1972 թ.-ին ԵՊՀ-ում ստեղծվեց Պատմական մատերիալիզմի, բարոյագիտության և գեղագիտության ամբիոն, որը 1993 թ. վերանվանվեց Փիլիսոփայության և բարոյագիտության, իսկ 2001-ից` Սոցիալական փիլիսոփայության և բարոյագիտության ամբիոն: Անցած տարիներին ամբիոնը պատրաստել է փիլիսոփայական գիտությունների 4 դոկտորներ (Ա. Հովսեփյան, Մ. Խաչատրյան, Է. Հարությունյան, Պ. Ավետիսյան) և 17 թեկնածուներ (Ա. Մկրտչյան, Ռ.Մելումյան, Գ. Սողոմոնյան, Ս. Հակոբյան, Ն. Թովմասյան, Զ. Սամսոնովա, Մ. Հուրունց, Ա. Գրիգորյան, Ա. Մկրտչյան, Ա. Ղարագուլյան, Ն. Մկրտչյան, Ա. Սոխակյան, Ա. Բալայան, Կ․ Յարալյան, Ե․ Մանուկյան, Լ․ Բաբաջանյան, Ղ․ Ավետիսյան): Ամբիոնը զբաղվել է մի շարք գիտահետազոտական թեմաներով, որոնց թվում են «Հասարակական հարաբերությունների վերարտադրության սոցիալ-փիլիսոփայական պրոբլեմները» (1975 - 1985 թթ.), «Ազգային հոգեբանություն» (1985 - 2000 թթ.), «Անցումային հասարակություն. Սոցիոմշակութային փոխակերպումներ» և «Ազգային ինքնություն և սոցիոմշակութային անվտանգություն» (1988 - 2003 թթ.), «Փոխակերպվող հասարակություն և ազատական մշակույթ» (2007 - 2008թթ.), «Արդիականության հոգևոր ճգնաժամը և նրա դրսևորման առանձնահատկությունները հայոց փոխակերպվող սոցիումում» (2007 - 2010 թթ.):

Ամբիոնի աշխատակիցները հրատարակել են 30 անուն մենագրություն, 350-ից ավելի գիտական հոդվածներ և մասնակցել են հանրապետական ու միջազգային մի շարք գիտաժողովների:

2002 թ.-ին ամբիոնը շահել է 2 դրամաշնորհ, իսկ 2007 թ.-ին` 1 դրամաշնորհ:

1970 թ-ին հիմնադրվել է Փիլիսոփայության պատմության և գիտական աթեիզմի ամբիոնը, որի հիմքի վրա 1975 թ-ին բացվել է Փիլիսոփայության պատմության ամբիոնը: Տարիների ընթացքում ամբիոնի աշխատանքները ղեկավարել են ճանաչված գիտնականներ Հ. Գաբրիելյանը, Գ. Խրլոպյանը, Գ. Մխիթարյանը, Հ. Միրզոյանը: 2001 թվականից ամբիոնի վարիչն է պրոֆ. Ս. Զաքարյանը: Ամբիոնի դասախոսները փիլիսոփայության բաժնի բակալավրիատում և մագիստրատուրայում կարդում են փիլիսոփայության պատմությանն ու մշակութաբանությանը նվիրված ընդհանուր և մասնագիտական դասընթացներ: Ամբիոնը միաժամանակ պատրաստում է համաշխարհային և հայ փիլիսոփայության ու մշակույթի պատմության գծով մասնագետներ: Տարիների ընթացքում բազմաթիվ ասպիրանտներ և հայցորդներ պաշտպանել են թեկնածուական թեզեր, իսկ ոմանք նաև` դոկտորական ատենախոսություններ:

