Type:
Master
Speciality:
042101.15.7 - Իրավագիտություն
Specialisation:
042101.15.7 - Մարդու իրավունքներ և սահմանադրական արդարադատություն
Qualification awarded:
իրավագիտության մագիստրոս
Programme academic year:
2025/2026
Mode of study:
Full time
Language of study:
Հայերեն
1. Admission criteria/requirements
Ընդունելությունը կատարվում Երևանի պետական համալսարանի գիտական խորհրդի կողմից 2022 թ.-ի մայիսի 26-ի թիվ 9/2 որոշմամբ հաստատված Երևանի պետական համալսարանի առկա ուսուցմամբ մագիստրատուրայի ընդունելության կանոնակարգի համաձայն։
2. Programme Objectives
Ծրագիրը նպատակն է պատրաստել պետական, կառավարչական, իրավական մասնագիտական գործունեության ոլորտների մասնագետներ, ովքեր ունակ կլինեն.
·իրավագիտության ոլորտում հմտորեն կիրառել իրավագիտության մասնագիտական գիտելիքները, իրականացնել ինքնուրույն իրավական ուսումնասիրություններ և հետազոտական աշխատանքներ
·իրավագիտության ոլորտում հմտորեն կիրառել իրավագիտության մասնագիտական գիտելիքները, իրականացնել ինքնուրույն իրավական ուսումնասիրություններ և հետազոտական աշխատանքներ
3. Educational outcomes of the programme
Այս ծրագրի ավարտին ուսանողն ունակ կլինի․
- Մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
- լուսաբանել իրավական ընդհանուր (սահմանադրական) քաղաքականության իրականացման ոլորտում ՀՀ և այլ երկրների մոտեցումները,
- բացատրել սահմանադրական կարգավորման համակարգը և հասարակական հարաբերությունների սահմանադրականացման հիմնախնդիրները,
- հիմնավորել սահմանադրական, վարչական, մաքսային, հարկային, ընտրական օրենսդրության և ինստիտուցիոնալ համակարգի կատարելագործման հիմնական ուղղությունները, այդ թվում՝ ազգային անվտանգության կտրվածքով,
- ներկայացնել օրինաստեղծ, իրավակիրառական տեխնիկայի հիմունքները, կանոնները, բացատրել սահմանադրական, վարչական, մաքսային, հարկային, ընտրական օրենսդրության ոլորտներում դրանց կիրառման առանձնահատկությունները,
- նկարագրել սահմանադրական, վարչական, մաքսային, հարկային, ընտրական իրավունքի ոլորտում հետազոտությունների իրականացման մեթոդները, պետաիրավական երևույթների ընդհանուր օրինաչափությունները, իրավագիտության մեթոդաբանական, փիլիսոփայական, հիմունքները, պետաիրավական երևույթների նկատմամբ սոցոլոգիական մոտեցումները,
- ներկայացնել մարդու իրավունքների պաշտպանության ներպետական և միջազգային մեխանիզմները, փախստականների և միգրանտների իրավունքների իրականացման ու պաշտպանության ոլորտի հիմնախնդիրները, գնահատել միջազգային մարդասիրական իրավունքի դերը մարդու իրավունքների պաշտպանության համակարգում։
- Գործնական մասնագիտական կարողություններ
- կատարել իրավաստեղծ աշխատանք, նորմատիվ ակտերի հաշվառում, գրանցում, պահպանում, փորձաքննություն, տալ իրավական եզրակացություններ, գնահատել օրենքի որակը,
- առաջարկել ՀՀ օրենսդրության կատարելագործման, ՀՀ օրենսդիր, գործադիր և դատական մարմինների գործունեության արդյունավետության բարձրացման նախաձեռնություններ, նախագծել ՀՀ սահմանադրական և վարչական կարգավորման կատարելագործման ու զարգացման ռազմավարություն, այդ թվում՝ ազգային անվտանգության դոկտրինի տեսանկյունից,
- համեմատել ՀՀ և արտասահմանյան երկրների պետաիրավական, այդ թվում` սահմանադրաիրավական համակարգերն ու օրենսդրությունները, անհրաժեշտության դեպքում ինքնուրույն հավաքելով, վերլուծելով, դասակարգելով, համակարգված և համակողմանի փաստարկներով մեկնաբանելով նաև օտարալեզու տեղեկատվությունը,
- կիրառել սահմանադրական, վարչական, մաքսային, հարկային, ընտրական իրավունքի ոլորտներում իրականացվող հետազոտության մեթոդները,
- պատրաստել դիմումներ` ուղղված ՀՀ սահմանադրական դատարանին, Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանին և այլ միջազգային կառույցներին, պատրաստել դիմումներ` ուղղված ՀՀ սահմանադրական դատարանին, Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանին և այլ միջազգային կառույցներին,
- վերլուծել և գնահատել ՀՀ իրավունքի համակարգում միջազգային մարդասիրական իրավունքի կիրարկման մեխանիզմները և առաջարկել դրանց կատարելագործման ուղիներ,
- կատարել մասնագիտական ոլորտի (սահմանադրական, վարչական, մաքսային, հարկային, միջազգային մարդասիրական, փախստականների և միգրանտների իրավունքների ոլորտի) օրենսդրության դրույթների մեկնաբանում, վերլուծում, իրավական գործի փաստական հանգամանքների հետազոտություն՝ ելնելով իրավակիրառման տեսակից, իրականացնել արարքի ճիշտ որակում, անհատական իրավական ակտի նախագծի մշակում։
- Ընդհանրական (փոխանցելի) կարողություններ
- օգտվելու տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (էլեկտրոնային և ոչ էլեկտրոնային),
- արդյունավետորեն պլանավորելու ժամանակն ու առաջադրված խնդիրների լուծման համար անհրաժեշտ ռեսուրսները ինչպես անհատական մակարդակում, այնպես էլ խմբի կազմում, այդ թվում՝ բազմամշակութային միջավայրում, գործունեություն ծավալելիս,
- ներկայացնելու զեկուցումներ, հետազոտությունների արդյունքներ, մասնագիտական և ոչ մասնագիտական հանրությանը համակողմանիորեն և փաստարկված կերպով ներկայացնել, բացատրել, ինչպես նաև՝ ստանալ իրավագիտության ոլորտին առնչվող տեղեկատվություն, գաղափարներ, փաստարկված հիմնավորելու իր տեսակետները, այդ թվում՝ գիտական բանավեճերի ընթացքում,
- ազատ հաղորդակցվել սոցիալական տարբեր խմբերի և դրանց ներկայացուցիչների հետ, այդ թվում՝ օտար լեզվով։ Պահպանել մասնագիտական էթիկայի կանոնները:
4. Assessment methods
·Առանց եզրափակիչ գնահատմամբ դասընթացներ: Յուրաքանչյուր ուսումնական մոդուլի շրջանակներում ուսանողների գնահատման համար նախատեսված պարտադիր բաղադրիչներն են՝ 2 ընթացիկ քննություն` 7-9 բալ, որոնք կարող են անցկացվել գրավոր կամ բանավոր ձևով: Մյուս բաղադրիչներից առնվան երկուսը ընտրում է դասավանդող դասախոսը, դրանք են ընթացիկ ստուգում՝ 0-8 բալ, ինքնուրույն աշխատանք՝ 0-8 բալ, մասնակցություն՝ 0-3 բալ:
·Եզրափակիչ գնահատումով դասընթացներ: Յուրաքանչյուր ուսումնական մոդուլի շրջանակներում ուսանողների գնահատման համար նախատեսված պարտադիր բաղադրիչներն են՝ 2 ընթացիկ քննություն՝6-8 բալ և եզրափակիչ քննություն՝ 7-9 բալ: Մյուս բաղադրիչներից առնվան մեկը ընտրում է դասավանդող դասախոսը, դրանք են ընթացիկ ստուգում՝ 0-6 բալ, ինքնուրույն աշխատանք՝ 0-6 բալ, մասնակցություն՝ 0-3 բալ:
· Առանց ընթացիկ քննությունով ավարտվող դասընթացներ: Յուրաքանչյուր ուսումնական մոդուլի շրջանակներում ուսանողների գնահատման համար նախատեսված պարտադիր բաղադրիչն է եզրափակիչ քննությունը՝ 7-9 բալ: Մյուս բաղադրիչներից առնվան երկուսը ընտրում է դասավանդող դասախոսը, դրանք են ընթացիկ ստուգում՝ 0-8 բալ, ինքնուրույն աշխատանք՝ 0-8 բալ, մասնակցություն՝ 0-3 բալ:
· Միայն եզրափակիչ ստուգարքով գնահատվում են ընդհանուր դասընթացները:
Ավարտական ատեստավորումը կատարվում է մագիստրոսական ատենախոսության պաշտպանության արդյունքում։
·Եզրափակիչ գնահատումով դասընթացներ: Յուրաքանչյուր ուսումնական մոդուլի շրջանակներում ուսանողների գնահատման համար նախատեսված պարտադիր բաղադրիչներն են՝ 2 ընթացիկ քննություն՝6-8 բալ և եզրափակիչ քննություն՝ 7-9 բալ: Մյուս բաղադրիչներից առնվան մեկը ընտրում է դասավանդող դասախոսը, դրանք են ընթացիկ ստուգում՝ 0-6 բալ, ինքնուրույն աշխատանք՝ 0-6 բալ, մասնակցություն՝ 0-3 բալ:
· Առանց ընթացիկ քննությունով ավարտվող դասընթացներ: Յուրաքանչյուր ուսումնական մոդուլի շրջանակներում ուսանողների գնահատման համար նախատեսված պարտադիր բաղադրիչն է եզրափակիչ քննությունը՝ 7-9 բալ: Մյուս բաղադրիչներից առնվան երկուսը ընտրում է դասավանդող դասախոսը, դրանք են ընթացիկ ստուգում՝ 0-8 բալ, ինքնուրույն աշխատանք՝ 0-8 բալ, մասնակցություն՝ 0-3 բալ:
· Միայն եզրափակիչ ստուգարքով գնահատվում են ընդհանուր դասընթացները:
Ավարտական ատեստավորումը կատարվում է մագիստրոսական ատենախոսության պաշտպանության արդյունքում։
5. Graduates future career opportunities
Շրջանավարտներն ավարտելով մագիստրոսական ծրագիրը հնարավորություն ունեն աշխատանքի անցնել հետևյալ կառույցներում` օրենսդիր, գործադիր, դատական իշխանության, տեղական ինքնակառավարման մարմիններում, արդարադատության նախարարությունում, փաստաբանական ծառայությունում, Մարդու իրավունքների պաշտպանի գրասենյակում, հասարակական կազմակերպություններում, միջազգային կառույցներում ու կազմակերպություններում, գիտահետազոտական կենտրոններում` զբաղեցնելով հետևյալ պաշտոնները. բնագավառի զարգացման ռազմավարության խորհրդատու, իրավագետ-վերլուծաբան, դատավորի օգնական, դատավորի խորհրդական, դատական դեպարտամենտի կրտսեր, առաջատար, գլխավոր մասնագետ, դատավոր, իրավական ակտերի փորձաքննության գործակալության աշխատակից, նախարարի խորհրդական, գիտաշխատող, աշխատող թիմի ղեկավար:
Ծրագրի շրջանավարտները կարող են շարունակել իրենց ուսումը ԵՊՀ իրավագիտության ֆակուլտետի ասպիրանտուրայում:
Ծրագրի շրջանավարտները կարող են շարունակել իրենց ուսումը ԵՊՀ իրավագիտության ֆակուլտետի ասպիրանտուրայում:
6. Resources and forms to support learning
Ուսումնառության գործընթացում օգտագործվում են հետևյալ օժանդակ ռեսուրսները.
·համակարգիչներով և ծրագրային միջոցներով ապահովված համակարգչային սրահ,
·էլեկտրոնային ռեսուրսներ:
·համակարգիչներով և ծրագրային միջոցներով ապահովված համակարգչային սրահ,
·էլեկտրոնային ռեսուրսներ:
7. Educational standards or programme benchmarks used for programme development
Եվրոպական բարձրագույն կրթության տարածքի որակավորումների շրջանակը, ՀՀ բարձրագույն կրթության որակավորումների ազգային շրջանակը, իրավագիտություն մասնագիտության ոլորտային շրջանակը:
8. Requirements for the academic staff
1. Ընդհանրական կարողություններ
Դասավանդման/մանկավարժական
· դասընթացի աշխատանքային ծրագիր կազմելու հմտություն,
· դասավանդման ինտերակտիվ մեթոդների իմացություն, ակտիվ ուսուցման տեխնիկաների կիրառման կարողություն:
Հետազոտական
· տարաբնույթ գիտական աղբյուրների հետ աշխատելու, ինչպես նաև համացանցային տեղեկատվական ռեսուրսներից օգտվելու հմտություն,
· հետազոտական մեթոդների իմացություն, դրանց կիրառման հմտություն,
· հետազոտական խումբ ղեկավարելու կարողություն:
Հաղորդակցման
· լսարանի հետ բանավոր հաղորդակցվելու հմտություն,
· հետազոտության արդյունքները գրավոր շարադրելու կարողություն,
· օտար լեզվի իմացություն
ՏՀՏ կիրառություն
· բազային համակարգչային (MS Office փաթեթի ազատ տիրապետում՝ Word, Excel, Power-Point, Access, moodle ) հմտություններ,
Այլ կարողություններ
· անհրաժեշտ ռեսուրսները գնահատելու և ծրագրերը արդյունավետորեն իրականացնելու կարողություն,
· ժամանակային ռեսուրսների պլանավորման և կառավարման կարողություն:
2.Մասնագիտական կարողություններ
· Մարդու իրավունքները կարգավորող օրենսդրությանը տիրապետելու կարողություն,
· սահմանադրական արդարադատության տեսության դրույթները մեկնաբանելու կարողություն,
· ոլորտին առնչվող միջազգային փաստաթղթերի բովանդակությունն ու էությունը բացահայտելու կարողություն,
· ՀՀ սահմանադրական դատարանի, վճռաբեկ դատարանի և եվրոպական դատարանի նախադեպային իրավունքը մեկնաբանելու կարողություն,
· օրենսդրության մեջ և պրակտիկայում առկա բացերը, թերություններն ու առավելությունները բացահայտելու կարողություն:
3.Ընդհանուր պահանջներ
Գիտական աստիճան
· գիտական աստիճան և/կամ կոչում իրավագիտության ոլորտում, կամ որոշ դեպքերում՝ տվյալ մասնագիտությամբ արտերկրյա բուհում ստացած մագիստրոսի կոչում,
· վերջին 5 տարում առնվազն 3 գիտական և/կամ մեթոդական հրատարակությունների առկայություն,
· վերջին 5 տարում առնվազն 3 մասնակցություն գիտաժողովների և /կամ աշխատաժողովների։
Մանկավարժական փորձ
· մասնագիտական դասընթացների դասավանդմանև/կամվերապատրաստումներ (թրեյնինգներ) իրականացնելու առնվազն 3 տարվա փորձ,
· վերջին 5 տարվա ընթացքում մասնակցություն տեղական կամ միջազգային վերապատրաստումների և/կամ մասնագիտական որակավորման բարձրացման դասընթացների,
Պրակտիկ աշխատանքի փորձ
·առնվազն 5 տարվա աշխատանքային փորձ փաստաբանական, դատական համակարգում, ՄԻՊ գրասենյակում` փաստաբան, դատավոր, իրավախորհրդատու և այլն։
Այլ պահանջներ
·դասավանդման պորտֆոլիո՝ դասավանդվող առարկաների առնվազն 50%-ի առցանց նյութերի առկայություն,
·ուսանողական հարցման արդյունքներով ստացված գնահատականների միջինը՝ առնվազն 4,0 (գործող դասախոսների համար)։
Դասավանդման/մանկավարժական
· դասընթացի աշխատանքային ծրագիր կազմելու հմտություն,
· դասավանդման ինտերակտիվ մեթոդների իմացություն, ակտիվ ուսուցման տեխնիկաների կիրառման կարողություն:
Հետազոտական
· տարաբնույթ գիտական աղբյուրների հետ աշխատելու, ինչպես նաև համացանցային տեղեկատվական ռեսուրսներից օգտվելու հմտություն,
· հետազոտական մեթոդների իմացություն, դրանց կիրառման հմտություն,
· հետազոտական խումբ ղեկավարելու կարողություն:
Հաղորդակցման
· լսարանի հետ բանավոր հաղորդակցվելու հմտություն,
· հետազոտության արդյունքները գրավոր շարադրելու կարողություն,
· օտար լեզվի իմացություն
ՏՀՏ կիրառություն
· բազային համակարգչային (MS Office փաթեթի ազատ տիրապետում՝ Word, Excel, Power-Point, Access, moodle ) հմտություններ,
Այլ կարողություններ
· անհրաժեշտ ռեսուրսները գնահատելու և ծրագրերը արդյունավետորեն իրականացնելու կարողություն,
· ժամանակային ռեսուրսների պլանավորման և կառավարման կարողություն:
2.Մասնագիտական կարողություններ
· Մարդու իրավունքները կարգավորող օրենսդրությանը տիրապետելու կարողություն,
· սահմանադրական արդարադատության տեսության դրույթները մեկնաբանելու կարողություն,
· ոլորտին առնչվող միջազգային փաստաթղթերի բովանդակությունն ու էությունը բացահայտելու կարողություն,
· ՀՀ սահմանադրական դատարանի, վճռաբեկ դատարանի և եվրոպական դատարանի նախադեպային իրավունքը մեկնաբանելու կարողություն,
· օրենսդրության մեջ և պրակտիկայում առկա բացերը, թերություններն ու առավելությունները բացահայտելու կարողություն:
3.Ընդհանուր պահանջներ
Գիտական աստիճան
· գիտական աստիճան և/կամ կոչում իրավագիտության ոլորտում, կամ որոշ դեպքերում՝ տվյալ մասնագիտությամբ արտերկրյա բուհում ստացած մագիստրոսի կոչում,
· վերջին 5 տարում առնվազն 3 գիտական և/կամ մեթոդական հրատարակությունների առկայություն,
· վերջին 5 տարում առնվազն 3 մասնակցություն գիտաժողովների և /կամ աշխատաժողովների։
Մանկավարժական փորձ
· մասնագիտական դասընթացների դասավանդմանև/կամվերապատրաստումներ (թրեյնինգներ) իրականացնելու առնվազն 3 տարվա փորձ,
· վերջին 5 տարվա ընթացքում մասնակցություն տեղական կամ միջազգային վերապատրաստումների և/կամ մասնագիտական որակավորման բարձրացման դասընթացների,
Պրակտիկ աշխատանքի փորձ
·առնվազն 5 տարվա աշխատանքային փորձ փաստաբանական, դատական համակարգում, ՄԻՊ գրասենյակում` փաստաբան, դատավոր, իրավախորհրդատու և այլն։
Այլ պահանջներ
·դասավանդման պորտֆոլիո՝ դասավանդվող առարկաների առնվազն 50%-ի առցանց նյութերի առկայություն,
·ուսանողական հարցման արդյունքներով ստացված գնահատականների միջինը՝ առնվազն 4,0 (գործող դասախոսների համար)։
