Перейти к основному содержанию
Главная
envelope
ՀայերենРусскийEnglish

Main Navigation (Rus)

  • Прием
    • Бакалавриат
    • Магистратура
    • Аспирантура
    • Иностранные студенты
    • Подготовительные курсы
    • Работа с абитуриентами
    • Старшая STEM-школа ЕГУ
  • Образование
    • Руководство для первокурсников
    • Образовательные программы
    • Присвоение квалификации преподавателя
    • Центр академического письма
    • Непрерывное образование
    • Академический календарь
  • Наука
    • Открытая наука
    • Конференции
    • Библиотека
    • Гранты
    • Издательство
    • Специализированные советы
    • Стратегия УЧР для исследователей
  • Новости
    • События
    • Мероприятия
    • Новости
    • Видеогалерея
    • Галерея
    • Объявления

Secondary Navigation (Rus)

  • О ЕГУ
    • Руководство ЕГУ
    • Символы ЕГУ
    • Международное сотрудничество ЕГУ
    • Обеспечение качества
    • Музей истории ЕГУ
    • Работа в ЕГУ
    • Часто задаваемые вопросы
  • Структура
    • Факультеты и учебные центры ЕГУ
      • Факультет географии и геологии
      • Богословский факультет
      • Факультет востоковедения
      • Факультет европейских языков и коммуникации
      • Факультет журналистики
      • Факультет информатики и прикладной математики
      • Юридический факультет
      • Факультет биологии
      • Факультет армянской филологии
      • Факультет международных отношений
      • Факультет истории
      • Институт физики
      • Факультет русской филологии
      • Факультет социологии
      • Факультет экономики и менеджмента
      • Факультет философии и психологии
      • Факультет химии
      • Факультет математики и механики
      • Центр развития педагогики и образования
      • Институт фармации
      • Центр европейских исследований
      • Кафедра гражданской обороны
      • Кафедра физического воспитания и спорта
      • Учебно-исследовательский центр информационных технологий
    • Column Wrapper
      • Старшая STEM-школа ЕГУ
      • Иджеванский филиал ЕГУ
    • Научные центры и лаборатории
      • Центр американских исследований
      • Институт арменоведческих исследований
      • Институт обществоведческих и гуманитарных исследований
      • Научно-исследовательский институт биологии
      • Научно-исследовательский институт физики
      • Научно-исследовательский центр химии
      • Центр математических и прикладных исследований
      • Научно-исследовательский центр Института фармации
    • Научно-образовательные центры
      • Обсерватория
      • Специализированная кабинет-лаборатория по проектированию сверхбольших интегральных схем (Синопсис)
      • Научно-образовательный центр контроля и мониторинга качества лекарственных средств
      • Юридическая клиника
      • Центр прикладной психологии
      • Научно-исследовательский центр-библиотека грековедения
      • Инновационный центр микробной биотехнологии и биотоплива
      • Русский центр
      • Центр российских исследований
      • Лаборатория дистанционного обучения социологии
    • Column Wrapper
      • Баннер
    • Административные единицы ЕГУ
      • Ученый секретарь
      • Центр докторантуры
      • Музей истории ЕГУ
      • Общий отдел
      • Отдел эксплуатации энергетической системы
      • Управление финансового анализа
      • Департамент управления персоналом
      • Автопарк
      • Центр приёма и работы с абитуриентами
      • Бизнес-инкубатор
      • Бюраканская учебно-производственная база
      • Медицинский пункт
      • Управление научной политики
      • Управление планировния закупок
      • Спортивно-оздоровительный центр Дилижана
      • Архив ЕГУ
      • Издательство
      • Управление эксплуатации энергосистемы
      • Отдел маркетинга
      • Юридическая служба
      • Анкаванская учебно-производственная база
      • Управление международного сотрудничества
      • Аппарат ректора
      • Центр культуры
      • Бухгалтерия
      • Центр выпускников и карьеры
      • Гостевой дом
      • Центр обеспечения качества
      • Отдел благоустройства и ландшафтного дизайна
      • Пожарная служба
      • Ректорат
      • Библиотека имени Саркиса и Мари Измирлянов
      • Специальный отдел
      • Студенческое общежитие
      • Управление информационных технологий
      • Управление организации и контроля хозяйственной деятельности
      • Учебно-методическое управление
      • Цахкадзорская учебно-производственная база
      • Центр по работе со студентами
      • Центр стратегического планирования
  • Структура
  • Выпускники и карьера
    • Центр карьеры
    • Сообщество выпускников
    • Друзья ЕГУ
  • Студенческая жизнь
    • Студенческое научное общество ЕГУ
    • Студенческий совет ЕГУ
    • Искусство и культура
ՀայերենРусскийEnglish
envelope

Main Navigation (Rus)

  • Прием
    • Бакалавриат
    • Магистратура
    • Аспирантура
    • Иностранные студенты
    • Подготовительные курсы
    • Работа с абитуриентами
    • Старшая STEM-школа ЕГУ
  • Образование
    • Руководство для первокурсников
    • Образовательные программы
    • Присвоение квалификации преподавателя
    • Центр академического письма
    • Непрерывное образование
    • Академический календарь
  • Наука
    • Открытая наука
    • Конференции
    • Библиотека
    • Гранты
    • Издательство
    • Специализированные советы
    • Стратегия УЧР для исследователей
  • Новости
    • События
    • Мероприятия
    • Новости
    • Видеогалерея
    • Галерея
    • Объявления

Secondary Navigation (Rus)

  • О ЕГУ
    • Руководство ЕГУ
    • Символы ЕГУ
    • Международное сотрудничество ЕГУ
    • Обеспечение качества
    • Музей истории ЕГУ
    • Работа в ЕГУ
    • Часто задаваемые вопросы
  • Структура
    • Факультеты и учебные центры ЕГУ
      • Факультет географии и геологии
      • Богословский факультет
      • Факультет востоковедения
      • Факультет европейских языков и коммуникации
      • Факультет журналистики
      • Факультет информатики и прикладной математики
      • Юридический факультет
      • Факультет биологии
      • Факультет армянской филологии
      • Факультет международных отношений
      • Факультет истории
      • Институт физики
      • Факультет русской филологии
      • Факультет социологии
      • Факультет экономики и менеджмента
      • Факультет философии и психологии
      • Факультет химии
      • Факультет математики и механики
      • Центр развития педагогики и образования
      • Институт фармации
      • Центр европейских исследований
      • Кафедра гражданской обороны
      • Кафедра физического воспитания и спорта
      • Учебно-исследовательский центр информационных технологий
    • Column Wrapper
      • Старшая STEM-школа ЕГУ
      • Иджеванский филиал ЕГУ
    • Научные центры и лаборатории
      • Центр американских исследований
      • Институт арменоведческих исследований
      • Институт обществоведческих и гуманитарных исследований
      • Научно-исследовательский институт биологии
      • Научно-исследовательский институт физики
      • Научно-исследовательский центр химии
      • Центр математических и прикладных исследований
      • Научно-исследовательский центр Института фармации
    • Научно-образовательные центры
      • Обсерватория
      • Специализированная кабинет-лаборатория по проектированию сверхбольших интегральных схем (Синопсис)
      • Научно-образовательный центр контроля и мониторинга качества лекарственных средств
      • Юридическая клиника
      • Центр прикладной психологии
      • Научно-исследовательский центр-библиотека грековедения
      • Инновационный центр микробной биотехнологии и биотоплива
      • Русский центр
      • Центр российских исследований
      • Лаборатория дистанционного обучения социологии
    • Column Wrapper
      • Баннер
    • Административные единицы ЕГУ
      • Ученый секретарь
      • Центр докторантуры
      • Музей истории ЕГУ
      • Общий отдел
      • Отдел эксплуатации энергетической системы
      • Управление финансового анализа
      • Департамент управления персоналом
      • Автопарк
      • Центр приёма и работы с абитуриентами
      • Бизнес-инкубатор
      • Бюраканская учебно-производственная база
      • Медицинский пункт
      • Управление научной политики
      • Управление планировния закупок
      • Спортивно-оздоровительный центр Дилижана
      • Архив ЕГУ
      • Издательство
      • Управление эксплуатации энергосистемы
      • Отдел маркетинга
      • Юридическая служба
      • Анкаванская учебно-производственная база
      • Управление международного сотрудничества
      • Аппарат ректора
      • Центр культуры
      • Бухгалтерия
      • Центр выпускников и карьеры
      • Гостевой дом
      • Центр обеспечения качества
      • Отдел благоустройства и ландшафтного дизайна
      • Пожарная служба
      • Ректорат
      • Библиотека имени Саркиса и Мари Измирлянов
      • Специальный отдел
      • Студенческое общежитие
      • Управление информационных технологий
      • Управление организации и контроля хозяйственной деятельности
      • Учебно-методическое управление
      • Цахкадзорская учебно-производственная база
      • Центр по работе со студентами
      • Центр стратегического планирования
  • Структура
  • Выпускники и карьера
    • Центр карьеры
    • Сообщество выпускников
    • Друзья ЕГУ
  • Студенческая жизнь
    • Студенческое научное общество ЕГУ
    • Студенческий совет ЕГУ
    • Искусство и культура
  1. Главная
  2. Новости
  3. Опыт Covid-19 в Армении. В ЕГУ состоялась презентация коллективной монографии
Марта 05, 2024 | 12:32
Наука
Образование
Исследовательская работа

Опыт Covid-19 в Армении. В ЕГУ состоялась презентация коллективной монографии

ԵՊՀ հրատարակչությունը լույս է ընծայել «Քովիդ-19-ի փորձառությունը Հայաստանում. արձագանքը և հոգեբանական հետևանքները» կոլեկտիվ մենագրությունը, որտեղ անդրադարձ է կատարվել Քովիդ-19-ի պայմաններում հոգեբանական բարեկեցության հիմնախնդրին, ցույց տրվել առողջության պահպանմանն ուղղված համոզմունքների և կանխարգելող, օգնող վարքաձևերի պայմանավորող նշանակությունը վերջինիս համար:

Վերլուծական առանձին ուղղություն է կազմել մարդկանց՝ Քովիդ-19-ի դեմ (չ)պատվաստման վարքի հիմքում ընկած համոզմունքների, հույզերի և սոցիալ-ժողովրդագրական տարբեր գործոնների դերի ուսումնասիրությունը։ Որակական տվյալների հիման վրա անդրադարձ է կատարվել անհատների՝ Քովիդ-19-ի սուբյեկտիվ փորձառությանը՝ ուրվագծելով համավարակի սոցիալ-հոգեբանական հետևանքները։

2020-2023 թթ․ կատարված հետազոտությունն ամփոփում է եռամյա ուսումնասիրության արդյունքները, որը կատարվել է ՀՀ ԿԳՄՍՆ բարձրագույն կրթության և գիտության կոմիտեի «Հասարակական գիտություններ» և «Հայագիտություն և հումանիտար գիտություններ» բնագավառների մասնագիտություններով օտարերկրյա գործընկերոջ ընդգրկմամբ գիտական դրամաշնորհի շրջանակում։

Հետազոտական նախագծի իրականացման ժամանակ գրքի համահեղինակները մասնակցել են 2 միջմշակութային ուսումնասիրության, համագործակցել միջազգային գործընկերների՝ պրոֆեսորներ Ջուլիա Անդրիգետոյի (Institute of Cognitive Sciences and Technologies, National Research Council of Italy and Senior Researcher at the Institute for Future Studies, Stockholm, Sweden), Մագդալենա Ժեմոյտել Պիոտրովկսայի (Cardinal Stefan Wyszynski University Warsaw Institute of Psychology) և Ահարոն Սզեկելիի (Collegio Carlo Alberto, Italy) հետ:

Գրքի հինգ համահեղինակները մեզ հետ զրույցում պատմել են արծարծված խնդիրների, հետազոտության ընթացքի, ուսումնասիրության արդյունքների, համավարակային փորձառության մասին՝ ուրվագծելով համավարակի սոցիալ-հոգեբանական հետևանքները:

ԵՊՀ փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետի անձի հոգեբանության ամբիոնի վարիչ, հ.գ.թ., դոցենտ Նարինե Խաչատրյանը շեշտեց, որ գրքում հանրային սպառնալիքի օրինակով անդրադարձ է կատարվել մեր հասարակության՝ ճգնաժամերին արձագանքելու առանձնահատկություններին և հասարակական խնդիրներին։

«Խնդիրներից մեկը Քովիդ-19-ի ժամանակ մարդկանց հոգեբանական բարեկեցությանը նպաստող գործոններն են՝ վարքաձևերը, համոզմունքները, որոնք առավել կանխորոշիչ դեր են ունեցել հոգեբանական բարեկեցության պահպանման համար։ Քանի որ համավարակը տևեց մի քանի տարի, շատ կարևոր էր հասկանալ՝ մարդիկ ինչպես էին դիմակայում, ինչպես էին պահպանում ներքին հավասարակշռությունը և այլն: Մյուս խնդիրն առնչվում էր պատվաստվելու երկմտանքին: Մենք ուսումնասիրել ենք պատվաստումների և վարակների հետ կապված մարդկանց վախի արտահայտվածությունը, ինչպես նաև դուրս բերել տարածված համոզմունքների 2 խումբ․ մեկը՝ մարդկանց մտահոգությունն էր պատվաստումների ապահով լինելու, մյուսը՝ դավադրապաշտական դատողությունների հետ կապված»,- նշեց Ն. Խաչատրյանը:

Նա հավելեց, որ տարածվող դավադրության տեսություններն իրենց ազդեցությունն էին թողնում նաև մարդկանց համոզմունքների, հետևաբար նաև վարքի վրա՝ հակված լինելով մերժել պատվաստումը՝ որպես համավարակի հաղթահարման միջոց: Պարզվել է, որ վարակի հանդեպ վախը չի նպաստում դավադրապաշտական համոզմունքների արտահայտմանն այն պարագայում, եթե մարդիկ վստահում են գիտությանը, գիտահեն կրթությանը և դրական վերաբերմունք ունեն ընդհանուր առմամբ պատվաստման նկատմամբ: Միևնույն ժամանակ պատվաստանյութի հանդեպ վախը հանգեցնում է դավադրապաշտական համոզմունքների արտահայտմանն այն պարագայում, եթե մարդիկ չեն վստահում գիտությանը, գիտահեն կրթությանը և բացասական վերաբերմունք ունեն պատվաստման նկատմամբ։

ԵՊՀ անձ և սոցիալական միջավայր գիտահետազոտական լաբորատորիայի գիտաշխատող Անի Գրիգորյանը, պատմելով իր կատարած հետազոտության մասին, ասաց, որ ուսումնասիրությունը վերաբերում է համավարակի պայմաններում վստահության հիմնախնդրին․ «Իմ ներդրումն, ընդհանուր առմամբ, եղել է տվյալների հետ աշխատանքը, ինձ հետաքրքրել էր միջանձնային և ինստիտուցիոնալ վստահության դերի ուսումնասիրությունը համավարակի պայմաններում: Անորոշ իրավիճակում, երբ չգիտենք՝ ինչ է լինելու այսօր և վաղը, տարբեր ինստիտուտներից հորդորում են տանը մնալ, դիմակ կրել, դուրս չգալ, այսինքն՝ մեզ առաջարկում են վարքի ցուցումներ, որոնք էապես ազդում են մեր կյանքի կազմակերպմանը: Այս ցուցումներին հետևելու համար կարևոր գործոն է դառնում վստահությունը նրանում, որ դրանք արդյունավետ են, որ ուրիշներն էլ են հետևում դրանց»։ 

Գիտաշխատողն ընդգծեց, որ համավարակն ուսումնասիրելիս իրենք եղել են և՛ իրավիճակի մասնակիցը, և՛ ապրողը, և՛ վարակվողը, և՛ հետազոտողը՝ այդ ամենը բնութագրելով որպես հետաքրքիր փորձառություն իրենց համար:

«Մենք ձևավորեցինք գիտահեն և տվյալահեն գիտելիք, որը ճիշտ ժամանակին իրավիճակի արձագանքն էր, իսկ նման գիտելիքը հասարակական վտանգ ներկայացնող խնդիրների պարագայում շատ քիչ է»,- ասաց Գրիգորյանը:

ԵՊՀ անձի հոգեբանության ամբիոնի դասախոս Անի Պողոսյանն անդրադարձել է սոցիալ-հոգեբանական այն գործոններին, մասնավորապես՝ վարակի և պատվաստանյութերի հանդեպ վախերին և համոզմունքներին, որոնք նշանակություն են ունեցել պատվաստվելու կամ չպատվաստվելու դեպքում: Համեմատական վերլուծություն է կատարվել նաև ըստ ժողովրդագրական գործոնների։

«Դուրս բերված ժողովրդագրական տվյալները եղել են շատ հետաքրքիր: Օրինակ՝ սեռը, տարիքը և կրթությունն այն նշանակալի գործոններն են, որոնք պայմանավորում են մարդկանց պատվաստվելու կամ չպատվաստվելու վարքաձևերը: Երբ մենք ռազմավարություններ մշակելիս գործ ենք ունենում արտակարգ, ճգնաժամային իրավիճակների կամ առոողջության ցանկացած տիպի վարքաձևերի հետ, կարևոր է հաշվի առնել, թե բնակչության որ սեգմենտն է խոցելի: Այդ դեպքում անհրաժեշտ է հասկանալ՝ ինչպիսի ռազմավարություն է գործածելի, որպեսզի բնակչության մոտ փոխենք այն վերաբերմունքը, որն առնվազն չի նպաստում հասարակական իմունիտետի ձևավորմանը»,- նշեց Ա. Պողոսյանը:

Հետազոտության ժամանակ ԵՊՀ անձի հոգեբանության ամբիոնի ասիստենտ, անձ և սոցիալական միջավայր գիտահետազոտական լաբորատորիայի գիտաշխատող Աննա Հակոբջանյանի խնդիրը եղել է արտակարգ իրավիճակում հոգեբանական բարեկեցությունը պայմանավորող գործոնների դուրսբերումը:

«Մենք շատ կարևոր արդյունք ստացանք, օրինակ՝ փոխօգնությունը էական նշանակություն ունի նմանօրինակ իրավիճակում մարդկանց հոգեբանական բարեկեցությունը պահպանելու համար: Համավարակի սկզբում և երկու տարի անց մեր կատարած հետազոտությունից ստացած արդյունքները փաստեցին, որ այլ մարդկանց օգնելը, մարդկանցից օգնություն ստանալը պայմանավորող նշանակություն ունեն հոգեբանական բարեկեցության համար: Ամփոփելով՝ փաստեմ, որ հետազոտել ենք հասարակության արձագանքը համավարակին, և այն հասցեագրվում է՝ հետագա մարտահրավերներին դիմակայելու համար»:

ԵՊՀ անձ և սոցիալական միջավայր գիտահետազոտական լաբորատորիայի գիտաշխատող, հ.գ.թ. Սոնա Մանուսյանի կատարած աշխատանքը հիմնված է հետազոտական նախագծի որակական տվյալների՝ անցկացված խորքային և փորձագիտական հարցազրույցների արդյունքների վերլուծության վրա:

«Մենք հարցազրույցներ ենք անցկացրել համավարակին տարբեր կերպ առնչված, տարբեր փորձառություն ունեցող մարդկանց հետ, այդ թվում՝ ընտանիքում կորուստ ունեցածների հետ։ Ուսումնասիրել ենք, թե մարդիկ ինչպես «դիմավորեցին» համավարակը, ինչ ընկալումներ, իմաստավորումներ, դիմադրություններ եղան, ինչպես հաղթահարեցին դրա բերած հոգեբանական դժվարությունները, որոնք էին ընկալվող սոցիալ-հոգեբանական հետևանքները: Կարևոր էր դիտարկել համավարակը՝ որպես ապրված փորձ»,- ասաց Ս. Մանուսյանը:

Նշենք, որ ուսումնասիրությունները գրքում ներկայացված են յոթ հոդվածի տեսքով։ Աշխատությունը կարող է հետաքրքիր լինել հոգեբանների, սոցիալական ոլորտի հետազոտողների, ինչպես նաև հանրային առողջության ոլորտի մասնագետների համար:

Սոնա Շահվերդյան
ShareFacebookTelegram

Последние новости

Գիտագործնական համաժողով ԵՊՀ-ում. քրեական դատավարության հիմնախնդիրներն ու զարգացման ուղիները՝ օրակարգում

23.05.2025

Քվանտային մեխանիկայի ինտերպրետացիաները

22.05.2025

Научно-образовательная программа «Школа написания статей-3» в ЕГУ

22.05.2025
Увидеть все

Объявления

Բաց մրցույթ ԵՊՀ պրոֆեսորադասախոսական կազմի թափուր պաշտոնների տեղակալման համար

05.23.2025 - 06.06.2025

Երևանի պետական համալսարանը հայտարարում է պրոֆեսորադասախոսական կազմի թափուր պաշտոնների համալրման բաց մրցույթ՝ պարզեցված ընթացակարգով

05.23.2025 - 06.06.2025

Մեկնարկում է «Արդ եւս» ծրագիրը

05.21.2025
Увидеть все

Быстрый доступ

  • Интранет
  • E-learning
  • Mulberry
  • Эл. заявки
  • Телефонная книга
  • Registrar
  • Документы

Footer (RUS)

  • Главные страницы
    • Прием
    • Образование
    • Наука
    • Новости
  • Информация
    • Часто задаваемые вопросы
    • Вакансии
    • Поиск образовательных программ
    • Для абитуриентов
  • О ЕГУ
    • Руководство ЕГУ
    • Символы ЕГУ
© Ереванский государственный университет 2025
Адрес: Республика Армения, г. Ереван, 0025, Алека Манукяна, 1 (+37460) 710000 info@ysu.am