Ուսումնամեթոդական աշխատանքներին զուգահեռ ամբիոնում կատարվել են գիտական հետազոտություններ. հրատարակվել են արժեքավոր մենագրություններ, դասագրքեր, ուսումնական ձեռնարկներ և գիտական հոդվածներ: 1976 թ. Հ. Գաբրիելյանը հրատարակել է «Հայ փիլիսոփայության պատմությունե, 2000 թ. Ս. Զաքարյանը` «Փիլիսոփայության պատմությունե, իսկ 1997 թ. Գ. Մելքումյանը` «Համաշխարհային և հայ մշակույթի տեսություն և պատմությունե ուսումնական ձեռնարկները: Ամբիոնում կատարվող գիտական հետազոտությունները հիմնականում հայագիտական ուղղվածություն ունեն. ամբիոնի անդամների ջանքերով ուսումնասիրվել և ներկայացվել են հայ փիլիսոփայական մտքի պատմության առանձին դարաշրջաններ` Գ.Խրլոպյան, Հայ սոցիալական իմաստասիրության պատմություն, Հելլենիստական և վաղ ֆեոդալական շրջան (1978), Հ. Միրզոյան, XVII դարի հայ փիլիսոփայական մտքի քննական վերլուծություն (1984), Ս. Զաքարյան, Մարդու հիմնահարցը 13-15-րդ դարերի հայ փիլիսոփայության մեջ (1999), Հայ փիլիսոփայության պատմության համառոտ ակնարկ (2004) և առանձին մտածողների (Սիմեոն Ջուղայեցի, Հովհաննես Մրքուզ Ջուղայեցի, Գրիգոր Նարեկացի, Հովհաննես Երզնկացի, Գրիգոր Տաթևացի, Առաքել Սյունեցի, Մատթեոս Ջուղայեցի, Գարեգին Նժդեհ) ժառանգությունը:

Ամբիոնի դասախոսներ Ս. Խաչատրյանը և Ս. Պետրոսյանը 2005 թ-ից մասնակցել են հանրակրթական դպրոցում «Հասարակագիտություն» առարկայի պետական կրթական չափորոշիչների մշակման ու վերամշակման գործընթացներին, հեղինակել հասարակագիտության ուսուցիչների համար մի շարք ձեռնարկներ, ուղեցույցներ ու աշխատանքային տետրեր: Նրանք, համագործակցելով այլ հասարակագետների հետ, համահեղինակել են «Հասարակագիտություն, 8-րդ դասարան» (2007) «Հասարակագիտություն, 10-րդ դասարան» (2009) և «Հասարակագիտություն, 12-րդ դասարան» (2011) դասագրքերը:

Վերջին տասնամյակում ամբիոնի դասախոսները պետբյուջեից ֆինանսավորվող թեմաների շրջանակում հրատարակել են մի շարք մենագրություններ: Մասնավորապես, Ս. Զաքարյանը հրատարակել է «Հայկական Վերածննդի հարցը (մեթոդաբանական վերլուծություն) (2006), Հ. Միրզոյանը՝ «Գրիգոր Նարեկացու բառաստեղծական արվեստըե (2006), «Նարեկացիական հետազոտություններ (2010), Ա. Սարգսյանը՝ «Փիլիսոփայականը և գաղափարախոսականը Գարեգին Նժդեհի տեսական ժառանգության մեջե (2011) աշխատությունները: 2011թվականից ամբիոնը զբաղվում է պետբյուջեից ֆինանսավորվող «Հայոց ինքնության պատմափիլիսոփայական և մշակութաբանական տեսանկյուններըե թեմայով:

2005 թ. հիմնադրվել է Հոգեբանության տեսության և պատմության ամբիոնը, որը 2009 թ. վերանվանվել է Ընդհանուր հոգեբանության ամբիոն: Ամբիոնին կից գործում են Անձի և մասնագիտական գործունեության հոգեբանության լաբորատորիան և Փորձարարական հոգեբանության լաբորատորիան:

Ամբիոնը համագործակցում է մի շարք համալսարանների հետ՝ Ավինյոնի (Ֆրանսիա), Վիլնյուսի, Բելգրադի, Ռուսաստանի ժողովուրդների բարեկամության համալսարանների, Ուդմուրտիայի, Մոսկվայի, Վոլգոգրադի, Յարոսլավլի, Սամարայի պետական համալսարանների հետ:

Պրոֆեսորադասախոսական կազմը և գիտաշխատողները մշտապես մասնակցում են խոշոր միջազգային գիտաժողովների (Ռուսաստանի Դաշնություն, ԱՄՆ, Ֆրանսիա, Գերմանիա, Իտալիա, Լեհաստան և այլն):

Կազմակերպվում են մի շարք ավանդական դարձած գիտական և ուսումնամեթոդական միջոցառումներ ուսանողների և ասպիրանտների համար՝ «Հոգեբանական վերնիսաժ», HR դասընթացներ, կիրառական հոգեբանության տարբեր հիմնահարցերին նվիրված աշխատաժողովներ:

Ընդհանուր հոգեբանության ամբիոնի և լաբորատորիաների նախաձեռնությամբ 2007 թվականից կազմակերպվում է «Տեսական և կիրառական հոգեբանության արդի հիմնախնդիրները» խորագրով միջազգային գիտաժողովը, որին մշտապես ակտիվորեն մասնակցում են 10-ից ավելի առաջատար համալսարանների ճանաչված հոգեբաններ:

Ամբիոնը և լաբորատորիաները մասնակցում են նաև հետբուհական և լրացուցիչ կրթության գործընթացին.

