Skip to main content
Home
envelope
ՀայերենРусскийEnglish

Main Navigation (Eng)

  • Admission
    • Undergraduate admission
    • Master’s degree admission
    • Postgraduate admission
    • Foreign Students
    • Preparatory courses
    • Work Carried out with Applicants
    • YSU STEM High School
  • Education
    • Guide Book for First Year Students
    • Educational programs
    • Granting qualification of a pedagogue
    • Center for Academic Writing
    • Continuing education
    • Academic Calendar
  • Science
    • Open science
    • Conferences
    • Library
    • Grants
    • Publishing House
    • Doctoral Thesis Defence Councils
    • HRS4R
  • News and events
    • Events
    • Activities
    • News
    • Newsletter
    • Announcement
    • Photo gallery
    • Video gallery

Secondary Navigation (Eng)

  • About YSU
    • YSU Management
    • YSU Symbols
    • YSU International Cooperation
    • Quality assurance
    • YSU History Museum
    • Vacancies
    • FAQ
  • Structure
    • YSU Faculties and Educational Centers
      • Faculty of Geography and Geology
      • Faculty of Theology
      • Faculty of Oriental Studies
      • Faculty of European Languages and Communication
      • Faculty of Journalism
      • Faculty of Informatics and Applied Mathematics
      • Faculty of Law
      • Faculty of Biology
      • Faculty of Armenian Philology
      • Faculty of International Relations
      • Faculty of History
      • Institute of Physics
      • Faculty of Russian Philology
      • Faculty of Sociology
      • Faculty of Economics and Management
      • Faculty of Philosophy and Psychology
      • Faculty of Chemistry
      • Faculty of Mathematics and Mechanics
      • Pedagogy and Education Development Center
      • Center for European Studies
      • Institute of Pharmacy
      • Information Technologies Educational and Research Center
      • Chair of Civil Defense
      • Chair of Physical Education and Sports
    • Column Wrapper
      • YSU STEM High School
      • YSU Ijevan Branch
    • Scientific Centers and Laboratories
      • American Studies Center
      • Center for Mathematical and Applied Research
      • Institute for Armenian Studies
      • Institute for Social and Humanitarian Studies
      • Research Center for Chemistry
      • Research Institute of Biology
      • Research Institute of Physics
      • Research Center for the Institute of Pharmacy
    • Scientific and Educational Centers
      • Observatory
      • Scientific and Educational Center for Control and Monitoring of the Quality of Medicines
      • Specialized cabinet-laboratory for the Design of Very Large Integrated Circuits (Synopsis)
      • Legal Clinic
      • Center for Applied Psychology
      • Research Center-Library of Greek Studies
      • Innovation Center for Microbial Biotechnology and Biofuels
      • Russian Center
      • Center for Russian Studies
      • Distance Learning Laboratory of Sociology
    • Column Wrapper
      • Banner
    • Administrative Divisions of YSU
      • Academic Secretary
      • Center for Doctoral Education
      • General Division
      • YSU History Museum
      • Department of Energy System Operation
      • Financial Analysis Department
      • Human Resources Department
      • Center for Admissions and Affairs with Applicants
      • Vehicle Fleet
      • Business Incubator
      • Byurakan Industrial Practice Base
      • Medical Center
      • Science Policy Department
      • Procurement Planning Department
      • Dilijan Sports and Health Center
      • YSU Archive
      • Publishing House
      • Legal Service
      • Marketing Department
      • International Cooperation Office
      • Tsaghkadzor training and production base
      • Cultural Center
      • Fire Safety Service
      • Alumni and Career Center
      • Hankavan Industrial Practice Base
      • Accounting Department
      • Center for Quality Assurance
      • Department for Special Affairs
      • Guest House
      • Student Dormitory
      • Educational-Methodological Department
      • Marie and Sarkis Izmirlian Library
      • Center for Strategic Planning
      • Rectorate
      • Rector's Office
      • Department of Territory Improvement and Landscape Design
      • Information Technology Department
      • Department of Organization and Control of Economic Activities
      • Student Affairs Center
  • Structure
  • Alumni and Career
    • Alumni Community
    • Career Center
    • Friends of YSU
  • Student life
    • YSU Student Scientific Society
    • YSU Student Council
    • Art and Culture
ՀայերենРусскийEnglish
envelope

Main Navigation (Eng)

  • Admission
    • Undergraduate admission
    • Master’s degree admission
    • Postgraduate admission
    • Foreign Students
    • Preparatory courses
    • Work Carried out with Applicants
    • YSU STEM High School
  • Education
    • Guide Book for First Year Students
    • Educational programs
    • Granting qualification of a pedagogue
    • Center for Academic Writing
    • Continuing education
    • Academic Calendar
  • Science
    • Open science
    • Conferences
    • Library
    • Grants
    • Publishing House
    • Doctoral Thesis Defence Councils
    • HRS4R
  • News and events
    • Events
    • Activities
    • News
    • Newsletter
    • Announcement
    • Photo gallery
    • Video gallery

Secondary Navigation (Eng)

  • About YSU
    • YSU Management
    • YSU Symbols
    • YSU International Cooperation
    • Quality assurance
    • YSU History Museum
    • Vacancies
    • FAQ
  • Structure
    • YSU Faculties and Educational Centers
      • Faculty of Geography and Geology
      • Faculty of Theology
      • Faculty of Oriental Studies
      • Faculty of European Languages and Communication
      • Faculty of Journalism
      • Faculty of Informatics and Applied Mathematics
      • Faculty of Law
      • Faculty of Biology
      • Faculty of Armenian Philology
      • Faculty of International Relations
      • Faculty of History
      • Institute of Physics
      • Faculty of Russian Philology
      • Faculty of Sociology
      • Faculty of Economics and Management
      • Faculty of Philosophy and Psychology
      • Faculty of Chemistry
      • Faculty of Mathematics and Mechanics
      • Pedagogy and Education Development Center
      • Center for European Studies
      • Institute of Pharmacy
      • Information Technologies Educational and Research Center
      • Chair of Civil Defense
      • Chair of Physical Education and Sports
    • Column Wrapper
      • YSU STEM High School
      • YSU Ijevan Branch
    • Scientific Centers and Laboratories
      • American Studies Center
      • Center for Mathematical and Applied Research
      • Institute for Armenian Studies
      • Institute for Social and Humanitarian Studies
      • Research Center for Chemistry
      • Research Institute of Biology
      • Research Institute of Physics
      • Research Center for the Institute of Pharmacy
    • Scientific and Educational Centers
      • Observatory
      • Scientific and Educational Center for Control and Monitoring of the Quality of Medicines
      • Specialized cabinet-laboratory for the Design of Very Large Integrated Circuits (Synopsis)
      • Legal Clinic
      • Center for Applied Psychology
      • Research Center-Library of Greek Studies
      • Innovation Center for Microbial Biotechnology and Biofuels
      • Russian Center
      • Center for Russian Studies
      • Distance Learning Laboratory of Sociology
    • Column Wrapper
      • Banner
    • Administrative Divisions of YSU
      • Academic Secretary
      • Center for Doctoral Education
      • General Division
      • YSU History Museum
      • Department of Energy System Operation
      • Financial Analysis Department
      • Human Resources Department
      • Center for Admissions and Affairs with Applicants
      • Vehicle Fleet
      • Business Incubator
      • Byurakan Industrial Practice Base
      • Medical Center
      • Science Policy Department
      • Procurement Planning Department
      • Dilijan Sports and Health Center
      • YSU Archive
      • Publishing House
      • Legal Service
      • Marketing Department
      • International Cooperation Office
      • Tsaghkadzor training and production base
      • Cultural Center
      • Fire Safety Service
      • Alumni and Career Center
      • Hankavan Industrial Practice Base
      • Accounting Department
      • Center for Quality Assurance
      • Department for Special Affairs
      • Guest House
      • Student Dormitory
      • Educational-Methodological Department
      • Marie and Sarkis Izmirlian Library
      • Center for Strategic Planning
      • Rectorate
      • Rector's Office
      • Department of Territory Improvement and Landscape Design
      • Information Technology Department
      • Department of Organization and Control of Economic Activities
      • Student Affairs Center
  • Structure
  • Alumni and Career
    • Alumni Community
    • Career Center
    • Friends of YSU
  • Student life
    • YSU Student Scientific Society
    • YSU Student Council
    • Art and Culture
  1. Main
  2. Node
  3. «ՇԱՏ ԿԱՐԵՎՈՐ Է, ՈՐ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՈԼՈՐՏՈՒՄ ՈՐՈՇՈՒՄՆԵՐԻ ԿԱՅԱՑՈՒՄԸ ՀԻՄՆԱՎՈՐՎԱԾ ԼԻՆԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՎԱԾ ԿՐԹԱԿԱՆ ՀԵՏԱԶՈՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐՈՎ». ԱՆՆԱ ԱԼԵՔՍԱՆՅԱՆ
June 16, 2020 | 16:49
Հասարակություն

«ՇԱՏ ԿԱՐԵՎՈՐ Է, ՈՐ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՈԼՈՐՏՈՒՄ ՈՐՈՇՈՒՄՆԵՐԻ ԿԱՅԱՑՈՒՄԸ ՀԻՄՆԱՎՈՐՎԱԾ ԼԻՆԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՎԱԾ ԿՐԹԱԿԱՆ ՀԵՏԱԶՈՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐՈՎ». ԱՆՆԱ ԱԼԵՔՍԱՆՅԱՆ

Մանկավարժության ամբիոնի դոցենտ Աննա Ալեքսանյանը հաղթող է ճանաչվել «Երևանի պետական համալսարանում դասավանդման գերազանցության մրցանակ» ամենամյա մրցույթի հասարակագիտական անվանակարգում: Տիկին Ալեքսանյանի հետ զրուցել ենք մանկավարժության, մանկավարժին բնորոշ հատկանիշների, հայաստանյան կրթական ոլորտի ներկայիս վիճակի և դասավանդման ժամանակ կիրառվող մեթոդների մասին:
Interview-with-Anna-Aleksanyan

- Տիկի՛ն Ալեքսանյան, ինչո՞ւ և ինչպե՞ս որոշեցիք, որ պետք է մանկավարժություն ուսումնասիրեք։ Ի՞նչ նպատակներ ունեիք այն ժամանակ։ 

 

 - Մանկավարժությունը հետաքրքրել է ինձ որպես արվեստ, որի կենտրոնում դաստիարակչական ազդեցությունն է, դրա անկրկնելիությունը, սովորեցնելու տաղանդը և, իհարկե, անձի զարգացման անեզր ճանապարհի բացահայտումը։ Հենց այս առեղծվածն էլ գրավել է ինձ՝ բացահայտելու բոլոր այն գործիքները, որոնց միջոցով հնարավոր է մարդու կյանքի կտրման գործում ներդրում ունենալ։ Հատկապես նպատակ էի դրել ուսումնասիրել այն հանգամանքը, թե ինչպես կարելի է դաստիարակչական ազդեցությունների միջոցով դրական փոփոխությունների հասնել մարդկանց կյանքում։ Իսկ դրա համար կարևոր է ի նկատի ունենալ, որ մանկավարժությունը հիմք է ընդունում մարդուն ուսումնասիրող բոլոր գիտությունների ձեռքբերումները, և դրանով էլ ավելի հետաքրքիր են դառնում մանկավարժական գործընթացների միջգիտակարգային հետազոտությունները։ Եվ հենց այդ միջգիտակարգային կրթական հետազոտություններն էլ այժմ իմ գործունեության կենտրոնում են։

- Դուք ինչպե՞ս կսահմանեք՝ ի՞նչ է մանկավարժությունը։

 

- Ինձ համար մանկավարժությունը մի սահմանում ունի, որը տվել է գերմանացի աշխարհահռչակ փիլիսոփա Ի․Կանտը․ «Մանկավարժությունն անհրաժեշտություն է և հնարավորություն, որը թույլ է տալիս առավել պակաս կատարելագործված մարդկանց՝ մանկավարժներին, ազդեցություն ունենալ առավել կատարելագործված մարդկանց՝ սաների, վրա»։ Այս ձևակերպումն արտացոլում է մանկավարժության մասին իմ բոլոր պատկերացումները։ Պարզապես, եթե դու որպես մանկավարժ չես գիտակցում, որ գործ ունես նոր սերնդի հետ, որը ստացել է առավել հարուստ պատմամշակութային ժառանգություն ժամանակագրության մեջ և զարգացման ավելի մեծ հնարավորությունների տեր է, ապա չես կարող հաջողությունների հասնել հենց այդ նույն սերնդի հետ կառուցվող դաստիարակչական փոխհարաբերություններում, ուսուցման դրդապատճառների ձևավորման գործում և նրանց զարգացման ուղղորդման գործընթացում։

- Ըստ Ձեզ՝ ի՞նչ հատկանիշներով պետք է օժտված լինի մանկավարժը։

- Իհարկե, կան մանկավարժի մասնագիտական և հոգեբանական բնութագրիչներ, որոնք մանրամասնորեն ներկայացված են մանկավարժության դասագրքերում։ Ինձ համար ամենակարևորն այն է, որ մանկավարժը պետք է ձգտի կատարելագործման, զարգացման, որպեսզի համապատասխանի անընդհատ զարգացող սերնդին։

Մարդկության պատմությունն ունի մանկավարժի՝ ուսուցչի վառ օրինակներ, որոնք առավել քան խոսուն են։

Համաշխարհային պատմության ընթացքում կարևոր դերակատարում ունեցած անձանց անունների կողքին միշտ հնչել են նրանց ուսուցիչների անունները։ Ուսուցիչներ, որոնք կարողացել են մեծ ձեռքբերումների հասցնել իրենց սաներին։

Մանկավարժի խնդիրն է բացահայտել սովորողի մեջ ամբողջ ներուժն ու կատարելագործման հնարավորությունները՝ ցույց տալով դա հենց իրեն՝ սովորողին։ Ցավոք, հաճախ է պատահում, երբ հակառակ երևույթի հետ ենք գործ ունենում, և սովորողներին ցույց է տրվում նրանց սխալները և ոչ թե ձեռքբերումները։ Հենց սրանով է պայմանավորված սովորողի վախը սխալվելուց, հիասթափությունը սովորելուց, և անձի զարգացման սահմանափակումները դեռևս դպրոցական տարիներից։  Մինչդեռ սխալվելը պետք է սովորողն ընկալի որպես փորձ ձեռք բերելու ճանապարհ, նոր բան սովորելու հնարավորություն։ Եթե մենք չսխալվենք և չճանաչենք, թե ինչն է սխալ, չենք կարող հասկանալ նաև, թե ինչն է ճշմարիտ։

- Զբաղվում եք նաև գիտահետազոտական աշխատանքով։ Կարևո՞ր է, որ դասախոսը սեփական ուսումնասիրություններն իրականացնի։

- Միանշանակ կարևոր է։ 21-րդ դարում սովորողների ինքնուրույնության բարձրացման հիմնախնդիրը պահանջում է, որ ուսուցման գործընթացը ստեղծի հնարավորություններ սովորողների հետազոտական-վերլուծական աշխատանքի և ինքնուրույն կշռադատման համար։ Առանց դրա անհնար է այսօր ունենալ մրցունակ շրջանավարտ։

Եվ քանի դեռ հենց ինքը՝ դասախոսը, չի հասել դրան, ուսանողից չենք կարող պահանջել ավելին։ 

Իսկ կրթական հետազոտություններն իմ տարերքն են։ Ես ոչ միայն պարզապես զբաղվում եմ դրանով, այլ նաև իմ ուսանողներին եմ սովորեցնում հետազոտություններ կատարել, որովհետև դասավանդում եմ «Հետազոտությունների պլանավորում և մեթոդներ», ինչպես նաև «Կրթական հետազոտությունների գնահատում» դասընթացներն իմ շատ սիրելի Մանկավարժության և կրթության զարգացման կենտրոնի «Կրթության կազմակերպում» մագիստրոսական կրթական ծրագրում։ Իսկ թե ինչ ձեռքբերումներ ունեմ այդ ոլորտում, պարզապես նշեմ, որ Կրթական հետազոտությունների եվրոպական ասոցիացիայի նախագահության անդամ եմ և ներկայացնում եմ մեր երկիրն այնտեղ։

- Տիկի՛ն Ալեքսանյան, գիտական Ձեր հետաքրքրությունների շրջանակը ներառում է նաև կրթության համակարգի փոխակերպումներն ու զարգացումները։ Ըստ Ձեզ՝ ի՞նչ փուլում է այսօր հայաստանյան կրթությունը, ի՞նչ զարգացումների դեպքում այն ավելի արդյունավետ կդառնա։

- Հարցը շատ հետաքրքիր և միևնույն ժամանակ բավականին ընդգրկուն։ Հայաստանյան կրթության համակարգն այսօր գտնվում է մեծ խաչմերուկում, որտեղ հատվում են հետխորհրդային իներցիան, եվրոպական ինտեգրման գործընթացներն ու բարեփոխումները, ինչպես նաև ազգայինի պահպանման ձգտումները։ Այս երեք կողմերն էլ այսօր հավասարապես գոյություն ունեն կրթության բոլոր օղակներում։

Շատ կարևոր է, որ կրթության կառավարման ոլորտում որոշումների կայացումը հիմնավորված լինի իրականացված կրթական հետազոտությունների արդյունքներով։ Մենք մի իրավիճակում ենք, որտեղ կարևոր փոփոխություններն ուշացել են կամ մնացել են փաստաթղթերի ու հաշվետվությունների էջերին։  

Հետաքրքիր համեմատություն կարելի է անել հենց վերջին իրադարձությունների հետ կապված հեռավար ուսուցման համատեքստում։ Երկար ժամանակ կրթության փորձագետները սոցիալական ցանցերի և այլ հնարավոր միջոցներով բարձրաձայնում էին, թե ինչ է նշանակում հեռավար ուսուցում, վիճում էին սահմանումների շուրջ, քննարկում էին դրա հիմքում ընկած մեթոդաբանությունները։ Մինչդեռ ամբողջ երկրով մեկ մեր ուսուցիչները և դասախոսները, ընդունելով իրենց ուսերին մարտահրավերը, իրականացնում էին առցանց ուսուցում ինչպես որ կարողանում էին, ամենատարբեր ու անհավանական միջոցներով։ Սա շատ տիպիկ է ոչ միայն ստեղծված իրավիճակում, այլև առհասարակ։ Պարզապես չկանխատեսված հանգամանքները խտացրին իրադարձությունները, որոնց արդյունքում շատ բան առավել տեսանելի դարձավ։ 

Իսկ հետազոտությունների միջոցով կարելի է արագ վեր հանել բոլոր հնարավոր ու հրատապ լուծում պահանջող խնդիրները, մշակել քայլեր և անցնել մեթոդաբանություններով հիմնավորված գործողություններ։

- Դասավանդելիս ի՞նչ մեթոդներ եք կիրառում Դուք։ Ո՞րն է հաջողության Ձեր բանաձևն այս գործում։

- Դասավանդման մեթոդների ընտրությունը պայմանավորված է դասավանդվող թեմայով։ Ժամանակակից դասավանդման մեթոդներն այնքան բազմազան են, որ մեծ հնարավորություններ են ընձեռում դասավանդողին։ Պարզապես պետք է տեղեկացված լինել և վերապատրաստումների միջոցով կատարելագործվել։

Սա կարևոր է, որովհետև ժամանակակից ուսանողը, տիրապետելով տեղեկատվության տեխնոլոգիաներին և լինելով տեղեկատվական հարուստ հոսքերում, ունի ուսուցման իր պահանջները, որին պետք է համապատասխանի դասախոսը։ Այսինքն՝ պետք է դասախոսը կարողանա համադրել լսարանային աշխատանքի մեթոդները տեղեկատվական հարուստ տեխնոլոգիաների հետ, որպեսզի արդյունավետ աշխատի ուսանողի հետ։

Իսկ ԵՊՀ-ն միշտ կատարելագործվելու հնարավորություններ է ստեղծում  դասախոսների համար թե՛ Հետբուհական և լրացուցիչ կրթության վարչության կազմակերպած վերապատրաստումների, թե՛ տարբեր միջազգային ծրագրերի ներգրավման միջոցով։ Որպես կարևոր օրինակ՝ ցանկանում եմ նշել Որակի ապահովման կենտրոնի կողմից «ERASMUS+ PRINTeL» նախագիծը, որի շրջանակում դասախոսները մասնակցել են «Փոփոխություն լսարանում. նորարարական դասավանդման և ուսումնառության օժանդակում» վերապատրաստմանը եվրոպական առաջատար համալսարաններում և այժմ էլ իրենց փորձն են փոխանցում գործընկերներին։   

Իսկ ուսուցման ժամանակակից մեթոդներից կարևորում եմ սովորողների անհատական և խմբային նախագծերը, որոնցով առավել դյուրին է մեկ տեղում համադրել սովորողների ինքնուրույնությունը, համագործակցությունը, որոնողական աշխատանքը, սկզբնաղբյուրների ուսումնասիրությունը, հետազոտական աշխատանքը։

Ուսուցման գործընթացում առանձնահատուկ կարևորություն եմ տալիս ուսանողների ինքնուրույն աշխատանքներին և հետազոտությունների իրականացմանը, ինքնուրույն վերլուծություններին, ինչպես նաև կատարած հետազոտությունների արդյունքների ձևակերպմանն ու ներկայացմանը։ Դա մի յուրահատուկ ճանապարհ է, որ անցնում ենք ուսանողների հետ միասին, ուսանողն ընթացքում ուղղորդումների միջոցով տեսնում է, թե որտեղ է սխալվել, հնարավորություն է ունենում շտկելու, կատարելագործելու և աշխատանքի ավարտին զգում է, թե ինչքան ձեռքբերումներ ունեցավ։

Այս համատեքստում հատկապես կարևորում եմ, որ ուսանողը կարողանա գնահատել իր կատարած ինքնուրույն աշխատանքը։ Միայն ուսանողը գիտի, թե ինչքան կարող էր անել կամ ինչ պետք է ստանար, ինչ ստացվեց իրականում։

- Ձեր խորհուրդը Ձեր ուսանողներին և գործընկերներին։

 - Կարևոր է, որ և՛ ուսանողները, և՛ դասախոսները գիտակցեն սեփական դերի կարևորությունը ոչ միայն ուսումնական բարձր առաջադիմություն ու վերջնարդյունքներ ունենալու հարցում, այլև կրթության ընդհանուր փոփոխությունների ու միասնական առաջընթացի գործում։

Քնար Միսակյան

ShareFacebookTelegram

Latest News

Summary of semester activities: YSU Student Scientific Society holds expanded session

06.06.2025

Մեղվի փեթակից դեպի գիտական ամբիոն. ինչպես են ԵՊՀ գիտնականները բացահայտում միկրոբիոմի գաղտնիքները

06.06.2025

YSU expands partnership with Zangezur Copper Molybdenum Combine

05.06.2025
Show All

Announcement

"Study in Iraq" Initiative: Now Accepting Applications

06.04.2025 - 06.30.2025

"Erasmus+" international credit mobility action between YSU and the University of Lodz (Poland)

05.26.2025 - 06.09.2025

Erasmus+ International Credit Mobility Programme: University of Bucharest, Romania

05.26.2025 - 06.01.2025
Show All

Quick access

  • Intranet
  • E-learning
  • Mulberry
  • Online applications
  • Phone book
  • Registrar
  • Documentation

Footer(ENG)

  • Main pages
    • Admission
    • Education
    • Science
    • News
  • Information
    • Frequently asked Questions
    • Vacancies
    • Search for educational programs
    • For the applicants
    • For the students
  • About YSU
    • YSU management
    • YSU symbols
© Yerevan state university 2025
Address: Republic of Armenia, Yerevan, 0025, 1 Alex Manoogian (+37460) 710000 info@ysu.am