Type:
Bachelor
Speciality:
042101.01.6 - Իրավագիտություն
Specialisation:
042101.01.6 - Իրավագիտություն
Qualification awarded:
իրավագիտության բակալավր
Programme academic year:
2025/2026
Mode of study:
Full time
Language of study:
Հայերեն
1. Admission criteria/requirements
Ծրագրի դիմորդը պետք է ունենա միջնակարգ, նախնական մաuնագիտական կամ միջին մասնագիտական կրթության վկայական։
Ընդունելությունը կատարվում է ըստ ՀՀ կառավարության հաստատած «Հայաստանի Հանրապետության պետական և ոչ պետական բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների ընդունելության կարգի»: Դիմորդները հանձնում են հետևյալ քննությունները՝
· Հայ ժողովրդի պատմություն (գրավոր) - պարտադիր
· Հայոց լեզու և գրականություն(գրավոր) կամ օտար լեզու (գրավոր)
Ընդունելությունը կատարվում է ըստ ՀՀ կառավարության հաստատած «Հայաստանի Հանրապետության պետական և ոչ պետական բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների ընդունելության կարգի»: Դիմորդները հանձնում են հետևյալ քննությունները՝
· Հայ ժողովրդի պատմություն (գրավոր) - պարտադիր
· Հայոց լեզու և գրականություն(գրավոր) կամ օտար լեզու (գրավոր)
2. Programme Objectives
· պատրաստել օրենսդիր, գործադիր, դատական իշխանության, ինչպես նաև մասնավոր ոլորտում աշխատելուն կողմնորոշված իրավագիտության ոլորտում տեսական և գործնական հիմնարար պատրաստվածություն ունեցող մասնագետներ,
· ձևավորել իրավաբան-մասնագետներ, ովքեր ունակ են մեկնաբանել ՀՀ օրենսդրության նորմերը, իրականացնել իրավական խորհրդատվություն, իրավական օգնության և ներկայացուցչության գործառույթներ,
· պատրաստել իրավաբանական գրագրության գործնական կարողություններ ունեցող մասնագետներ,
· պատրաստել իրավաբան-մասնագետներ, ովքեր կարող են կողմնորոշվել պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմինների, իրավապահ մարմինների կառուցվածքում, իրավասության մեջ:
· ձևավորել իրավաբան-մասնագետներ, ովքեր ունակ են մեկնաբանել ՀՀ օրենսդրության նորմերը, իրականացնել իրավական խորհրդատվություն, իրավական օգնության և ներկայացուցչության գործառույթներ,
· պատրաստել իրավաբանական գրագրության գործնական կարողություններ ունեցող մասնագետներ,
· պատրաստել իրավաբան-մասնագետներ, ովքեր կարող են կողմնորոշվել պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմինների, իրավապահ մարմինների կառուցվածքում, իրավասության մեջ:
3. Educational outcomes of the programme
Այս ծրագրի ավարտին ուսանողն ունակ կլինի․
- Մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
- բացատրել իրավունքի տարբեր՝ սահմանադրական, նյութական (քրեական, քաղաքացիական, վարչական, աշխատանքային, էկոլոգիական, ընտանեկան) և դատավարական իրավունքի ճյուղերի հիմնարար ինստիտուտներն ու սկզբունքները
- ներկայացնել ՀՀ իրավական համակարգը, գնահատել դրա զարգացման պատմությունը և համեմատականներ անցկացնել արտասահմանյան և միջազգային իրավական համակարգեր հետ