գործնական հոգեբանների պատրաստման դասընթացներ

քաղծառայողների համար հատուկ դասընթացներ

Ամբիոնում իրականացվել են թեմատիկ ֆինանսավորվող գիտահետազոտական հետևյալ թեմաները՝

«Հոգեդիագնոստիկ համակողմանի մոդելի մշակումն ու կիրառումը հոգեբանական հետազոտություններում», ղեկավար՝ հ. գ. դ., պրոֆեսոր Հ. Մ. Ավանեսյան (2008-2010 թթ.),

«Սահմանամերձ գոտու ազգաբնակչության հոգեկան առողջության և կենսագործունեության պահպանման կիրառական հարցեր», ղեկավար՝ հ. գ. դ., պրոֆեսոր Մ. Պ. Մկրտումյան (2008-2010 թթ.),

«Անձի տարածաժամանակային ընկալման դրսևորման առանձնահատկությունները և դրա կարգավորումը անհատական ու սոցիալ-հոգեբանական մակարդակներում», ղեկավար՝ հ. գ. դ., պրոֆեսոր Հ. Մ. Ավանեսյան (2011-2013 թթ.),

«Անձի տարածական կողմնորոշման ձևավորման առանձնահատկությունները արդի տեղեկատվական միջավայրում», ղեկավար՝ հ. գ. դ., պրոֆեսոր Հ. Մ. Ավանեսյան (2013-2015 թթ.),
- «Մասնագիտական կողմնորոշման և ինքնաիրականացման գործընթացների հոգեբանական հետազոտում», հ. գ. թ., դոցենտ Վ. Ռ. Պապոյան (2008-2011 թթ.),

«Մասնագիտական ինքնորոշման և կայացման հոգեբանական ուղղորդման տեխնոլոգիաները կրթական համակարգում», հ. գ. թ., դոցենտ Վ. Ռ. Պապոյան (2013-2015 թթ.),

«Անձի տարածաժամանակային ընկալման փոխակերպումները մասնագիտական գործունեության արդի միջավայրում», հ. գ. դ., պրոֆեսոր Հ. Մ. Ավանեսյան (2015-2017 թթ.),

«Երիտասարդների մասնագիտական կոմպետենտության ապահովումը ինքնուրույնության խթանման ճանապարհով», հ. գ. թ., դոցենտ Վ. Ռ. Պապոյան (2015-2017 թթ.):

Պայմանագրային հիմունքներով իրականացվել է նաև OSCE, PO. 226723 ծածկագրով «Հոգեբանական թեստային համակարգի մշակում ՀՀ ոստիկանության համակարգի համար» ծրագիրը, ԵԱՀԽ երևանյան գրասենյակի աջակցությամբ:

Ընդհանուր հոգեբանության ամբիոնի հետևյալ առարկայական ծրագրերը ներգրաված են «Հոգեբանություն» մասնագիտության բակալավրիատի ուսումնական ծրագրում՝

Ընդհանուր հոգեբանություն (բոլոր ֆակուլտետների համար)

ԿՆՀ մորֆոլոգիա և ԲՆԳ ֆիզիոլոգիա

Մասնգիտության ներածություն

Պերցեպտիվ գործընթացների հոգեբանություն

Հոգեկան գործընթացների պրակտիկում

Մարդաբանություն և համեմատական հոգեբանություն

Հոգեբանության պատմություն

Կոգնիտիվ գործընթացների հոգեբանություն

Հոգեֆիզիոլոգիա

Փորձարարական հոգեբանություն

Արտակարգ իրավիճակների հոգեբանություն

Հոգեդիագնոստիկա

Հոգեգենետիկա

Հոգեբանության դասավանդման մեթոդիկա

Մաթեմատիկական մեթոդները հոգեբանության մեջ

Սպորտի և առողջ ապրելակերպի հոգեբանություն

Մագիստրոսական մասնագիտացում
«Կառավարման և կազմակերպչական հոգեբանություն» մասնագիտացման առարկայական ծրագրի նպատակն է բարձրակարգ մասնագետների հիմնարար պատրաստումը, որոնք տիրապետում են խորքային գիտելիքների կազմակերպչական հոգեբանության, կառավարման հոգեբանության, ինչպես նաև մարքեթինգի, գովազդի և PR-ի հոգեբանության ոլորտներում, արհեստավարժորեն տիրապետում են մարդկանց հետ աշխատանքի գործնական մեթոդներին և ընդունակ են իրականացնել ինքնուրույն գիտահետազոտական և գիտամանկավարժական գործունեություն:

psylabor@ysu.am
psydep@ysu.am
(+374 60)71-06-36
(ներքին 7637)

2001 թ-ի փետրվարից ԵՊՀ հոգեբանության ամբիոնի ղեկավարումը ստանձնել է հոգեբանական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Գայանե Միքայելի Շահվերդյանը: Ուսանողների թվի կտրուկ աճի շնորհիվ 2006 թվականին հոգեբանության ամբիոնը բաժանվեց երկու առանձին ամբիոնների` «Կիրառական հոգեբանություն» և «Հոգեբանության տեսություն և պատմություն»: Կիրառական հոգեբանության ամբիոնը ներառում էր հոգեբանության 4 ճյուղ` բժշկական, սոցիալական, զարգացման և իրավաբանական:

2009 թվականին բացվեց հոգեբանության 3-րդ՝ «Անձի հոգեբանության» ամբիոնը, իսկ «Կիրառական հոգեբանության ամբիոնը» վերանվանվեց «Սոցիալական հոգեբանության ամբիոն», իսկ ահա 2018 թվականին դարձավ «Սոցիալական և կլինիկական հոգեբանության ամբիոն»։

«Հոգեբանություն» մասնագիտության բակալավրիատի կրթության ուսումնական ծրագրում ընդգրկված են Սոցիալական և կլինիկական հոգեբանության ամբիոնի հետևյալ դասընթացները.

Սոցիալական հոգեբանություն

Ընտանիքի հոգեբանության հիմնահարցեր

Էթնոհոգեբանություն

Իմիջի հոգեբանության հիմնահարցեր

Բժշկական հոգեբանություն

Ստեղծագործության հոգեբանություն

Ներազդման հոգեբանություն

Կոնֆլիկտի հոգեբանություն

Կազմակերպչական հոգեբանություն

Այցելուակենտրոն հոգեբանություն

Իրավաբանական հոգեբանություն

Անձնային խանգարումների հոգեբանություն

Անալիտիկ հոգեբանություն

Միջմշակութային հոգեբանություն

Հոգեսոմատիկայի հիմունքներ

Իշխանության հոգեբանություն և Հոգեվերլուծություն

Ծնող-երեխա փոխհարաբերություններ

Սոցիալական հոգեբանության ամբիոնը ղեկավարում է «Կլինիկական հոգեբանություն և հոգեթերապիա» առկա ուսուցման մագիստրոսական ծրագիրը, իսկ մյուս ամբիոնների հետ համատեղ ղեկավարում է հեռակա ուսուցման «Կիրառական հոգեբանություն» մագիստրոսական ծրագիրը։

«Կլինիկական հոգեբանություն և հոգեթերապիա» մասնագիտացման առարկայական ծրագրի նպատակն է՝

Վերլուծել կլինիկական հոգեբանության տեսական և գործնական խնդիրները

Իրականացնել գիտահետազոտական աշխատանք, խորացված, հիմնարար և

մասնագիտական գիտելիքներ պահանջող գործունեություն

Տիրապետել կլինիկական պրակտիկայում առկա հոգեախտորոշման մեթոդներին

Կիրառել հոգեթերապևտիկ տարբեր ուղղությունների մեթոդները այցելուների հետ աշխատանքում

psychology@ysu.am
(+374 60) 71-06-36
(ներքին 7636)

Անձի հոգեբանության ամբիոնը ֆակուլտետի կազմում գործում է 2009 թ.-ից: Ամբիոնի առաջին վարիչն էր հ.գ.դ., պրոֆեսոր Ս. Ֆ. Հարությունյանը, 2011 թ.-ից ամբիոնի վարիչն է հ.գ.թ., դոցենտ Ն. Գ. Խաչատրյանը:

Ամբիոնի գործունեության նպատակներն են՝
- Նպաստել անձի հոգեբանության և զարգացման (տարիքային) հոգեբանության ոլորտներում երկարատև գիտական նախագծերի իրականացմանը և Հայաստանում անձի հոգեբանության ֆունդամենտալ և կիրառական բնագավառի կայացմանը:
-Կրթական տարբեր աստիճանների համար (բակալավրիատ, մագիստրատուրա, ասպիրանտուրա, հետբուհական կրթություն) մշակել և ներդնել անձի հոգեբանության բնագավառի հետ անռչվող նորարարական դասընթացներ և կրթական ծրագրեր։

