ԳԻՏԱԿԱՆ ԹԵՄԱ․ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՄԱՐ ԱՌԱՋԻՆ ԱՆԳԱՄ ՈՒՍՈՒՄՆԱՍԻՐՎԵԼՈՒ Է ՊԵՍՏԻՑԻԴՆԵՐԻ ՎՆԱՍԱԿԱՐ ԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ՎԱՐԵԼԱՀՈՂԵՐԻ ՍՆՆԴԱՅԻՆ ՇՂԹԱՅԻ ՎՐԱ

Ծրագրի ղեկավար, նշված ամբիոնի վարիչ, պրոֆեսոր Սիրանուշ Նանագյուլյանը մեզ հայտնեց, որ գիտական խմբում ընդգրկված են Կենսաբանության ֆակուլտետի 1 ասպիրանտ, կենսաբանական գիտությունների 3 թեկնածու և կենսաբանական գիտությունների 1 դոկտոր:

Ծրագիրը նպատակ ունի Հայաստանի լեռնատափաստանային էկոհամակարգերում սննդային շղթայի տարբեր մակարդակներում ուսումնասիրել և գնահատել պեստիցիդների ազդեցությունը սնկերի, բույսերի ու կենդանիների տեսակային բազմազանության, ԴՆԹ վնասվածության աստիճանի և մուտացիաների կուտակման վրա՝ համեմատելով վարելահողերն ու չշահագործվող լեռնատափաստանային տարածքները: Հայաստանում նման ուսումնասիրություն անցկացվում է առաջին անգամ: 

Կենսաբազմազանության կորուստը դժվար է հաշվարկել, քանի որ սննդային շղթաներն ունեն բավականին բարդ կառուցվածք, և առանձին տեսակներ տարբեր ձևով են կուտակում վնասակար նյութերը, ասում է Ս. Նանագյուլյանը. «Այնուամենայնիվ, կարելի է ընտրել վայրի էկոհամակարգերի մոդելային խմբեր, որոնց վրա հնարավոր է ուսումնասիրել պեստիցիդների վնասակար ազդեցությունը և մուտացիաների կուտակումը կենսացուցիչ տեսակների մոտ»: Այս նախագծով գնահատվելու է ազդեցությունը հողային սնկեր-բույսեր-փափկամարմիններ-մողեսներ սննդային շղթայի վրա:

Նրա խոսքով, Հայաստանի ընտրված մարզերի հողագործների հետ ստորագրվելու են համագործակցության համաձայնագրեր վարելահողերի վրա գիտական աշխատանքներ իրականացնելու համար: Այդ տարածքներում ընտրվելու են փորձարարական և ստուգիչ (չշահագործվող) հողակտորներ. «Վերլուծությունները հնարավորություն կտան գնահատել կենսաբազմազանության կորուստը՝ պայմանավորված օրգանիզմների առողջության վրա պեստիցիդների բացասական ազդեցությամբ»:

Ծրագրի ղեկավարը վստահ է, որ ստացված արդյունքները կիրառական և հիմնարար մեծ նշանակություն են ունենալու գյուղատնտեսության, կենսաբանության ոլորտներում, իսկ հավաքագրված տվյալները նպաստելու են Հայաստանում օրգանական գյուղատնտեսության զարգացմանը. «Շահագրգիռ կողմերին առաջարկություններ են ներկայացվելու օրգանական գյուղատնտեսության զարգացման ուղղությամբ»:

Նադեժդա Տեր-Աբրահամյան