- ներկայացնել նորմատիվ իրավական ակտերի մշակմանը ներկայացվող պահանջները, բացատրել օրենսդրական և դատավարական գործընթացները
- քննարկել օրենսդիր, գործադիր և դատական իշխանության ոլորտում իրականացվող քաղաքականության իրավական հիմքերն ու զարգացման հիմնական ուղղությունները
- ներկայացնել ՀՀ և այլ երկրների դատական իշխանության և իրավապահ մարմինների կառուցվածքը, կազմակերպման և գործունեության առանձնահատկությունները
- բացատրել իրավական վեճերի լուծման, բանակցությունների վարման սկզբունքները, տեսությունները, մասնագիտական բարեվարքության կանոնները, կոռուպցիային հակազդման մեխանիզմները:
- ներկայացնել իրավական բարեփոխումների առաջադեմ միջազգային փորձը և կատարելագործման հիմնական ուղղությունները
- Գործնական մասնագիտական կարողություններ
- մեկնաբանել և գործնականում կիրառել ներպետական օրենսդրության դրույթները
- գնահատել և վերլուծել փաստերը, մեկնաբանել իրավաբանական նշանակություն ունեցող փաստաթղթերը և գործնականում կիրառել իրավաբանական գրագրության և վերլուծության հնարքները
- վարել բանակցություններ, իրականացնել հաշտարարություն և տրամադրել որակյալ իրավաբական օգնություն
- կազմել նորմատիվ իրավական ակտերի, պայմանագրերի, իրավաբանական նշանակություն ունեցող փաստաթղթերի նախագծեր
- տարբերակել պետական մարմինների իրավասությունները, գործառույթները, մեկնաբանել օրենդրական և դատավարական գործընթացները, վարչարարության առանձնահատկությունները
- ներկայացնել առաջարկներ ՀՀ օրենսդրության կատարելագործման, օրենսդիր, գործադիր և դատական մարմինների գործունեութ¬յան արդյունավետությունը բարձրացնելու վերաբերյալ
- իրականացնել իրավական հետազոտություններ, օգտագործել տվյալների էլեկտրոնային շտեմարաններ, վերլուծել վիճակագրական և պրակտիկ նյութերն ու դոկտրինալ աղբյուրները
- Ընդհանրական (փոխանցելի) կարողություններ
- Օգտվել տեղեկատվության տարատեսակ, այդ թվում՝ օտարալեզու աղբյուրներից (էլեկտրոնային և ոչ էլեկտրոնային)
- պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը, մասնագիտական գործունեության ընթացքում առաջնորդվել վարքագծի կանոններով
- ղեկավարել բարդ մասնագիտական կամ հետազոտական գործընթացները, արդյունավետ պլանավորել ժամանակն ու ռեսուրսները ինչպես ինքնուրույն, այնպես էլ թիմային աշխտանքի շրջանակում
- ներկայացնել զեկուցումներ՝ նպաստելով հասարակության իրավագիտակցության բարձրացմանը և իրավական մշակույթի ձևավորմանը, մարդու իրավունքների և ժողովրդավարական արժեքների զարգացմանը
4. Assessment methods
· Առանց եզրափակիչ գնահատմամբ դասընթացներ: Յուրաքանչյուր ուսումնական մոդուլի շրջանակներում ուսանողների գնահատման համար նախատեսված պարտադիր բաղադրիչներն են՝ 2 ընթացիկ քննություն` 7-9 բալ, որոնք կարող են անցկացվել գրավոր կամ բանավոր ձևով: Մյուս բաղադրիչներից առնվազն երկուսը ընտրում է դասավանդող դասախոսը, դրանք են ընթացիկ ստուգում՝ 0-8 բալ, ինքնուրույն աշխատանք՝ 0-8 բալ, մասնակցություն՝ 0-3 բալ:
· Եզրափակիչ գնահատումով դասընթացներ: Յուրաքանչյուր ուսումնական մոդուլի շրջանակներում ուսանողների գնահատման համար նախատեսված պարտադիր բաղադրիչներն են՝ 2 ընթացիկ քննություն՝6-8 բալ և եզրափակիչ քննություն՝ 7-9 բալ: Մյուս բաղադրիչներից առնվազն մեկը ընտրում է դասավանդող դասախոսը, դրանք են ընթացիկ ստուգում՝ 0-6 բալ, ինքնուրույն աշխատանք՝ 0-6 բալ, մասնակցություն՝ 0-3 բալ:
· Առանց ընթացիկ քննությունով ավարտվող դասընթացներ: Յուրաքանչյուր ուսումնական մոդուլի շրջանակներում ուսանողների գնահատման համար նախատեսված պարտադիր բաղադրիչն է եզրափակիչ քննությունը՝ 7-9 բալ: Մյուս բաղադրիչներից առնվազն երկուսը ընտրում է դասավանդող դասախոսը, դրանք են ընթացիկ ստուգում՝ 0-8 բալ, ինքնուրույն աշխատանք՝ 0-8 բալ, մասնակցություն՝ 0-3 բալ:
· Միայն եզրափակիչ ստուգարքով գնահատվում են ընդհանուր կրթական կառուցամասի դասընթացը:
Ավարտական ատեստավորումը կատարվում է ավարտական աշխատանքի պաշտպանության ձևով:
· Եզրափակիչ գնահատումով դասընթացներ: Յուրաքանչյուր ուսումնական մոդուլի շրջանակներում ուսանողների գնահատման համար նախատեսված պարտադիր բաղադրիչներն են՝ 2 ընթացիկ քննություն՝6-8 բալ և եզրափակիչ քննություն՝ 7-9 բալ: Մյուս բաղադրիչներից առնվազն մեկը ընտրում է դասավանդող դասախոսը, դրանք են ընթացիկ ստուգում՝ 0-6 բալ, ինքնուրույն աշխատանք՝ 0-6 բալ, մասնակցություն՝ 0-3 բալ:
· Առանց ընթացիկ քննությունով ավարտվող դասընթացներ: Յուրաքանչյուր ուսումնական մոդուլի շրջանակներում ուսանողների գնահատման համար նախատեսված պարտադիր բաղադրիչն է եզրափակիչ քննությունը՝ 7-9 բալ: Մյուս բաղադրիչներից առնվազն երկուսը ընտրում է դասավանդող դասախոսը, դրանք են ընթացիկ ստուգում՝ 0-8 բալ, ինքնուրույն աշխատանք՝ 0-8 բալ, մասնակցություն՝ 0-3 բալ:
· Միայն եզրափակիչ ստուգարքով գնահատվում են ընդհանուր կրթական կառուցամասի դասընթացը:
Ավարտական ատեստավորումը կատարվում է ավարտական աշխատանքի պաշտպանության ձևով:
5. Graduates future career opportunities
Ծրագրի շրջանավարտները կարող են արդյունավետ աշխատանք կատարել պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմիններում, դատական իշխանության, ինքնակառավարման մարմինների աշխատակազմերում, իրավապահ մարմիններում, մարդու իրավունքների պաշտպանի գրասենյակում, իրավախորհրդատվական (փաստաբանական) գրասենյակներում, առևտրային և ոչ առևտրային կազմակերպություններում, միջազգային կառույցներում ու կազմակերպություններում՝ զբաղեցնելով իրավաբանական բարձրագույն կրթություն պահանջող ցանկացած հաստիք:
Ծրագրի շրջանավարտները կարող են շարունակել իրենց ուսումը ԵՊՀ իրավագիտության ֆակուլտետի մագիստրատուրայում:
Ծրագրի շրջանավարտները կարող են շարունակել իրենց ուսումը ԵՊՀ իրավագիտության ֆակուլտետի մագիստրատուրայում:
6. Resources and forms to support learning
Ուսումնառության գործընթացում օգտագործվում են հետևյալ օժանդակ ռեսուրսները.