Ամբիոնի գիտական ուղղվածությունը

Սոցիալ-մշակութային փոփոխությունների պայմաններում անձի վարքային կողմնորոշիչների՝ արժեքների, համոզմունքների և դիրքորոշումների ուսումնասիրություն:

Անձի սուբյեկտիվ բարեկեցության վերաբերյալ համոզմունքների ու դիրքորոշումների ուսումնասիրություն:

Կրթական համակարգի բարեփոխումների պայմաններում անձնային աճի և սոցիալական կարողությունների ուսումնասիրություն:

Անձի հոգեբանության ամբիոնի հետևյալ առարկայական ծրագրերը ներգրավված են «Հոգեբանություն» մասնագիտության բակալավրիատի ուսումնական ծրագրում.

Դիֆերենցիալ հոգեբանություն և պրակտիկում

Անձի հոգեբանություն

Անձի տեսություններ

Տարիքային հոգեբանություն

Կրթության հոգեբանություն

Հոգեբանական խորհրդատվություն և պրակտիկում

Անձնային աճի պրակտիկում

Մանկան հոգեախտորոշում

Սեռային վարքի հոգեբանություն

Հոգեբանական ծառայությունը դպրոցում

Ամբիոնը պատրաստում է նաև մասնագետներ երկու մագիստրոսական մասնագիտացումներով.
- «Անձի հոգեբանություն և հոգեբանական խորհրդատվություն» (դեպի ծրագրի ֆեյսբուքյան էջ)
- «Մանկական հոգեբանություն և հոգեթերապիա»

«Անձի հոգեբանություն և հոգեբանական խորհրդատվություն» մագիստրոսական ծրագրի նպատակն է նախապատրաստել մասնագետներ, ովքեր տիրապետում են անձի հոգեբանության բնագավառի ժամանակակից տեսամեթոդաբանական և հետազոտական գիտելիքների և կարող են.

սահմանել և վերլուծել անձի ուսումնասիրման հիմնախնդիրները հասարակության զարգացման ժամանակակից միտումների համատեքստում,

նախագծել և իրականացնել անձի կայուն զարգացմանն ուղղված տարբեր հետազոտական ծրագրեր և առաջարկներ ներկայացնել սոցիալական քաղաքականություն իրականացնող կառույցներին,

կազմակերպել և մեթոդաբանական աջակցություն ցուցաբերել հոգեբանական ծառայության համակարգի կայացմանը տարբեր կառույցներում,

իրականացնել անհատական և խմբային հոգեբանական խորհրդատվություն:

«Մանկական հոգեբանություն և հոգեթերապիա» մագիստրոսական ծրագրի նպատակն է նախապատրաստել մանկական հոգեբանության և հոգեթերապիայի ոլորտում տեսա¬մեթոդա¬բանական և կիրառական խնդիրներով զբաղվող մասնագետներ, որոնք ունակ կլինեն.

ուսումնասիրել երեխայի զարգացման օրինաչափությունները, նոր մոտեցումները,

ուսումնասիրել երեխայի զարգացման առանձնահատկությունները՝ կրթության ոլորտում բարելավումներ իրականացնելու համար,

կազմակերպել հոգեբանական աջակցության ծառայություն՝ իրականացնելով հոգեախտորոշիչ, հոգեկարգավորիչ, և զարգացնող աշխատանք երեխայի զարգացման տարբեր փուլերում, ինչպես նաև կազմակերպելով խորհրդատվական և հոգեթերապևտիկ աշխատանքներ զարգացման, հոգեբանական, վարքային և հուզական, ընտանեկան դժվարություններ ունեցող երեխաների և դեռահասների հետ:

Անձի հոգեբանության ամբիոնը գիտակրթական տարբեր նախագծերի և ուսանողների մասնագիտական պրակտիկայի կազմակերպման շրջանակներում սերտ համագործակցում է ԵՊՀ-ի այլ ամբիոնների, Կիրառական հոգեբանության կենտրոնի, Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի Հոգեբանության ամբիոնի, Մխիթար Հերացու անվան Երևանի պետական բժշկական համալսարանի բժշկական հոգեբանության ամբիոնի, ինչպես նաև Հայկական հոգեբուժական ասոցիացիայի, Հոգեսոցիալական կարգավորման կենտրոնի, «Ինտրա» հոգեկան առողջության կենտրոնի, Մանկական և կրթության հոգեբանների հայկական ասոցիացիայի, Հանրապետական մանկավարժահոգեբանական կենտրոնի հետ։

2011թ. ամբիոնի կառուցվածքում գործում է «Անձ և սոցիալական միջավայր» գ/հ լաբորատորիան Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ (ysu.am) ։

2020 թվականից Անձի հոգեբանության ամբիոնը, միավորելով ԵՊՀ հոգեբաններին, մեկնարկել է ուսանողներին՝ հոգեբանական աջակցության տրամադրման նախագիծ
(Հոգեբանական Աջակցության և Փոխօգնության Հարթակ | Facebook)՝ նպատակ ունենալով ստեղծելու փոխօգնության միջավայր և աջակցելու ԵՊՀ և այլ բուհերի ուսանողներին:

Հեռ.` (+374 60) 710638, ներքին 76-38)
Էլ.փոստ` persona@ysu.am

«Անձ և սոցիալական միջավայր» գ/հ լաբորատորիան գործում է 2011թ.-ից ԵՊՀ փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետի անձի հոգեբանության ամբիոնի կառուցվածքում:

Լաբորատորիայի հետազոտությունների հիմնական ուղղություններն են.
• Սոցիալ-մշակութային փոփոխման պայմաններում անձի արժեքային կողմնորոշումների, համոզմունքների և նույնականացման միտումների ուսումնասիրություն,
• Անձի սոցիալ-հոգեբանական բնութագրերի ուսումնասիրություն միջազգային համագործակցության շրջանակներում,
• Անձնային բնութագրերի ոսումնասիրության համար հայալեզու մեթոդիկաների տեղայնացում։

Միջազգային հետազոտական նախագծեր
Տասնամյա գործունեության ընթացքում լաբորատորիայի հետազոտական թիմը մասնակցել է միջմշակութային մի շարք ուսումնասիրությունների՝ համագործակցելով աշխարհի տարբեր համալսարանների հետազոտողների հետ.
• Արժեքների միջմշակութային ուսումնասիրություն. (նախագծի համակարգող՝ Երուսաղեմի եբրայական համալսարանի պրոֆեսոր Շալոմ Շվարց)
• «Սուբյեկտիվ բարեկեցություն և անձի իրավահավակնության բնութագրեր» (նախագծի համակարգող՝ Կարդինալ Ստեֆան Վիշինսկու համալսարանի պրոֆեսոր Մագդա Ժեմոտել Պիոտրովսկայա)
• «Նարցիսիզմ և անձի ինքնագնահատական» (նախագծի համակարգողներ՝ Կարդինալ Ստեֆան Վիշինսկու համալսարանի պրոֆեսոր Մագդա Ժեմոտել Պիոտրովսկայա և Մանհեյմի համալսարանի պրոֆեսոր Ջոգեն Գեբաուեր)
• «Արժանապատվության, պատվասիրության և դեմքը չկորցնելու մշակույթներ» (նախագծի համակարգող՝ Միացյալ Թագավորության Սասեքսի համալսարանի պրոֆեսոր Պիտեր Սմիթ)
• «Մետանորմերի միջազգային ուսումնասիրություն» (նախագծի համակարգող՝ Շվեդիայի Ստոկհոլմի համալսարանի պրոֆեսոր Կիմմո Էրիկսոն)
• «Գենդերային ներդաշնակություն» (նախագծի համակարգող՝ Լեհաստանի՝ Գդանսկի համալսարանի պրոֆեսոր Նատաշա Կոսակովսկա-Բերեզեչկա)
• «Կլիմայական փոփոխությունների ժխտում» (նախագծի համակարգող՝ Մոսկվայի «Տնտեսագիտության բարձրագույն դպրոց» ազգային հետազոտական համալսարանի պրոֆեսոր Նարտովա-Բոչավեր)

Դրամաշնորհային ծրագրեր
• «Արժեքներ, համոզմունքներ և սոցիալական վարք. դինամիկան և առանձնահատկությունները ժամանակակից հայ հասարակությունում» (ASCN դրամաշնորհային ծրագիր, 2011-2013թթ.):
• «Կանանց ակադեմիական առաջընթացի սոցիալ-հոգեբանական գործոնները (ԲՈՒՀ-երի օրինակով)» (ԵՊՀ, Գենդերային հետազոտություների և առաջնորդության կենտրոն, 2014)
• Անձ և սոցիալական վարք. Քովիդ-19-ի կարճաժամկետ և երկարաժամկետ հոգեբանական հետևանքները Հայաստանում (Գիտության կոմիտե, ԿԳՄՍ նախարարություն, 2020-2023թթ.)
• Սովորող երիտասարդների սուբյեկտիվ բարեկեցությունը ձևավորվող հասունության տարիքում (Գիտության կոմիտե, ԿԳՄՍ նախարարություն, 2020-2022թթ.)

Տեղայնացված, մշակված հարցաթերթեր
Լաբորատորիայի հետազոտական գործունեության ընթացքում հայերեն լեզվով տեղայնացվել են և մշակվել ժամանակակից անձի հոգեբանության ոլորտում լայնորեն կիրառվող մի շարք մեթոդիկաներ.
• «Մեծ Հնգյակ» հարցարան (կարճ և երկար տարբերակներ)` նախատեսված անձի նկարագրման հինգ հիմնական գործոնների (էքստրավերտություն, նեյրոտիզմ, բարյացկամություն, բարեխղճություն, լայնախոհություն) ուսումնասիրության համար:
• «Անձի վեցգործոնային հարցարան (HEXACO)»՝ նախատեսված անձի նկարագրման վեց գործոնների (Ազնվություն/համեստություն, հուզականություն, էքստրավերտություն, բարյացկամություն, բարեխղճություն, լայնախոհություն) ուսումնասիրության համար:
• «Մութ եռյակ» հարցարան (DARK TRIAD DIRTY DOZEN)՝ նախատեսված նարցիսիզմ, փսիխոպաթիա և մաքիավելիզմ անձնային գծերի ուսումնասիրության համար:
• Անձնային արժեքների հարցարան (PVQ)՝ նախատեսված անձի՝ տասը բազային արժեքների (կոնֆորմություն, ավանդականություն, կամեցողություն, ունիվերսալիզմ, ինքնուրույնություն, ստիմուլյացիա, հեդոնիզմ, ձեռքբերումներ, իշխանություն, անվտանգություն) ուսումնասիրության համար:
• Ինդիվիդուալիզմ-կոլեկտիվիզմ մշակութային չափումների հարցարան՝ նախատեսված մշակութային չորս չափումների (ուղղահայաց և հորիզանական ինդիվիդուալիզմ, ուղղահայաց և հորիզոնական կոլլեկտիվիզմ) ուսումնասիրության համար:
• Արժանապատվության», «Պատվասիրության», «Դեմքը Չկորցնելու» մշակութային չափումների ուսումնասիրության հարցարան
• Սոցիալական աքսիոմների չափման հարցարան՝ նախատեսված հինգ սոցիալական աքսիոմների (սոցիալական ցինիզմ, սոցիալական կյանքի բարդություն, ջանքերի դիմաց հատուցում, կրոնականություն, ճակատագրի վերահսկում) ուսումնասիրության համար:
• Անձնային բարեկեցության ինդեքս-հարցարան (PWI), ուղղված անձի՝ կյանքի տարբեր ոլորտներից բավարարվածության մակարդակի ուսումնասիրության համար:
• Հոգեկան առողջության կոնտինում-կարճ տարբերակ (MHC-SF)՝ նախատեսված անձնային, սոցիալական և հուզական բարեկեցության ուսումնասիրության համար:
• Դրական և բացասական հուզական աֆեկտների ուսումնասիրության հարցարան (PANAS)

Կոնտակտային տվյալներ.
Հեռ.` (010) 54 43 91, 1-40
էլ. փոստ` persona@ysu.am

Հոգեբանության գիտահետազոտական կենտրոնը, ունենալով բարձրորակ մասնագիտական ներուժ, քայլելով ժամանակի մարտահրավերներին համընթաց և կարևորելով ինչպես ազգային, այնպես էլ՝ միջազգային ասպարեզում արդիական հիմնախնդիրները, իր գործունեությունը կառուցել է դրանց լուծմանը համապատասխան։ Գիտահետազոտական կենտրոնի աշխատանքն ուղղված է փոր­ձա­րա­րա­կան և կի­րա­ռա­կան հո­գե­բա­նութ­յան բնա­գա­վառ­նե­րում հե­տա­զո­տա­կան մո­տե­ցում­նե­րի և մի­ջոց­նե­րի այժ­մեա­կա­նա­ցմանը, ար­դի հե­տա­զո­տու­թյուն­նե­րի սկզբունք­նե­րին ու պա­հանջ­նե­րին բա­վա­րա­րող հո­գե­դիագ­նոս­տիկ հա­մա­լիր­նե­րի և հատուկ մե­թո­դի­կա­նե­րի մշա­կմանը և դ­րանց ներդրմանը մասնագիտական գործունեության տարբեր բնագավառներում և որպես գիտակիրառական արդյունք՝ մասնագիտական գիտագործնական սեմինարների և թրեյնինգային ծրագրերի ստեղծմանը:

Կենտրոնը մասնագիտական, կրթական և պրակտիկ ոլորտներում նախատեսում է իրականացնել մի շարք հետազոտական և գիտակիրառական ուղղվածության միջոցառումներ, որոնք կնպաստեն մարդու մասնագիտական կոմպետենցիաների բարձրացմանը, հասարակության մեջ մարդկային կապիտալի հոգեբանական բաղադրիչների արժևորմանը, ուսանողների պրակտիկ հմտությունների ձևավորմանը, գիտական արդյունքների բարձրացմանը և դրանց առևտրայնացմանը։ Առանձնահատուկ հետազոտական ուղղություն է հեռավար, հիբրիդային և առկա կրթության բնագավառը, երբ անհրաժեշտություն է առաջանում առնչվել կիբերհոգեբանության հիմնական մոտեցումների և տեսակարգերի հետ: Առցանց, ինչպես նաև առկա և հիբրիդային ուսումնառության պրոցեսում շփման լայն հնարավորությունները դժվարություններ են ստեղծում տեխնոլոգիաների կիրառության տեսանկյունից, առաջացնում են տարբեր բնույթի հոգեբանական և հոգեբանասոցիալական սահմանափակումներ:

Հոգեբանության գիտահետազոտական կենտրոնի գոր­ծու­նեութ­յան խնդիր­ներն են.

- Հոգեբանական գնահատման ազգային չափորոշիչների մշակում և ներդրում,
- հո­գե­բա­նա­կան գի­տա­փոր­ձի, էմ­պի­րիկ հե­տա­զո­տու­թյուն­նե­րի, դիագ­նոս­տիկ և հոգեֆիզիոլոգիական ԿՀԿ (ПБС БОС 5-канальный) մե­թոդ­նե­րի ներդր­ման յու­րա­հա­տուկ և հա­մընդ­հա­նուր ալ­գո­րիթ­մի մշա­կու­մ,
- հո­գե­բա­նա­կան չա­փում­նե­րի ճշգրիտ և հու­սա­լի մե­թոդ­նե­րի մշա­կու­մ,
- հո­գեբանական գնահատման մե­թո­դի­կա­նե­րի տե­ղայ­նա­ցու­մը և­ ա­դապ­տա­ցիան, ինչ­պես նաև ստաց­ված արդ­յունք­նե­րի հի­ման վրա շտե­մա­րան­նե­րի կազ­մու­մ,
- անձի հոգեբանական անվտանգության և պաշտպանվածության հիմնախնդրի տեսական դրույթների, մոտեցումների և ռազմավարության հստակեցում՝ դասական և ժամանակակից մոտեցումների, ուսումնասիրությունների և մետավերլուծությունների արդյունքների վրա,
- անձի հոգեբանական անվտանգության և պաշտպանվածության հոգեբանական և հոգեբանասոցիալական բաղադրիչների դուրսբերում, ուսումնական գործընթացում շահառուների հոգեբանական պաշտպավածության համար քոփինգ մեխանիզմների, այսինքն հաղթահարման պաշարների հետազոտում,
- միջմշակութային հետազոտությունների իրականացում
- միջազգային համագործակցությունների ընդլայնում։

«Հոգեբանության գիտահետազոտական կենտրոն»-ի աշխատակիցներն են՝

1. Հ․ Մ․ Ավանեսյան
2. Ռ․ Վ․ Աղուզումցյան
3. Վ․ Ռ․ Պապոյան
4. Է․ Վ․ Ասրիյան
5. Ս․ Վ․ Հովհաննիսյան
6. Դ․ Ռ․ Հայրապետյան
7. Ա․ Ս․ Գալստյան
8. Լ․ Բ․ Մուրադյան
9. Դ․ Յ․ Սարգսյան
10. Ն․ Ի․ Կարապետյան- գիտաշխատող
11. Ս․ Ա․ Պապոյան- գիտաշխատող
12. Մ․ Դ․ Մուրադյան-ավագ լաբորանտ