Skip to main content
Home
envelope
ՀայերենРусскийEnglish

Main Navigation (Eng)

  • Admission
    • Undergraduate admission
    • Master’s degree admission
    • Postgraduate admission
    • Foreign Students
    • Preparatory courses
    • Work Carried out with Applicants
    • YSU STEM High School
  • Education
    • Guide Book for First Year Students
    • Educational programs
    • Granting qualification of a pedagogue
    • Center for Academic Writing
    • Continuing education
    • Academic Calendar
  • Science
    • Open science
    • Conferences
    • Library
    • Grants
    • Publishing House
    • Doctoral Thesis Defence Councils
    • HRS4R
  • News and events
    • Events
    • Activities
    • News
    • Newsletter
    • Announcement
    • Photo gallery
    • Video gallery

Secondary Navigation (Eng)

  • About YSU
    • YSU Management
    • YSU Symbols
    • YSU International Cooperation
    • Quality assurance
    • YSU History Museum
    • Vacancies
    • FAQ
  • Structure
    • YSU Faculties and Educational Centers
      • Faculty of Geography and Geology
      • Faculty of Theology
      • Faculty of Oriental Studies
      • Faculty of European Languages and Communication
      • Faculty of Journalism
      • Faculty of Informatics and Applied Mathematics
      • Faculty of Law
      • Faculty of Biology
      • Faculty of Armenian Philology
      • Faculty of International Relations
      • Faculty of History
      • Institute of Physics
      • Faculty of Russian Philology
      • Faculty of Sociology
      • Faculty of Economics and Management
      • Faculty of Philosophy and Psychology
      • Faculty of Chemistry
      • Faculty of Mathematics and Mechanics
      • Pedagogy and Education Development Center
      • Center for European Studies
      • Institute of Pharmacy
      • Information Technologies Educational and Research Center
      • Chair of Civil Defense
      • Chair of Physical Education and Sports
    • Column Wrapper
      • YSU STEM High School
      • YSU Ijevan Branch
    • Scientific Centers and Laboratories
      • American Studies Center
      • Center for Mathematical and Applied Research
      • Institute for Armenian Studies
      • Institute for Social and Humanitarian Studies
      • Research Center for Chemistry
      • Research Institute of Biology
      • Research Institute of Physics
      • Research Center for the Institute of Pharmacy
    • Scientific and Educational Centers
      • Observatory
      • Scientific and Educational Center for Control and Monitoring of the Quality of Medicines
      • Specialized cabinet-laboratory for the Design of Very Large Integrated Circuits (Synopsis)
      • Legal Clinic
      • Center for Applied Psychology
      • Research Center-Library of Greek Studies
      • Innovation Center for Microbial Biotechnology and Biofuels
      • Russian Center
      • Center for Russian Studies
      • Distance Learning Laboratory of Sociology
    • Column Wrapper
      • Banner
    • Administrative Divisions of YSU
      • Academic Secretary
      • Center for Doctoral Education
      • General Division
      • YSU History Museum
      • Department of Energy System Operation
      • Financial Analysis Department
      • Human Resources Department
      • Center for Admissions and Affairs with Applicants
      • Vehicle Fleet
      • Business Incubator
      • Byurakan Industrial Practice Base
      • Medical Center
      • Science Policy Department
      • Procurement Planning Department
      • Dilijan Sports and Health Center
      • YSU Archive
      • Publishing House
      • Legal Service
      • Marketing Department
      • International Cooperation Office
      • Tsaghkadzor training and production base
      • Cultural Center
      • Fire Safety Service
      • Alumni and Career Center
      • Hankavan Industrial Practice Base
      • Accounting Department
      • Center for Quality Assurance
      • Department for Special Affairs
      • Guest House
      • Student Dormitory
      • Educational-Methodological Department
      • Marie and Sarkis Izmirlian Library
      • Center for Strategic Planning
      • Rectorate
      • Rector's Office
      • Department of Territory Improvement and Landscape Design
      • Information Technology Department
      • Department of Organization and Control of Economic Activities
      • Student Affairs Center
  • Structure
  • Alumni and Career
    • Alumni Community
    • Career Center
    • Friends of YSU
  • Student life
    • YSU Student Scientific Society
    • YSU Student Council
    • Art and Culture
ՀայերենРусскийEnglish
envelope

Main Navigation (Eng)

  • Admission
    • Undergraduate admission
    • Master’s degree admission
    • Postgraduate admission
    • Foreign Students
    • Preparatory courses
    • Work Carried out with Applicants
    • YSU STEM High School
  • Education
    • Guide Book for First Year Students
    • Educational programs
    • Granting qualification of a pedagogue
    • Center for Academic Writing
    • Continuing education
    • Academic Calendar
  • Science
    • Open science
    • Conferences
    • Library
    • Grants
    • Publishing House
    • Doctoral Thesis Defence Councils
    • HRS4R
  • News and events
    • Events
    • Activities
    • News
    • Newsletter
    • Announcement
    • Photo gallery
    • Video gallery

Secondary Navigation (Eng)

  • About YSU
    • YSU Management
    • YSU Symbols
    • YSU International Cooperation
    • Quality assurance
    • YSU History Museum
    • Vacancies
    • FAQ
  • Structure
    • YSU Faculties and Educational Centers
      • Faculty of Geography and Geology
      • Faculty of Theology
      • Faculty of Oriental Studies
      • Faculty of European Languages and Communication
      • Faculty of Journalism
      • Faculty of Informatics and Applied Mathematics
      • Faculty of Law
      • Faculty of Biology
      • Faculty of Armenian Philology
      • Faculty of International Relations
      • Faculty of History
      • Institute of Physics
      • Faculty of Russian Philology
      • Faculty of Sociology
      • Faculty of Economics and Management
      • Faculty of Philosophy and Psychology
      • Faculty of Chemistry
      • Faculty of Mathematics and Mechanics
      • Pedagogy and Education Development Center
      • Center for European Studies
      • Institute of Pharmacy
      • Information Technologies Educational and Research Center
      • Chair of Civil Defense
      • Chair of Physical Education and Sports
    • Column Wrapper
      • YSU STEM High School
      • YSU Ijevan Branch
    • Scientific Centers and Laboratories
      • American Studies Center
      • Center for Mathematical and Applied Research
      • Institute for Armenian Studies
      • Institute for Social and Humanitarian Studies
      • Research Center for Chemistry
      • Research Institute of Biology
      • Research Institute of Physics
      • Research Center for the Institute of Pharmacy
    • Scientific and Educational Centers
      • Observatory
      • Scientific and Educational Center for Control and Monitoring of the Quality of Medicines
      • Specialized cabinet-laboratory for the Design of Very Large Integrated Circuits (Synopsis)
      • Legal Clinic
      • Center for Applied Psychology
      • Research Center-Library of Greek Studies
      • Innovation Center for Microbial Biotechnology and Biofuels
      • Russian Center
      • Center for Russian Studies
      • Distance Learning Laboratory of Sociology
    • Column Wrapper
      • Banner
    • Administrative Divisions of YSU
      • Academic Secretary
      • Center for Doctoral Education
      • General Division
      • YSU History Museum
      • Department of Energy System Operation
      • Financial Analysis Department
      • Human Resources Department
      • Center for Admissions and Affairs with Applicants
      • Vehicle Fleet
      • Business Incubator
      • Byurakan Industrial Practice Base
      • Medical Center
      • Science Policy Department
      • Procurement Planning Department
      • Dilijan Sports and Health Center
      • YSU Archive
      • Publishing House
      • Legal Service
      • Marketing Department
      • International Cooperation Office
      • Tsaghkadzor training and production base
      • Cultural Center
      • Fire Safety Service
      • Alumni and Career Center
      • Hankavan Industrial Practice Base
      • Accounting Department
      • Center for Quality Assurance
      • Department for Special Affairs
      • Guest House
      • Student Dormitory
      • Educational-Methodological Department
      • Marie and Sarkis Izmirlian Library
      • Center for Strategic Planning
      • Rectorate
      • Rector's Office
      • Department of Territory Improvement and Landscape Design
      • Information Technology Department
      • Department of Organization and Control of Economic Activities
      • Student Affairs Center
  • Structure
  • Alumni and Career
    • Alumni Community
    • Career Center
    • Friends of YSU
  • Student life
    • YSU Student Scientific Society
    • YSU Student Council
    • Art and Culture
  1. Main
  2. Node
  3. «ԵՊՀ-ՍԹԱՐՄՈՒՍ ՆՈԲԵԼՅԱՆ ՇԱԲԱԹ» ՄԻՋՈՑԱՌՄԱՆ ՇՐՋԱՆԱԿՈՒՄ ԱՍՏՂԱՖԻԶԻԿՈՍ ՄԻՇԵԼ ՄԱՅՈՐԸ ՀԱՆԴԵՍ ԵԿԱՎ ԴԱՍԱԽՈՍՈՒԹՅԱՄԲ
September 06, 2022 | 14:41

«ԵՊՀ-ՍԹԱՐՄՈՒՍ ՆՈԲԵԼՅԱՆ ՇԱԲԱԹ» ՄԻՋՈՑԱՌՄԱՆ ՇՐՋԱՆԱԿՈՒՄ ԱՍՏՂԱՖԻԶԻԿՈՍ ՄԻՇԵԼ ՄԱՅՈՐԸ ՀԱՆԴԵՍ ԵԿԱՎ ԴԱՍԱԽՈՍՈՒԹՅԱՄԲ

Շվեյցարացի աշխարհահռչակ աստղաֆիզիկոս, Նոբելյան մրցանակակիր Միշել Մայորը Երևանի պետական համալսարանում հանդես եկավ աստղաֆիզիկայի բնագավառին առնչվող դասախոսությամբ՝ ներկայացնելով տիեզերական օբյեկտները, այդ թվում՝ սեփական հայտնագործությունը՝ արեգակնանման «51 Pegasi b» էքսոմոլորակը, և դրա ունեցած դերը աստղագիտության հետագա զարգացման գործում։
YSU-Starmus-nobel-week-Michel-Mayor

ԵՊՀ գիտական հարցերի գծով պրոռեկտոր Ռաֆայել Բարխուդարյանը դասախոսության սկզբում ներկայացրեց հրավիրյալ բանախոսի կենսագրական մանրամասները և վերջինիս՝ գիտական աշխարհում գրանցած հաջողություններն ու ձեռքբերումները։

Ժնևի համալսարանի պատվավոր պրոֆեսոր Միշել Մայորը դասախոսության ընթացքում ներկայացրեց Արեգակի մերձակայքում աստղերի կինեմատիկական հատկությունների վերաբերյալ իր ուսումնասիրությունները, ինչպես նաև 1995 թվականին իր կատարած հայտնագործությունը՝ արեգակնանման «51 Pegasi b»-ն՝ աստղի շուրջ պտտվող առաջին էքսոմոլորակը: Այդ հայտնագործության համար Միշել Մայորը և շվեյցարացի աստղագետ Դիդիե Քելոն 2019 թվականին ֆիզիկայի բնագավառում արժանացել են Նոբելյան մրցանակի։

Անդրադառնալով աստղագիտության մեջ առաջին էքսոմոլորակի հայտնագործության ունեցած նշանակությանը՝ բանախոսը նշեց, որ դրանից հետո մի շարք աստղագետներ հաստատել են մոլորակի գոյությունը և սկսել առավել մանրակրկիտ ուսումնասիրել «51 Pegasi b»-ի առանձնահատկությունները:

«Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ  «51 Pegasi b» էքսոմոլորակը չորս օրում է պտտվում իր աստղի շուրջը: «51 Pegasi b»-ն շարժվում է 136 կմ/վ (300,000 մղոն/ժ) ուղեծրային արագությամբ, սակայն ունի Յուպիտերի (Լուսնթագ) զանգվածի մոտ կեսը։ Այն շատ ավելի մոտ է իր աստղին, քան Մերկուրին (Փայլածու)՝ Արեգակին։ Նախքան «51 Pegasi b»-ի հայտնագործումը մոլորակների ձևավորման տեսություններում անհնարին էր համարվում այնպիսի մոլորակի գոյությունը, որն իր աստղին կարող է այդքան մոտ գտնվել։ Համաձայն գիտական հետազոտությունների՝ «51 Pegasus b»-ի մթնոլորտում ջերմաստիճանը 1000°C է, այդ իսկ պատճառով էքսոմոլորակը կոչվում է «Տաք Յուպիտեր»: Այդ ժամանակից ի վեր՝ բազմաթիվ այլ «տաք Յուպիտերներ» են հայտնաբերվել»,- ներկայացրեց Մ․ Մայորը։  

Անդրադառնալով այն հարցին, թե արդյոք հնարավոր է էքսոմոլորակներում կենսակերպ վարել՝ բանախոսը ժպիտով պատասխանեց․ «Չի բացառվում, որ որոշ մոլորակներում կյանք կա, սակայն այդ մոլորակները մեզանից չափազանց հեռու են: Հարցի պատասխանն ստանալու համար հարկավոր է գնալ և տեղում հասկանալ»։

Ամփոփելով ներկայացված գիտական փաստերը՝ Մ․ Մայորն ընդգծեց, որ դրանք չենք կարող ավարտուն համարել, քանի որ ինչպես կյանքի ցանկացած բնագավառում, այնպես էլ տիեզերագիտության մեջ պատասխան չունեցող հարցերն անհաշվելի են, քանզի տիեզերքում շատ են խորհրդավոր ու չբացահայտված հատվածները։

«Էքսոմոլորակների ոլորտը հետաքրքրում է մարդկանց գերակշիռ մասին: Ես անընդհատ դասախոսություններ կարդալու հրավերներ եմ ստանում, և դա բացատրելի է․ մարդիկ չափազանց հետաքրքրված են աստղաֆիզիկայով, իսկ գեղեցիկ լուսանկարների միջոցով ավելի հեշտ է պատկերացում կազմելը: Առհասարակ, իմ կարծիքով, գիտությունն ամենագեղեցիկ բանն է կյանքում»,- եզրափակեց Մ․ Մայորը:

Մեզ հետ զրույցում աստղաֆիզիկոսն անդրադարձավ նաև հաջողակ գիտնական դառնալու նախապայմաններին՝ ընդգծելով․ «Աստղաֆիզիկայի բնագավառում հաջողություններ գրանցելու համար անհրաժեշտ է ունենալ հետաքրքրասիրություն, որոշակի հմտություններ և ֆիզիկայի ու մաթեմատիկայի վերաբերյալ համապարփակ գիտելիքներ: Եթե դու պատրաստ ես միևնույն խնդրի ուղղությամբ անընդմեջ աշխատել և դա անում ես մեծագույն սիրով և պատասխանատվությամբ,  ապա դու պետք է զբաղվես գիտությամբ»։

Դասախոսության ունկնդիր, ԵՊՀ ուսանող Գոռ Չալյանը մեզ հետ զրույցում նշեց․ «Այսպիսի գիտնականները ոգեշնչման աղբյուր են, և նայելով նրանց՝ մտածում ես, որ հնարավոր է՝ դու նույնպես մի օր կատարես նշանակալի հայտնագործություն և արժանանաս Նոբելյան մրցանակի։ Դասախոսությունն անչափ տպավորիչ էր, և գիտությամբ հետաքրքրվող յուրաքանչյուր մարդ, ներկա գտնվելով հեղաշրջում առաջացրած հայտնագործությունների վերաբերյալ դասախոսությունների, ձգտում է անձամբ դառնալ նմանօրինակ նվաճումների հեղինակ»։

ԵՊՀ մակրոմոլեկուլների ֆիզիկայի գիտահետազոտական լաբորատորիայի գիտաշխատող Լուսինե Ալոյանը, կարևորելով համալսարանում նմանօրինակ դասախոսությունների կազմակերպումը, մեզ հետ զրույցում նշեց․ «Աշխարհահռչակ գիտնականներին ունկնդրելն էական նշանակություն ունի ինչպես ուսանողների, այնպես էլ գիտնական-հետազոտողների համար։ Այսպիսի միջոցառումներին մասնակցելը հնարավորություն է ստեղծում համաշխարհային գիտական հանրույթի մաս դառնալու, ոգեշնչվելու և միևնույն ժամանակ գիտակցելու, թե քո ընտրած մասնագիտությունն ինչ առավելություններ ունի և ինչ խնդիրներ կարող է լուծել»։

Դասախոսության ավարտին Մ. Մայորը պատասխանեց ներկաների հարցերին։

Հիշեցնենք, որ «ԵՊՀ-Սթարմուս Նոբելյան շաբաթ» միջոցառման շրջանակում ս.թ. սեպտեմբերի սեպտեմբերի 7-ին՝ ժամը 11։00-ին, ֆրանսիացի մանրէաբան Էմանուել Շարպենտիեն ԵՊՀ մեծ դահլիճում հանդես կգան դասախոսությամբ:

Սեպտեմբերի 9-ին՝ ժամը 11։00-ին, նախատեսվում է «Տիեզերք և ներշնչանք» խորագրով պանելային քննարկում՝ հայազգի առաջին տիեզերագնաց Ջիմ Բաղյանի, ԵՊՀ շրջանավարտ, Սթարմուս փառատոնի հիմնադիր, աստղաֆիզիկոս Գարիկ Իսրայելյանի և գրող Դեյվիդ Ջոն Էյքրի մասնակցությամբ։

ShareFacebookTelegram

Latest News

"Article Writing School-3" educational program held at YSU

22.05.2025

YSU researchers assess air pollution in museums and propose purification methods

22.05.2025

"Labor Code Provisions for Individuals Under 18" - Awareness campaign for STEM High School students

21.05.2025
Show All

Announcement

In View 2025 is Launching

05.21.2025

Erasmus+ International Credit Mobility: University of A Coruña, Spain

05.20.2025 - 06.10.2025

Erasmus+ International Credit Mobility Programme: University of L'Aquila, Italy

05.19.2025 - 05.26.2025
Show All

Quick access

  • Intranet
  • E-learning
  • Mulberry
  • Online applications
  • Phone book
  • Registrar
  • Documentation

Footer(ENG)

  • Main pages
    • Admission
    • Education
    • Science
    • News
  • Information
    • Frequently asked Questions
    • Vacancies
    • Search for educational programs
    • For the applicants
    • For the students
  • About YSU
    • YSU management
    • YSU symbols
© Yerevan state university 2025
Address: Republic of Armenia, Yerevan, 0025, 1 Alex Manoogian (+37460) 710000 info@ysu.am