· համակարգիչներով և ծրագրային միջոցներով ապահովված համակարգչային սրահ,
· էլեկտրոնային ռեսուրսներ:
· համակարգիչներով և ծրագրային միջոցներով ապահովված համակարգչային սրահ,
· էլեկտրոնային ռեսուրսներ:
7. Educational standards or programme benchmarks used for programme development
· ՀՀ Որակավորումների ազգային շրջանակ, 31 մարտի 2011, N 332-Ն
· Բոլոնիայի համալսարանի “Law ” բակալավրական ծրագիր,
· Կոպենհագենի համալսարանի “Law ” բակալավրական ծրագիր,
· Միդլէսսեքսի համալսարանի “Law ” բակալավրական ծրագիր,
· Լոնդոնի համալսարանի “Law ” բակալավրական ծրագիր:
· Բոլոնիայի, Կոպենհագենի, Լոնդոնի, Միդլէսսեքսի, Սանկտ Պետերբուրգի և Մոսկվայի պետական համալսարաններում նմանատիպ բակալավրական ծրագրին ներկայացվող պահանջները և ուղենիշերը:
· Բոլոնիայի համալսարանի “Law ” բակալավրական ծրագիր,
· Կոպենհագենի համալսարանի “Law ” բակալավրական ծրագիր,
· Միդլէսսեքսի համալսարանի “Law ” բակալավրական ծրագիր,
· Լոնդոնի համալսարանի “Law ” բակալավրական ծրագիր:
· Բոլոնիայի, Կոպենհագենի, Լոնդոնի, Միդլէսսեքսի, Սանկտ Պետերբուրգի և Մոսկվայի պետական համալսարաններում նմանատիպ բակալավրական ծրագրին ներկայացվող պահանջները և ուղենիշերը:
8. Requirements for the academic staff
1. Ընդհանրական կարողություններ
Դասավանդման/մանկավարժական
· դասընթացի աշխատանքային ծրագիր կազմելու հմտություն,
· դասավանդման ինտերակտիվ մեթոդների իմացություն, ակտիվ ուսուցման տեխնիկաների կիրառման կարողություն:
Հետազոտական
· տարաբնույթ գիտական աղբյուրների հետ աշխատելու, ինչպես նաև համացանցային տեղեկատվական ռեսուրսներից օգտվելու հմտություն,
· հետազոտական մեթոդների իմացություն, դրանց կիրառման հմտություն,
· հետազոտական խումբ ղեկավարելու կարողություն:
Հաղորդակցման
· լսարանի հետ բանավոր հաղորդակցվելու հմտություն,
· հետազոտության արդյունքները գրավոր շարադրելու կարողություն,
· օտար լեզվի իմացություն
ՏՀՏ կիրառություն
· բազային համակարգչային (MS Office փաթեթի ազատ տիրապետում՝ Word, Excel, Power-Point, moodle ) հմտություններ,
Այլ կարողություններ
· անհրաժեշտ ռեսուրսները գնահատելու և ծրագրերը արդյունավետորեն իրականացնելու կարողություն,
· ժամանակային ռեսուրսների պլանավորման և կառավարման կարողություն:
2. Մասնագիտական կարողություններ
· օրենսդրությանը տիրապետելու կարողություն,
· իրավունքի տեսության դրույթները մեկնաբանելու կարողություն,
· ոլորտին առնչվող միջազգային փաստաթղթերի բովանդակությունն ու էությունը բացահայտելու կարողություն,
· ՀՀ սահմանադրական դատարանի, վճռաբեկ դատարանի և եվրոպական դատարանի նախադեպային իրավունքը մեկնաբանելու կարողություն,
· օրենսդրության մեջ և պրակտիկայում առկա բացերը, թերություններն ու առավելությունները բացահայտելու կարողություն:
3. Ընդհանուր պահանջներ
Գիտական աստիճան
· գիտական աստիճան և/կամ կոչում իրավագիտության ոլորտում, կամ որոշ դեպքերում՝ տվյալ մասնագիտությամբ արտերկրյա բուհում ստացած մագիստրոսի կոչում,
· վերջին 5 տարում առնվազն 3 գիտական և/կամ մեթոդական հրատարակությունների առկայություն,
· վերջին 5 տարում առնվազն 3 մասնակցություն գիտաժողովների և /կամ աշխատաժողովների։
Մանկավարժական փորձ
· մասնագիտական դասընթացների դասավանդմանև/կամվերապատրաստումներ (թրեյնինգներ) իրականացնելու առնվազն 3 տարվա փորձ,
· վերջին 5 տարվա ընթացքում մասնակցություն տեղական կամ միջազգային վերապատրաստումների և/կամ մասնագիտական որակավորման բարձրացման դասընթացների,
Պրակտիկ աշխատանքի փորձ
· առնվազն 5 տարվա աշխատանքային փորձ իրավապահպան, փաստաբանական կամ դատական համակարգում` քննիչ, դատախազ, փաստաբան, դատավոր, իրավախորհրդատու։
Այլ պահանջներ
· դասավանդման պորտֆոլիո՝ դասավանդվող առարկաների առնվազն 50%-ի առցանց նյութերի առկայություն,
· ուսանողական հարցման արդյունքներով ստացված գնահատականների միջինը՝ առնվազն 4,0 (գործող դասախոսների համար)։
Դասավանդման/մանկավարժական
· դասընթացի աշխատանքային ծրագիր կազմելու հմտություն,
· դասավանդման ինտերակտիվ մեթոդների իմացություն, ակտիվ ուսուցման տեխնիկաների կիրառման կարողություն:
Հետազոտական
· տարաբնույթ գիտական աղբյուրների հետ աշխատելու, ինչպես նաև համացանցային տեղեկատվական ռեսուրսներից օգտվելու հմտություն,
· հետազոտական մեթոդների իմացություն, դրանց կիրառման հմտություն,
· հետազոտական խումբ ղեկավարելու կարողություն:
Հաղորդակցման
· լսարանի հետ բանավոր հաղորդակցվելու հմտություն,
· հետազոտության արդյունքները գրավոր շարադրելու կարողություն,
· օտար լեզվի իմացություն
ՏՀՏ կիրառություն
· բազային համակարգչային (MS Office փաթեթի ազատ տիրապետում՝ Word, Excel, Power-Point, moodle ) հմտություններ,
Այլ կարողություններ
· անհրաժեշտ ռեսուրսները գնահատելու և ծրագրերը արդյունավետորեն իրականացնելու կարողություն,
· ժամանակային ռեսուրսների պլանավորման և կառավարման կարողություն:
2. Մասնագիտական կարողություններ
· օրենսդրությանը տիրապետելու կարողություն,
· իրավունքի տեսության դրույթները մեկնաբանելու կարողություն,
· ոլորտին առնչվող միջազգային փաստաթղթերի բովանդակությունն ու էությունը բացահայտելու կարողություն,
· ՀՀ սահմանադրական դատարանի, վճռաբեկ դատարանի և եվրոպական դատարանի նախադեպային իրավունքը մեկնաբանելու կարողություն,
· օրենսդրության մեջ և պրակտիկայում առկա բացերը, թերություններն ու առավելությունները բացահայտելու կարողություն:
3. Ընդհանուր պահանջներ
Գիտական աստիճան
· գիտական աստիճան և/կամ կոչում իրավագիտության ոլորտում, կամ որոշ դեպքերում՝ տվյալ մասնագիտությամբ արտերկրյա բուհում ստացած մագիստրոսի կոչում,
· վերջին 5 տարում առնվազն 3 գիտական և/կամ մեթոդական հրատարակությունների առկայություն,
· վերջին 5 տարում առնվազն 3 մասնակցություն գիտաժողովների և /կամ աշխատաժողովների։
Մանկավարժական փորձ
· մասնագիտական դասընթացների դասավանդմանև/կամվերապատրաստումներ (թրեյնինգներ) իրականացնելու առնվազն 3 տարվա փորձ,
· վերջին 5 տարվա ընթացքում մասնակցություն տեղական կամ միջազգային վերապատրաստումների և/կամ մասնագիտական որակավորման բարձրացման դասընթացների,
Պրակտիկ աշխատանքի փորձ
· առնվազն 5 տարվա աշխատանքային փորձ իրավապահպան, փաստաբանական կամ դատական համակարգում` քննիչ, դատախազ, փաստաբան, դատավոր, իրավախորհրդատու։
Այլ պահանջներ
· դասավանդման պորտֆոլիո՝ դասավանդվող առարկաների առնվազն 50%-ի առցանց նյութերի առկայություն,
· ուսանողական հարցման արդյունքներով ստացված գնահատականների միջինը՝ առնվազն 4,0 (գործող դասախոսների համար)։
9. Additional information about the programme
Ծրագրի մասնագիրը տալիս է ծրագրի հիմնական բնութագրերի համառոտ նկարագրությունը և այն կրթական վերջնարդյունքները, որոնք ենթադրվում է, որ ձեռք կբերի միջին բնութագրական ուսանողը, եթե նա լիարժեք կերպով օգտվի ծրագրի ընձեռած ուսումնառության հնարավորություններից։
Ծրագրի վերաբերյալ լրացուցիչ տեղեկատվություն կարելի է գտնել ԵՊՀ դասընթացների տեղեկագրքում:
Ծրագրի վերաբերյալ լրացուցիչ տեղեկատվություն կարելի է գտնել ԵՊՀ դասընթացների տեղեկագրքում:
