Ноября 18, 2025 | 12:15
Կամավորություն, պրակտիկա և փորձնակություն
Միջազգային համագործակցություն
Մրցույթներ
Վեցամսյա վերապատրաստում Գենտի համալսարանում. ասպիրանտի ուսումնասիրությունն ուղղված է կանանց վերարտադրողական առողջությանը
ԵՊՀ կենսաբանության ֆակուլտետի ասպիրանտ Տիգրան Ալեքսանյանը կանցնի վեցամսյա վերապատրաստում Գենտի համալսարանում (Բելգիա): Ասպիրանտի ուսումնասիրության տիրույթում կանանց հեշտոցային միկրոբիոմից անջատված կաթնաթթվային բակտերիաներն են:
Կենսաքիմիայի, մանրէաբանության և կենսատեխնոլոգիայի ամբիոնի ասպիրանտ Տիգրան Ալեքսանյանի ուսումնասիրության նպատակը կանանց վերարտադրողական համակարգի տարբեր հիվանդությունների կանխարգելման ու բուժման համար հեշտոցից անջատված այնպիսի շտամների բացահայտումն է, որոնք կարող են պոտենցիալ պրոբիոտիկներ հանդիսանալ:
Նրա հեղինակած «Հեշտոցային միկրոբիոմից մեկուսացված մանրէային իզոլյատների նույնականացումը MALDI-TOF MS և գենոմի ամբողջական սեքվենավորման համադրմամբ» վերտառությամբ գիտական նախագիծը ֆինանսավորման է երաշխավորվել «Մասնագիտական վերապատրաստում-2025» մրցույթի արդյունքներով:
«Ուսումնասիրում եմ հեշտոցային միկրոբիոմից անջատված կաթնաթթվային բակտերիաների պրոբիոտիկ հատկությունները: Պրոբիոտիկները կենդանի մանրէներ են, որոնք, ներմուծվելով մեր օրգանիզմ, թողնում են բարենպաստ ազդեցություն: Կաթնաթթվային բակտերիաները տիպիկ պրոբիոտիկներ են, որոնք հիմնականում ընդունում ենք կաթնամթերքի հետ»,- բացատրում է Տիգրան Ալեքսանյանը:
Ասպիրանտն ընդգծում է, որ պրոբիոտիկների կիրառությունը մեր օրերում դիտարկվում է որպես հակաբիոտիկների այլընտրանք։
«Պրոբիոտիկներն արդեն իսկ առկա են մեր օրգանիզմում, և դրանց հետ տարբեր մանիպուլյացիաներ անելով՝ կարող ենք ախտածին և պայմանական ախտածին բակտերիաների աճն ու զարգացումը ճնշել»,- ասում է նա:
Տիգրան Ալեքսանյանը վերապատրաստվելու է Գենտի համալսարանի գիտությունների ֆակուլտետի կենսաքիմիայի և մանրէաբանության ամբիոնի պրոֆեսոր Փիթեր Վանդամի մոտ: Ասպիրանտը իր գիտական ղեկավարի՝ Կենսաքիմիայի, մանրէաբանության և կենսատեխնոլոգիայի ամբիոնի դոցենտ Ինգա Բազուկյանի հետ վերջերս մեկ ամսով մեկնել էր Գենտի համալսարան և այցի շրջանակում կատարել մանրէների նույնականացում։
«MALDI-TOF MS-ը մի համակարգ է, որը ցույց է տալիս մանրէի սպիտակուցային պրոֆիլը։ Այդ համակարգով շատ արագ հնարավոր է նույնականացնել բազմաթիվ մանրէներ: Գիտական ղեկավարիս՝ Ինգա Բազուկյանի հետ այցելել էի Գենտի համալսարան։ Մեզ հետ տարել էինք մեղուների աղեստամոքսային ուղուց, կանանց հեշտոցից, կաթնամթերքի տարբեր տեսակներից, թթու դրած բանջարեղենից մեր անջատած մանրէային շտամները և կատարել մանրէների նույնականացում»,- պատմում է ասպիրանտը:
2026 թ. փետրվարին Տիգրան Ալեքսանյանն արդեն մենակ կմեկնի Գենտի համալսարան: Նա, ներկայացնելով MALDI-TOF MS համակարգը, նշեց. «Այս համակարգը մեր նախագծում կիրառվում է որպես նախնական սքրինինգ, որի միջոցով նախնական պատկերացում ենք կազմում մանրէի մասին, այնուհետև այն համադրում ենք գենոմի ամբողջական սեքվենավորման հետ»:
Մանրէների ֆիզիոլոգիական, կենսաքիմիական և կենսաբանական ակտիվություններն ուսումնասիրելուց հետո ԵՊՀ ասպիրանտն ընտրելու է այն շտամները, որոնք, ըստ իր նախնական փորձերի, հնարավոր է օգտագործել որպես պրոբիոտիկային ներուժ ունեցող բակտերիաներ։ Այս համատեքստում նա մատնանշեց․ «Գենոմի ամբողջական սեքվենավորումը ևս կկատարվի արտերկրում․ այն կպատվիրակվի արտերկրում գործող ընկերություններից մեկին, այնուհետև կկատարենք կենսաինֆորմատիկական վերլուծություն»:
Հետազոտության ավարտին ասպիրանտն ակնկալում է ստանալ արդյունքներ, որոնք հետագայում կնպաստեն պատրաստուկների ստեղծմանը (օրինակ` մոմիկների տեսքով), ինչպես նաև հնարավոր կլինի դրանք կիրառել կանանց վերարտադրողական համակարգի հիվանդությունների կանխարգելման կամ բուժման նպատակով:
Նշենք, որ Տիգրան Ալեքսանյանը համահեղինակ է կաթնաթթվային բակտերիաներին առնչվող գիտական չորս հոդվածների, որոնք հրապարակվել են միջազգային բարձր վարկանիշ ունեցող հանդեսներում:
