ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետի «Արվեստաբանություն» մասնագիտության բակալավրիատի չորրորդ կուրսի ուսանողները հաջողությամբ պաշտպանեցին իրենց ավարտական աշխատանքները։ Նրանց կատարած ուսումնասիրությունների շրջանակն ընդգրկուն էր՝ սկսած հայկական մանրանկարչության հարցերից մինչև ժամանակակից արվեստի բազմաշերտ ընկալումները։ Հետազոտական թեմաների և աշխատանքային գործընթացի մանրամասների մասին զրուցել ենք ավարտական աշխատանքները հաջողությամբ պաշտպանած ուսանողների հետ։
Լիլիթ Ֆերոյանը որպես հետազոտության թեմա ընտրել էր անգլիահայ նկարչուհի Զաբել Բոյաջյանի ստեղծագործական ժառանգությունը։ Ուսանողի նպատակն էր հայ արվեստի պատմության էջերի համադրումն ու նկարչուհուն ճանաչելի դարձնելը։ Նրա խոսքով հետազոտության ընթացքի ամենահետաքրքիր մասը Զաբել Բոյաջյանի չբացահայտված ստեղծագործությունները գտնելն ու դրանք լայն հանրությանը ներկայացնելն էր։
Աշխատանքում Լիլիթ Ֆերոյանը ուշադրություն է դարձրել Զաբել Բոյաջյանի գրքարվեստին՝ դիտարկելով այն որպես գեղանկարչության և գրականության եզակի համադրություն։ Նկարչուհու պատկերազարդումներն ընկալվում են ոչ միայն որպես ձևավորումներ, այլև որպես գաղափարական հաղորդագրություններ։ Բոյաջյանի գործերում աչքի են ընկնում պատկերավոր մոտեցումները, ինչպես նաև արևելյան և արևմտյան գեղարվեստական տարրերի միահյուսումը։
Ավարտական աշխատանքն հաջողությամբ պաշտպանել է նաև Լիանա Թովմասյանը։ Վերջինիս խոսքերով Երևանի մետրոպոլիտենը ոչ միայն տրանսպորտային համակարգ է, այլև մի յուրօրինակ արվեստի գործ, որտեղ ճարտարապետությունն ու կերպարվեստը միաձուլվում են՝ ստեղծելով մի ամբողջական գեղարվեստական կոմպոզիցիա։ Այսօր, երբ աշխարհում բավականին շատ քաղաքներ փորձում են արդիականացնել իրենց հասարակական տրանսպորտը, Երևանի մետրոպոլիտենը վառ վկայությունն է այն բանի, թե ինչպես կարելի է պահպանել մշակութային արժեքները»։
Ուսանողը, հատուկ ուշադրություն դարձնելով մետրոպոլիտենի տարբեր կայարաններում կիրառված գեղարվեստական մոտեցումներին՝ խորհրդային շրջանի արվեստի արտահայտություններին, քննում է այն պատմական և սոցիալ-քաղաքական գործոնները, որոնք ձևավորել են այդ ժամանակաշրջանի ճարտարապետությունը։ Օրինակ՝ «Բարեկամություն» կայարանը ներկայացնում է ժողովուրդների համագործակցության և համերաշխության գաղափարը, մինչդեռ «Սասունցի Դավիթ» կայարանը խորապես կապված է հայկական հերոսական էպոսի և ազգային ինքնության հետ։
Լիլիթ Կտրակյանը ուսումնասիրել է 19-րդ դարի և 20-րդ դարասկզբի թիֆլիսահայ կանանց ազգային տարազը՝ դիտարկելով այն հայ գեղանկարիչների ստեղծագործությունների համատեքստում։ Լիլիթի խոսքով թեման գրավեց նրան ոչ միայն գեղարվեստական տեսանկյունից, այլև որպես ազգային ինքնության վավերագրում։ «Թիֆլիսահայ համայնքը միշտ եղել է հայկական մշակույթի կարևոր կենտրոններից մեկը, ուստի կանանց տարազը դիտարկել եմ որպես այդ մշակույթի մաս՝ նրա գունային, կառուցվածքային և գաղափարական առանձնահատկություններով»,- նշում է նա։
Լիլիթ Կտրակյանի ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ Թիֆլիսի կանանց տարազը թե՛ ազգային ավանդույթների, թե՛ տեղական բազմամշակութային միջավայրի ազդեցության համատեղումն է։ Այն արտահայտում է ինչպես կրողի սոցիալական դիրքը, այնպես էլ գեղագիտական ընկալումը։ Հայ գեղանկարիչները՝ Հակոբ Հովնաթանյանը, Եղիշե Թադևոսյանը, Արշակ Ֆեթվաճյանը և ուրիշներ, այն պատկերել են շատ մանրամասնորեն՝ պահպանելով տարազի խորհրդանշական արժեքը։ Բացի այդ՝ աշխատանքը ցույց է տալիս, որ քաղաքային մշակույթն ու ավանդական տարազը համադրվել են այնպես, որ վերածվել են նոր ձևի՝ չկորցնելով ազգային հիմքը:
ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետի «Արվեստաբանություն» մասնագիտության շրջանավարտների աշխատանքները վկայում են նրանց հետազոտական լայն հետաքրքրությունների շրջանակի և խոր գիտելիքների մասին։ Լիլիթ Ֆերոյանի, Լիանա Թովմասյանի և Լիլիթ Կտրակյանի ուսումնասիրությունները, որոնք լուսաբանում են հայ արվեստի տարբեր, երբեմն անհայտ էջեր, կարևոր ներդրում են մեր մշակութային ժառանգության հանրահռչակման գործում։
Հավելենք, որ «Արվեստաբանություն» մասնագիտության ավարտական աշխատանքները հաջողությամբ պաշտպանել է 21 ուսանող։
