Тип:
Бакалавр
Профессия:
054201.02.6 - Աշխարհագրություն
Специализация:
054201.02.6 - Քարտեզագրություն և կադաստրային գործ
Присвоенная квалификация:
Աշխարհագրության բակալավր
Учебный год программы:
2025/2026
Форма обучения:
Полная занятость
Язык обучения:
Հայերեն
1. Критерии/требования для поступления на программу
Ընդունելությունը կատարվում է ըստ՝ «Հայաստանի Հանրապետության պետական և
ոչ պետական բարձրագույն ուսումնական հաստատություններ ընդունելության
(ըստ բակալավրի ու անընդհատ և ինտեգրված կրթական ծրագրերի) կարգ»-ի: Ընդունելության քննությունները. Աշխարհագրություն և Մաթեմատիկա
ոչ պետական բարձրագույն ուսումնական հաստատություններ ընդունելության
(ըստ բակալավրի ու անընդհատ և ինտեգրված կրթական ծրագրերի) կարգ»-ի: Ընդունելության քննությունները. Աշխարհագրություն և Մաթեմատիկա
2. Цели (назначение)
Ուսանողներին տրամադրել ոլորտի հիմնարար գիտելիք՝ ապագա մասնագիտական գործունեությանը համապատասխան, նրանց ծանոթացնել այս ոլորտի տեսական, գործնական և մեթոդական մոտեցումներին, նպաստել նորագույն տեխնոլոգիաների կիրառմամբ (ArcMap, GIS, Auto Cad) կադաստրային քարտեզների և գեոինֆորմացիոն կարողությունների ձեռքբերմանը, զարգացնել վերլուծական, մոդելավորման, գնահատման և այլ կարևոր կարողություններ, որոնք կարող են օգտագործել շրջանավարտները մասնագիտական կարիերայի ընթացքում, խրախուսել ուսանողների ինքնուրույն և հետազոտական աշխատանքներին և գործնական փորձի վրա հիմնված ուսումնասիրություններին:
3. Образовательные результаты программы
Այս ծրագրի ավարտին ուսանողն ունակ կլինի․
- Մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
- Նկարագրել կադաստրային գործի հիմնական սկզբունքները և հայեցակարգերը
- Ձևակերպել և համակողմանի լուսաբանել կադաստրային օբյեկտների առանձնահատկությունները
- Պարզաբանել և հիմնավորել կիրառվող քարտեզագրական մեթոդի առանձնահատկությունները
- Տալ մասնագիտական հիմնավորում գույքագրման անհրաժեշտությունը մասին, ընտրել դրանց իրականացման եղանակը
- Նկարագել գույքագրվող օբյեկտներում տեղի ունեցող փոփոխությունները, ընտրել դրանց դեմ պայքարելու միջոցները
- Հիմնավորել բնական ռեսուրսների կադաստրի մեթոդական և տեսական մոտեցումները
- Ներկայացրել անշարժ գույքի օբյեկտների դասակարգման և գնահատման հիմքերը
- Գործնական մասնագիտական կարողություններ
- Դասակարգել և սեգմենտավորել անշարժ գույքի օբյեկտները
- Մշակել և կառուցել համալիր գրաֆիկական ոչ բարդ եռաչափ մոդելներ, վերլուծել, քննարկել և հիմնավորել մոդելների միջոցով ուսումնասիրությունների կարևորությունը
- Օգտագործել աշխարհագրական տեղեկատվական համակարգերը մասնագիտական ոլորտում խնդիրները լուծելու և հավաստի եզրահանգումները անելու համար
- Բացահայտել և մշակել առաջարկներ մասնագիտական ոլորտում աշխատանքի արդյունավետությունը բարձրացնելու համար
- Դասակարգել հողերն ըստ նպատակային նշանակության, կատարել հողերի հաշվառում
- Ժամանակակից գեոդեզիական սարքերի միջոցով որոշել օբյեկտների կոորդինատները, կատարել սահմանազատման աշխատանքներ
- Աէրոտիեզերական նկարների վերծանման միջոցով ներկայացնել բնական և հասարակական օբյեկտների և շրջակա տարածքների վիճակը, որոշել դրանցում կատարված փոփոխություններ
- Ծավալել ինքնուրույն մասնագիտական գործունեություն և իրականացնել հետազոտական աշխատանքներ
- Ինքնուրույն կիրառել քարտեզագրման ծրագրեր՝ հիմնավորելով կիրառվող ծրագրի արդյունավետությունը
- Ընդհանրական (փոխանցելի) կարողություններ
- Տարբեր աղբյուրներից տեղեկատվություն հայթայթել և վերլուծել, գնահատել և սինթեզել գոյություն ունեցող փաստերը ու ստացված տվյալները
- Մշակել և պատրաստել նախագծեր, հաշվետվություններ և զեկույցներ, ներկայացնել հետազոտության արդյունքներ
- Արդյունավետ կերպով պլանավորել աշխատաժամերը և այլ ռեսուրսներ, պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը
- Կիրառել գիտելիքները պրակտիկայում, ձևակերպել և լուծել խնդիրներ
4. Способ оценки
Գնահատումն իրականացվում է ըստ ԵՊՀ-ում գործող 2022 թ.-ի «Ուսումնական գործընթացի կազմակերպման կարգ»-ի։
Ելնելով բանավոր կրթական ուսումնական պլանով նախատեսված դասընթացների աշխատածավալից, պարապմունքի ձևից, դասավանդման մեթոդից և հաշվի առնելով դասընթացի կարևորությունը ուսանողի մասնագիտական գիտելիքների և կարողությունների ձևավորման մեջ՝դասընթացները, ըստ գնահատման ձևի, բաժանվում են չորս խմբի՝
· եզրափակիչ գնահատումով դասընթացներ,
· առանց եզրափակիչ գնահատման դասընթացներ,
· առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման դասընթացներ,
· ստուգարքային դասընթացներ։
Դասընթացի (ուսումնական մոդուլի) արդյունարար գնահատականը /միավորը հաշվարկվում է որպես գնահատման առանձին բաղադրամասերով վաստակած միավորների գումար՝ ընթացիկ քննություն, ընթացիկ ստուգում, ինքնուրույն աշխատանք, մասնակցություն, եզրափակիչ քննություն։ Մեկ մոդուլի առավելագույն արդյունարար գնահատականը 20 միավոր է, իսկ գնահատման դրական նվազագույն շեմը 10 միավոր։ Ընդհանուր կրթական կառուցամասի մոդուլները, այդ թվում նաև պրակտիկաները, գնահատվում են ստուգարքի ձևով։ Ավարտական աշխատանքը գնահատվում է 20 միավորանոց սանդղակով։
Ելնելով բանավոր կրթական ուսումնական պլանով նախատեսված դասընթացների աշխատածավալից, պարապմունքի ձևից, դասավանդման մեթոդից և հաշվի առնելով դասընթացի կարևորությունը ուսանողի մասնագիտական գիտելիքների և կարողությունների ձևավորման մեջ՝դասընթացները, ըստ գնահատման ձևի, բաժանվում են չորս խմբի՝
· եզրափակիչ գնահատումով դասընթացներ,
· առանց եզրափակիչ գնահատման դասընթացներ,
· առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման դասընթացներ,
· ստուգարքային դասընթացներ։
Դասընթացի (ուսումնական մոդուլի) արդյունարար գնահատականը /միավորը հաշվարկվում է որպես գնահատման առանձին բաղադրամասերով վաստակած միավորների գումար՝ ընթացիկ քննություն, ընթացիկ ստուգում, ինքնուրույն աշխատանք, մասնակցություն, եզրափակիչ քննություն։ Մեկ մոդուլի առավելագույն արդյունարար գնահատականը 20 միավոր է, իսկ գնահատման դրական նվազագույն շեմը 10 միավոր։ Ընդհանուր կրթական կառուցամասի մոդուլները, այդ թվում նաև պրակտիկաները, գնահատվում են ստուգարքի ձևով։ Ավարտական աշխատանքը գնահատվում է 20 միավորանոց սանդղակով։
5. Возможности будущей карьеры выпускников
Շրջանավարտները աշխատելու հնարավորություններ ունեն հանրապետության և արտերկրների տարբեր հիմնարկներում` ՀՀ կադաստրի կոմիտե, ՀՀ ԳԱԱ երկրաբանական գիտությունների ինստիտուտ, ՀՀ Արտակարգ իրավիճակների նախարարություն, ՀՀ շրջական միջավայրի նախարարություն, ՀՀ պաշտպանության նախարարություն, «Անտառային պետական մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ, Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի պետական ծառայություն, «Հայջրնախագիծ ինստիտուտ» ՓԲԸ, «Հայանտառ» ՊՈԱԿ, ՀՀ ՊՆ Վ.Սարգսյանի անվան ռազմական համալսարան, ՀՀ վիճակագրական կոմիտե, Խանդերյանցի անվան թռիչքատեխնիկական համասարանում, ինչպես նաև ռազմական այլ կառույցներում, մասնավորապես՝ Տիգրան Մեծի, Փոքր Մհերի, Աղեյանի, Իվանյանի անվան ռազմամարզական վարժարաններում և այլն»
6. Ресурсы и формы для поддержки обучения
Առկա ուսումնական ռեսուրսներից են ժամանակակից սարքավորումներով հագեցած լաբորատորիաները, որոնք գոյություն ունեն ֆակուլտետում:Սրանք հնարավորություն են տալիս ուսուցումը կազմակերպելու էլեկտրոնային, համացանցային, տեսացանցային մեթոդներով: Բացի այդ լաբորատորիաներում ներմուծված են GIS, Auto Cad և այլ ծրագրերը, որոնք կօգնեն ուսանողներին ձեռք բերել ծրագրով նախատեսված վերջնարդյունքները: Լաբորատորիայում տեղադրված է նաև պլոտեր սարքը, որի օգնությամբ հնարավոր է քարտեզների արտադրություն:
ԵՊՀ-ի և ՀՀ կադաստրի պետական կոմիտեյի, Գեոկոսմոս ՓԲԸ-ն, ՀՀՇՄՆ «Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի միջև, կնքված հուշագրերի հիման վար ուսանողները օգտվում են նաև այդ կազմակերպությունների ռեսուրսներից և տեխնիկական միջոցներից:
ԵՊՀ-ի և ՀՀ կադաստրի պետական կոմիտեյի, Գեոկոսմոս ՓԲԸ-ն, ՀՀՇՄՆ «Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի միջև, կնքված հուշագրերի հիման վար ուսանողները օգտվում են նաև այդ կազմակերպությունների ռեսուրսներից և տեխնիկական միջոցներից:
7. Образовательные стандарты или ориентиры программы, используемые для разработки программы
Ծրագիրը մշակելիս հիմք են ընդունվել ՀՀ բարձրագույն և հետբուհական մասնագիտական կրթության պետական կրթական չափորոշիչները և կրթական ծրագրերը, ինչպես նաև ԵՊՀ բակալավրի կրթական ծրագրի կառուցվածքը և բովանդակությունը:
Ծրագիրը մշակելիս օգտագործվել է Մոսկվայի Մ.Վ. Լոմոնոսովի անվան պետական համալսարանի չափորոշիչները՝ քարտեզագրության և գեոինֆորմատիկա մասնագիտությանբ բակալավրի պատրաստման ծրագիրը, ինչպես նաև Նիժնինովգորոդի պետական համալսարանի, Սանկտ Պետերբուրգի պետական համալսարանի, Հյուսիս Կովկասյան Ֆեդերալ համալսարանի քարտեզագրության և կադաստրային գործի մասնագիտության ծրագրային կողմնորոշիչներն ու չափանիշները:
Ծրագիրը մշակելիս օգտագործվել է Մոսկվայի Մ.Վ. Լոմոնոսովի անվան պետական համալսարանի չափորոշիչները՝ քարտեզագրության և գեոինֆորմատիկա մասնագիտությանբ բակալավրի պատրաստման ծրագիրը, ինչպես նաև Նիժնինովգորոդի պետական համալսարանի, Սանկտ Պետերբուրգի պետական համալսարանի, Հյուսիս Կովկասյան Ֆեդերալ համալսարանի քարտեզագրության և կադաստրային գործի մասնագիտության ծրագրային կողմնորոշիչներն ու չափանիշները:
8. Требования к академическому персоналу
Ընդհանրական կարողություններ.
Դասավանդման/մանկավարժական՝
· դասավանդվող առարկաների ծրագրերի, օրացույցային պլանների կազմման հմտություններ,
· կիրառվող քարտեզագրական և այլ մեթոդների սահմանման և հիմնավորման կարողություն,
· դասավադման ինտերակտիվ մեթոդենրի իմացություն:
Հետազոտական՝
· գրական աղբյուրները մշակելու և ստացվող արդյունքների գիտական հիմնավորման հմտություն,
· մասնագիտական ոլորտում խնդիրներ առաջադրելու և լուծելու հմտություններ,
· կազմելու և մշակելու գրաֆիկական եռաչափ մոդելներ:
Հաղորդակցման՝
· լսարանի հետ հաղորդակցվելու բավարար հմտություն,
· հետազոտության արդյունքները ներկայացնելու, վերլուծելու և քննարկելու կարողություն,
· օտար լեզվի իմացություն:
ՏՀՏ կիրառություն՝
· MS Office փաթեթի (Word, Exsel, PowerPoint) տիրապետում,
· մասնագիտական ժամանակակից ծրագրերի (ArtGIS, AutoCAD) օգտագործման հմտություններ,
· դասավանդվող նյութերի պատրաստման և հեռավար մատուցման կարողություն:
Այլ կարողություններ՝
· նոր գաղափարներ առաջարկելու կարողություն,
· անհրաժեշտ ռեսուրսները գնահատելու և ծրագրերը արդյունավետորեն իրականացնելու կարողություն,
ժամանակային ռեսուսների պլանավորման և կառավարման կարողություն
Մասնագիտական կարողություններ՝
· նկարագրել կադաստրային գործի հիմնական սկզբունքները և հայեցակարգերը,
· ձևակերպել և համակողմանի լուսաբանել կադաստրային գործի քարտեզագրության հիմունքները,
· ճանաչել գույքագրվող օբյեկտներում տեղի ունեցող փոփոխությունները (հողերի դեգրադացիա, կառույցների դեֆորմացիա) և հիմնավորել փոփոխությունների դեմ պայքարելու ձևերի համակարգային մոտեցման անհրաժեշտությունը,
· հիմնավորել մասնագիտական գործունեության ոլորտում քարտեզագրության և երկրատեղեկատվական համակարգերի մեթոդաբանական և տեսական հիմքերը, ներկայացնելու ժամանակակից պրոբլեմները,
· դասակարգել հողատեսքեր, անշարժ գույքի տեսակների տեղադիրքի սխեմաներ և քարտեզներ,
· օգտագործել անհրաժեշտ տեղեկատվական համակարգերն ու տեխնոլոգիաները մասնագիտական ոլորտում ոչ բարդ խնդիրներ լուծելու և հավաստի եզրահանգումներ անելու համար,
· ժամանակակից գեոդեզիական սարքերի միջոցով որոշել օբյեկտների կոորդինատները, դասակարգելու դրանք ըստ կատեգորիաներ, կատարել սահմանազատման աշխատանքներ,
· աէրոտիեզերական նկարների վերծանման միջոցով ներկայացնել բնական և հասարակական օբյեկտների և շրջակա տարածքների վիճակը, որոշել դրանցում կատարված փոփոխությունները և ընտրել նեգատիվ երևույթների տվյալները,
վերլուծել, գնահատել և սինթեզել գոյություն ունեցող փաստերը ու ստացված տվյալները,
· մշակել և պատրաստել նախագծեր, հաշվետվություններ և զեկույցներ, ներկայացնելու հետազոտության արդյունքներ,
արդյունավետ կերպով պլանավորել աշխատաժամերը և այլ ռեսուրսներ, պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը:
Ընդհանուր պահանջներ.
Գիտական աստիճան՝
· գիտական աստիճան կամ կոչում աշխարհագրության կամ հարակից մասնագիտական ոլորտում, կամ մագիստրոսի կոչում,
· վերջին հինգ տարվա ընթացքում 3 գիտական կամ մեթոդական հրատարակությունների առկայություն,
· վերջին 5 տարում առնվազն 1 մասնակցություն գիտաժողովում կամ աշխատանքային սեմինարների:
Մանկավարժական փորձ՝
· մասնագիտական դասընթացների կամ դասավանդման առնվազն 3 տարվա փորձ,
· վերջին 5 տարվա ընթացքում որակավորման բարձրացման դասընթացների մասնակցություն:
Պրակտիկ աշխատանքի փորձ՝
· աշխատանքային փորձ քարտեզագրության և կադաստրային գործի ոլորտում:
Այլ պահանջներ՝
· դասավանդվող առարկաների առնվազն 50%-ի առցանց նյութերի առկայություն,
ուսանողական հարցման արդյունքներով ստացված գնահատականների միջինը լինի առնվազն 4.0 (գործող դասախոսների համար):
Դասավանդման/մանկավարժական՝
· դասավանդվող առարկաների ծրագրերի, օրացույցային պլանների կազմման հմտություններ,
· կիրառվող քարտեզագրական և այլ մեթոդների սահմանման և հիմնավորման կարողություն,
· դասավադման ինտերակտիվ մեթոդենրի իմացություն:
Հետազոտական՝
· գրական աղբյուրները մշակելու և ստացվող արդյունքների գիտական հիմնավորման հմտություն,
· մասնագիտական ոլորտում խնդիրներ առաջադրելու և լուծելու հմտություններ,
· կազմելու և մշակելու գրաֆիկական եռաչափ մոդելներ:
Հաղորդակցման՝
· լսարանի հետ հաղորդակցվելու բավարար հմտություն,
· հետազոտության արդյունքները ներկայացնելու, վերլուծելու և քննարկելու կարողություն,
· օտար լեզվի իմացություն:
ՏՀՏ կիրառություն՝
· MS Office փաթեթի (Word, Exsel, PowerPoint) տիրապետում,
· մասնագիտական ժամանակակից ծրագրերի (ArtGIS, AutoCAD) օգտագործման հմտություններ,
· դասավանդվող նյութերի պատրաստման և հեռավար մատուցման կարողություն:
Այլ կարողություններ՝
· նոր գաղափարներ առաջարկելու կարողություն,
· անհրաժեշտ ռեսուրսները գնահատելու և ծրագրերը արդյունավետորեն իրականացնելու կարողություն,
ժամանակային ռեսուսների պլանավորման և կառավարման կարողություն
Մասնագիտական կարողություններ՝
· նկարագրել կադաստրային գործի հիմնական սկզբունքները և հայեցակարգերը,
· ձևակերպել և համակողմանի լուսաբանել կադաստրային գործի քարտեզագրության հիմունքները,
· ճանաչել գույքագրվող օբյեկտներում տեղի ունեցող փոփոխությունները (հողերի դեգրադացիա, կառույցների դեֆորմացիա) և հիմնավորել փոփոխությունների դեմ պայքարելու ձևերի համակարգային մոտեցման անհրաժեշտությունը,
· հիմնավորել մասնագիտական գործունեության ոլորտում քարտեզագրության և երկրատեղեկատվական համակարգերի մեթոդաբանական և տեսական հիմքերը, ներկայացնելու ժամանակակից պրոբլեմները,
· դասակարգել հողատեսքեր, անշարժ գույքի տեսակների տեղադիրքի սխեմաներ և քարտեզներ,
· օգտագործել անհրաժեշտ տեղեկատվական համակարգերն ու տեխնոլոգիաները մասնագիտական ոլորտում ոչ բարդ խնդիրներ լուծելու և հավաստի եզրահանգումներ անելու համար,
· ժամանակակից գեոդեզիական սարքերի միջոցով որոշել օբյեկտների կոորդինատները, դասակարգելու դրանք ըստ կատեգորիաներ, կատարել սահմանազատման աշխատանքներ,
· աէրոտիեզերական նկարների վերծանման միջոցով ներկայացնել բնական և հասարակական օբյեկտների և շրջակա տարածքների վիճակը, որոշել դրանցում կատարված փոփոխությունները և ընտրել նեգատիվ երևույթների տվյալները,
վերլուծել, գնահատել և սինթեզել գոյություն ունեցող փաստերը ու ստացված տվյալները,
· մշակել և պատրաստել նախագծեր, հաշվետվություններ և զեկույցներ, ներկայացնելու հետազոտության արդյունքներ,
արդյունավետ կերպով պլանավորել աշխատաժամերը և այլ ռեսուրսներ, պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը:
Ընդհանուր պահանջներ.
Գիտական աստիճան՝
· գիտական աստիճան կամ կոչում աշխարհագրության կամ հարակից մասնագիտական ոլորտում, կամ մագիստրոսի կոչում,
· վերջին հինգ տարվա ընթացքում 3 գիտական կամ մեթոդական հրատարակությունների առկայություն,
· վերջին 5 տարում առնվազն 1 մասնակցություն գիտաժողովում կամ աշխատանքային սեմինարների:
Մանկավարժական փորձ՝
· մասնագիտական դասընթացների կամ դասավանդման առնվազն 3 տարվա փորձ,
· վերջին 5 տարվա ընթացքում որակավորման բարձրացման դասընթացների մասնակցություն:
Պրակտիկ աշխատանքի փորձ՝
· աշխատանքային փորձ քարտեզագրության և կադաստրային գործի ոլորտում:
Այլ պահանջներ՝
· դասավանդվող առարկաների առնվազն 50%-ի առցանց նյութերի առկայություն,
ուսանողական հարցման արդյունքներով ստացված գնահատականների միջինը լինի առնվազն 4.0 (գործող դասախոսների համար):
9. Подробнее о программе
Ծրագրով նախատեսվում է նաև գիտահետազոտական աշխատանքներին ուսանողների ներգրավում, այս առումով շատ հարմար է ամբիոնի և Գերմանիայի GIZ ընկերության հետ կնքված պայմանագիրը: Համաձայն որի մասնագիտական պրակտիկան իրականացվում է՝ գիտահետազոտական աշխատանքներ Գերմանիայի GIZ միջազգային համագործակցության ընկերության հետ համատեղ՝ բնապահպանական և բնական պաշարների կառավարման ոլորտում:
Ուսման ընթացքում ուսանողները անցնում են ուսումնական (1-ին և 2-րդ կուրս) և արտադրական (4-րդ կուրս) պրակտիկաներ: Ուսումնական պրակտիկաները կազմակերպվում են երթուղիների ձևով ՀՀ տարածքի տարբեր ուղղություններով, երկարատև պրակտիկա (գիշերակացով) համալսարանի Բյուրական ուսումնական հանգրվանում: Չափագրում, հանույթային աշխատանքեր և հատակագծերի կազմմում իրականացվում է Երևան քաղաքում՝ ԵՊՀ տարածքում:
Ուսման ընթացքում ուսանողները անցնում են ուսումնական (1-ին և 2-րդ կուրս) և արտադրական (4-րդ կուրս) պրակտիկաներ: Ուսումնական պրակտիկաները կազմակերպվում են երթուղիների ձևով ՀՀ տարածքի տարբեր ուղղություններով, երկարատև պրակտիկա (գիշերակացով) համալսարանի Բյուրական ուսումնական հանգրվանում: Չափագրում, հանույթային աշխատանքեր և հատակագծերի կազմմում իրականացվում է Երևան քաղաքում՝ ԵՊՀ տարածքում: