Ноября 11, 2025 | 11:36
Исследовательские центры и институты
Конкурсы
Студенческий
Самоуправляемый БПЛА для 3D-картографирования закрытых пространств: новая инициатива студентов Института физики
Группа студентов Института физики ЕГУ занимается проектированием беспилотных летательных аппаратов (БПЛА) и разработкой взаимосвязанной автономной системы. Целью проекта является создание системы, которая будет выполнять 3D-реконструкцию, обнаружение объектов, нацеливание и высокоточную съемку в закрытых или труднодоступных местах, сочетая в себе воздушные и наземные возможности.
ԵՊՀ ֆիզիկայի ինստիտուտի բակալավրիատի 4-րդ կուրսի ուսանողների կազմած «Փակ տարածքի 3D վերակազմություն և օբյեկտի խոցում ինքնավար ԱԹՍ-ով» վերտառությամբ ծրագիրը ֆինանսավորման է արժանացել ԵՊՀ շրջանավարտների և կարիերայի կենտրոնի «Կրթություն և կարիերա» ուսանողական նախաձեռնությունների մրցույթի շրջանակում:
Ծրագրում ներգրավված ուսանողներից Հովհաննես Թումանյանը մեզ հետ զրույցում անդրադարձել է մի շարք հարցերի, այդ թվում՝ ինչո՞վ է պայմանավորված ԱԹՍ-ների նախագծման և իրագործման անհրաժեշտությունը, ինչպիսի՞ միջավայրում են կիրառվելու դրանք, ինչի՞ց է բաղկացած գետնային համակարգը, ինչպե՞ս են միմյանց հետ կապի մեջ լինելու դրոնն ու գետնային համակարգը և այլն:
«Անօդաչու թռչող սարքերի (ԱԹՍ) նախագծման անհրաժեշտությունը պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ դրանք հնարավորություն են տալիս արագ, ճշգրիտ և անվտանգ կերպով ստանալու տվյալներ այնպիսի միջավայրերից, որտեղ մարդու ներկայությունը դժվար, վտանգավոր կամ անարդյունավետ է։ Այսպիսի ԱԹՍ-ները կարևոր են ինչպես գիտական, այնպես էլ կիրառական ոլորտների համար, օրինակ՝ արդյունաբերական շենքերի ստուգման, փրկարարական գործողությունների, հնագիտական կամ տեխնիկական հետազոտությունների ընթացքում»,- ասում է Հովհաննեսը։
Նա ընդգծում է, որ ԱԹՍ-ները նախատեսված են լինելու փակ տարածքների համար՝ առանց GPS ազդանշանի, օրինակ՝ ստորգետնյա շինություններում և թունելներում, արդյունաբերական գործարանների ներսում, պատմական շինություններում կիրառելու համար:
Անդրադառնալով այն հարցերին, թե ինչից է բաղկացած գետնային համակարգը, որ դեպքերում ու ինչպես է այն կիրառվելու, Հովհաննեսը շեշտեց. «Գետնային համակարգը բաղկացած է հետևյալ հիմնական բաղադրիչներից․ կառավարման մոդուլ (Ground Control Station)՝ համակարգչային ինտերֆեյս կամ հեռակառավարման վահանակ, որտեղից վերահսկվում է ԱԹՍ-ի թռիչքը, կապի մոդուլ, տվյալների մշակման համակարգ՝ ստացված սենսորային տվյալների նախնական վերլուծության և 3D մոդելի գեներացիայի համար»:
Հարցին, թե ինչպես են միմյանց հետ կապի մեջ լինելու դրոնն ու գետնային համակարգը, և ինչ տեղեկություն է փոխանցվելու, նա պատասխանեց. «ԱԹՍ-ն և գետնային համակարգը կապի մեջ են լինելու օպտիկամանրաթելային կապի միջոցով։ Այս լուծումը ընտրվել է՝ ապահովելու տվյալների բարձր թողունակություն, ցածր ուշացում (latency) և աղմուկի խանգարումներից պաշտպանություն։ Իսկ փոխանցվող տվյալները հետևյալն են՝ ԱԹՍ-ի դիրքը, արագությունը, թռիչքային պարամետրերը և էներգիայի վիճակը, սենսորային տվյալներ տեսախցիկներից, «LiDAR»-ից և «IMU»-ից, գետնային համակարգից՝ թռիչքի ուղղման, կանգառի կամ վայրէջքի հրահանգներ»:
Խմբի անդամները նախատեսում են վերջնարդյունքում ստանալ ամբողջությամբ ինքնավար ԱԹՍ, որը կարող է փակ տարածքում կատարել 3D քարտեզագրում՝ առանց արտաքին տեղորոշման համակարգերի օգնության:
Նշենք, որ թիմում ընդգրկված են «Տվյալների մշակումը ֆիզիկայում և արհեստական բանականություն» բակալավրի կրթական ծրագրի 5 ուսանողներ։ Ռոման Կասպարյանը հիմնականում զբաղվում է համակարգչային տեսողության (computer vision) խնդիրներով, Դավիթ Ալավերդյանը՝ օպտիկական և 3D վերակազմության խնդիրներով, Դավիթ Ավետիսյանը՝ տվյալների մշակմամբ, Արտյոմ Խաչատրյանը՝ մաթեմատիկական մոդելավորման և օպտիմիզացիայի խնդրով, իսկ Հովհաննես Թումանյանը՝ ալգորիթմական, ԱԹՍ նախագծման խնդիրներով:
Հովհաննես Թումանյանը վստահեցնում է՝ թիմի անդամները աշխատում են սերտ համագործակցությամբ՝ ապահովելով թե՛ տեխնիկական, թե՛ ծրագրային մասերի ներդաշնակ աշխատանքը։
