Կրթական մակարդակը՝
Բակալավր
Մասնագիտություն՝
031801.01.6 - Միջազգային հարաբերություններ
Մասնագիտացումը՝
031801.01.6 - Միջազգային հարաբերություններ
Շնորհվող որակավորումը՝
Միջազգային հարաբերությունների բակալավր
Ծրագրի ուստարին՝
2025/2026
Ուսուցման ձևը՝
Առկա
Ուսումնառության լեզուն՝
Հայերեն
1. Ծրագրի ընդունելության չափանիշները/պահանջները
Ընդունելությունը կազմակերպվում է՝ համաձայն «ՀՀ պետական և ոչ պետական բարձրագույն ուսումնական հաստատություններ ընդունելության (ըստ բակալավրի կրթական ծրագրի) կարգի, ՀՀ կառավարության որոշում, (21 մայիսի 2020 թվականի N 826-Ն): «Միջազգային հարաբերություններ» մասնագիտության շրջանակներում ընդունելությունն անցկացվում է հայոց լեզու պարտադիր և հայոց պատմություն կամ օտար լեզու առարկաներից միասնական ընդունելության քննությունների արդյունքներով: Ընդունելության քննություններին կարող են մասնակցել միջնակարգ և միջնակարգ մասնագիտական կրթություն ունեցող դիմորդները:
2. Ծրագրի նպատակները
Ձևավորել գիտելիքների և հմտությունների միջգիտակարգային համապարփակ համադրույթ, որն անհրաժեշտ է միջազգային, միջպետական և միջոլորտային բնագավառներում միջազգային գործընթացներում և արտաքին հարաբերություններում մասնագիտական գործունեություն իրականացնելու համար։
Պատրաստել միջազգայնագետերի, որոնք կարող են մասնագիտական գործունեություն իրականացնել պետական գերատեսչությունների արտաքին հարաբերությունների ոլորտներում, միջազգային կազմակերպություններում, ակադեմիկան-վերլուծական հաստատություններում՝ մասնակցելով տարաբնույթ մասնագիտական ուղղությունների և ուղեգծերի մշակման և իրականացման գործընթացներին, ինչպես նաև համակարգել միջազգային ծրագրեր։
Պատրաստել միջազգայնագետերի, որոնք կարող են մասնագիտական գործունեություն իրականացնել պետական գերատեսչությունների արտաքին հարաբերությունների ոլորտներում, միջազգային կազմակերպություններում, ակադեմիկան-վերլուծական հաստատություններում՝ մասնակցելով տարաբնույթ մասնագիտական ուղղությունների և ուղեգծերի մշակման և իրականացման գործընթացներին, ինչպես նաև համակարգել միջազգային ծրագրեր։
3. Ծրագրի կրթական վերջնարդյունքները
Այս ծրագրի ավարտին ուսանողն ունակ կլինի․
- Մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
- Ձևակերպել միջազգային հարաբերություններում առկա հիմնախնդիրներն ու առաջնահերթությունները, ինչպես նաև սահմանել միջազգային կազմակերպությունների գործունեության նպատակներն ու սկզբունքները,
- Ներկայացնել միջազգային հարաբերությունների իրավական չափումը, դասակարգել ու հիմնավորել քաղաքական որոշակի զարգացումների պատճառներն ու հետևանքները,
- Թվարկել մեծ և ռեգիոնալ տերությունների քաղաքականության արդի հիմնախնդիրներն ու ներկայացնել հիշյալ տերությունների արտաքին քաղաքականության առանձնահատկությունները,
- Վերարտադրել օտարալեզու մասնագիտական տեքստերի հիմնական գաղափարներն ու արտացոլել սեփական վերլուծությունն ու պնդումները՝ օտար լեզվով, ձևակերպել պաշտոնական տեքստերը և ներկայացնել մասնագիտական թարգմանություններ,
- Ներկայացնել հայ դիվանագիտության առանձնահատկությունները, ձեռքբերումներն ու ձախողումներ` պատմական տարբեր փուլերում` պետականության առկայության և բացակայության պայմաններում
- Դասակարգել ժամանակակից հակամարտությունների և նրանց լուծման մեխանիզմները,
- Ներկայացնել միջազգային հարաբերություններում զագացման միտումները, հակամարտության և համագործակցության մոդելները
- Գործնական մասնագիտական կարողություններ
- Իրականացնել մասնագիտական տեքստի կազմում, թարգմանություն, մշակում և վերլուծություն՝ դրսևորելով մասնագիտական համապատասխան գիտելիքներից օգտվելու ունակություն
- Իրականացնել մասնագիտական գործունեություն՝ դրսևորելով երկրագիտության, մասնագիտական հաղորդակցման, դիվանագիտական այցելությունների և զրույցների վարման, դիվանագիտական արարողակարգի, վարվելակերպի և վարվեցողության շրջանակներում ունեցած գիտելիքներից օգտվելու կարողություն,
- Վերլուծել միջազգային հարաբերություններում առկա հիմնախնդիրներն ու բացահայտել ներազդող գործոններն ու չափումները, պատճառներն ու հետևանքները
- Կատարել արտաքին քաղաքական զարգացումների պատճառահետևանքային վերլուծություն
- Օտար լեզվով ներկայացնել միջազգային հարաբերություններին առնչվող տեսակետները, վարել դիվանագիտական զրուցներ և բանակցություններ
- Համեմատել, համադրել ու հակադրել ժամանակակից համաշխարհային ուժային կենտրոնների ռազմավարությունը
- Վերլուծել միջազգային հարաբերություններում առկա հիմնախնդիրների հնարավոր զարգացումները՝ տարածաշրջանային և/կամ գլոբալ գործընթացների համատեքստում
- Բացահայտել արտաքին քաղաքական որոշումների կայացման գործընթացի առանձնահատկությունները
- Ընդհանրական (փոխանցելի) կարողություններ
- Պատրաստել գիտական զեկուցումներ, ներկայացնել հետազոտությունների արդյունքները և վարել գիտական բանավեճեր
- Ամփոփել նորմատիվային փաստաթղթերի պահանջների համաձայն, ինչպես նաև մասնագիտական աղբյուրների և գրականության հիման վրա արված գիտահետազոտական և վերլուծական մշակումները, հանդես բերելով եզրահանգումներն ու առաջարկությունները ներկայացնելու կարողություն
- Գնահատել առկա խնդիրներն ու դրանց լուծման համար անհրաժեշտ ռեսուրսներ
- Հայերեն և օտար լեզուներով ճիշտ, փաստարկված և հստակ կառուցել բանավոր և գրավոր խոսքը՝ ցուցաբերելով հաղորդակցվելու, ինչպես նաև հիմնավորված փաստարկներ ու հակափաստարկներ
- Օգտվել մասնագիտական գրականությունից և տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից: Պատրաստել եզրակացություն` համեմատելով ու համակարգելով հակամարտության կողմերի փաստարկներն ու հակափաստարկները:
4. Գնահատման ձևերը
ԵՊՀ-ում գործում է ուսանողների գիտելիքների պարբերական ստուգման և գնահատման բազմագործոն համակարգ, որը ներառում է հետևյալ բաղադրիչները.
1. դասընթացի (ուսումնական մոդուլի) ենթաբաժինների յուրացման գնահատում կիսամյակի ընթացքում (2 ընթացիկ քննություն),
2. դասընթացի (ուսումնական մոդուլի) առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում,
3. ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում (ինքնուրույն աշխատանք),
4. ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն և/կամ խմբային հետազոտական աշխատանքի կատարման գնահատում կիսամյակի ընթացքում (հետազոտական աշխատանք, որը փոխարինում է ընթացիկ քննություններից որևէ մեկին),
5. դասընթացին մասնակցության գնահատում (մասնակցություն),
6. ամբողջ դասընթացի (ուսումնական մոդուլի) եզրափակիչ գնահատում քննաշրջանում, որը ենթադրում է դասընթացի համար սահմանված կրթական վերջնադյունքների ձեռքբերման մակարդակի գնահատում:
Ելնելով կրթական ծրագրի ուսումնական պլանով նախատեսված դասընթացների (ուսումնական մոդուլների) աշխատածավալից, պարապմունքի ձևից, դասավանդման մեթոդներից և հաշվի առնելով դասընթացի կարևորությունը ուսանողի մասնագիտական գիտելիքների և կարողությունների ձևավորման մեջ՝ դասընթացները, ըստ գնահատման ձևի, բաժանվում են 4 խմբի՝
1. եզրափակիչ գնահատումով,
2. առանց եզրափակիչ գնահատման,
3. առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման,
4. ստուգարքային:
1. դասընթացի (ուսումնական մոդուլի) ենթաբաժինների յուրացման գնահատում կիսամյակի ընթացքում (2 ընթացիկ քննություն),
2. դասընթացի (ուսումնական մոդուլի) առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում,
3. ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում (ինքնուրույն աշխատանք),
4. ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն և/կամ խմբային հետազոտական աշխատանքի կատարման գնահատում կիսամյակի ընթացքում (հետազոտական աշխատանք, որը փոխարինում է ընթացիկ քննություններից որևէ մեկին),
5. դասընթացին մասնակցության գնահատում (մասնակցություն),
6. ամբողջ դասընթացի (ուսումնական մոդուլի) եզրափակիչ գնահատում քննաշրջանում, որը ենթադրում է դասընթացի համար սահմանված կրթական վերջնադյունքների ձեռքբերման մակարդակի գնահատում:
Ելնելով կրթական ծրագրի ուսումնական պլանով նախատեսված դասընթացների (ուսումնական մոդուլների) աշխատածավալից, պարապմունքի ձևից, դասավանդման մեթոդներից և հաշվի առնելով դասընթացի կարևորությունը ուսանողի մասնագիտական գիտելիքների և կարողությունների ձևավորման մեջ՝ դասընթացները, ըստ գնահատման ձևի, բաժանվում են 4 խմբի՝
1. եզրափակիչ գնահատումով,
2. առանց եզրափակիչ գնահատման,
3. առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման,
4. ստուգարքային:
5. Շրջանավարտների ապագա կարիերայի հնարավորությունները
Դասընթացի ավարտին շրջանավարտները հնարավորություն կունենան իրենց գիտելիքները գործնականում կիրառել.
·Արտաքին գործերի նախարարությունում,
·Միավորված ազգերի կազմակերպության ՀՀ ներկայացուցչությունում,
·Եվրոպայի խորհրդի երևանյան գրասենյակում,
· Եվրոպական միության հայաստանյան պատվիրակությունում,
· Հայաստանում ՆԱՏՕ-ի տեղեկատվական կենտրոնում,
· Հայաստանում Կարմիր Խաչի միջազգային կոմիտեի պատվիրակությունում,
· Հայաստանում Միգրացիայի միջազգային կազմակերպության ներկայացուցչությունում,
Եվրասիական հետազոտությունների ինստիտուտի հայկական մասնաճյուղում և այլն:
·Արտաքին գործերի նախարարությունում,
·Միավորված ազգերի կազմակերպության ՀՀ ներկայացուցչությունում,
·Եվրոպայի խորհրդի երևանյան գրասենյակում,
· Եվրոպական միության հայաստանյան պատվիրակությունում,
· Հայաստանում ՆԱՏՕ-ի տեղեկատվական կենտրոնում,
· Հայաստանում Կարմիր Խաչի միջազգային կոմիտեի պատվիրակությունում,
· Հայաստանում Միգրացիայի միջազգային կազմակերպության ներկայացուցչությունում,
Եվրասիական հետազոտությունների ինստիտուտի հայկական մասնաճյուղում և այլն:
6. Ուսումնառության օժանդակության ռեսուրսները և ձևերը
Ուսումնառության գործընթացում օգտագործվում են հետևյալ օժանդակ ռեսուրսները.
·ժամանակակից սարքավորումներով և ծրագրային միջոցներով ապահովված լսարաններ,
·էլեկտրոնային ռեսուրսներ:
·ժամանակակից սարքավորումներով և ծրագրային միջոցներով ապահովված լսարաններ,
·էլեկտրոնային ռեսուրսներ:
7. Կրթական չափորոշիչները կամ ծրագրային կողմնորոշիչները, որոնք օգտագործվել են ծրագիրը մշակելիս
Սույն բակալավրի ծրագիրը մշակելիս օգտագործվել են հետևյալ չափորոշիչները.
1. Որակավորումների ազգային շրջանակը հաստատված ՀՀ Կառավարության 2016թ. որոշումը Հայաստանի Հանրապետության որոկավորումների ազգային շրջանակը հաստատելու վերաբերյալ որոշմամբ:
2.Որակավորումների Եվրոպական շրջանակը՝ European Qualifications Framework (EQF):
1. Որակավորումների ազգային շրջանակը հաստատված ՀՀ Կառավարության 2016թ. որոշումը Հայաստանի Հանրապետության որոկավորումների ազգային շրջանակը հաստատելու վերաբերյալ որոշմամբ:
2.Որակավորումների Եվրոպական շրջանակը՝ European Qualifications Framework (EQF):
8. Դասախոսական կազմին ներկայացվող պահանջները
1.Ընդհանրական կարողություններ
Դասավանդման/մանկավարժական
·դասընթացի աշխատանքային ծրագիր (օրացուցային պլան) կազմելու հմտություն,
·դասավանդման ինտերակտիվ մեթոդների իմացություն, ակտիվ ուսուցման տեխնիկաների կիրառման կարողություն
Հետազոտական
·միջազգային հարաբերությունների և արտաքին քաղաքականության եռամակարդակ վերլուծության իրականացման հմտություն,
·քաղաքական և իրավական փաստաթղթերի, տարաբնույթ գիտական աղբյուրների և նյութերի հետ աշխատելու, ինչպես նաև համացանցային տեղեկատվական ռեսուրսներից օգտվելու հմտություն,
·հետազոտական խումբ ղեկավարելու կարողություն:
Հաղորդակցման
·լսարանի հետ բանավոր հաղորդակցվելու հմտություն,
·հետազոտության արդյունքները գրավոր շարադրելու կարողություն,
·օտար լեզվի իմացություն (ռուսերենի՝ գերազանց իմացություն և անգլերենի՝ առնվազն A2 կամ B1 մակարդակին համապատասխան)։
ՏՀՏ կիրառություն
·բազային համակարգչային (MS Office փաթեթի ազատ տիրապետում՝ Word, Excel, Power-Point) հմտություններ
·ժամանակակից սոցիալական հարթակներից օգտվելու հմտություն
·լուսացուցադրություններ պատրաստելու և ներկայացնելու հմտություններ (pptx, prezi, canva և այլն)
Այլ կարողություններ
·անհրաժեշտ ռեսուրսները գնահատելու և ծրագրերն արդյունավետորեն իրականացնելու կարողություն,
·հասարակական հարաբերությունները կարգավորող մասնագիտական էթիկայի և իրավական նորմերի իմացություն (մասնավորապես` հաղորդակցությունների ոլորտում),
·ժամանակային ռեսուրսների պլանավորման և կառավարման կարողություն:
1.Մասնագիտական կարողություններ
·քաղաքական, քաղաքագիտական, սոցիոլոգիական, մեդիա շրջանակներում՝ հետազոտությունների և վերլուծության իրականացման կարողություն,
·բանավոր զեկույցներ և գրավոր զեկուցագրեր ու հաղորդագրություններ մշակելուհմտություններ,
·հրապարակային ելույթներ, վերլուծականներ պատրաստելու և իրականացնելու կարողություն,
·գիտական և կորպորատիվ հատուկ միջոցառումներ՝ ասուլիսներ, ճեպազրույցներ, համաժողովներ, շնորհանդեսներ և այլն կազմակերպելու և կառավարելու կարողություն,
·սոցիալական ցանցերում հաղորդակցման բովանդակությունը՝ կոնտենտը կառավարելու և ապահովելու կարողություն,
·իմիջի ձևավորման ռազմավարություն մշակելու, իմիջային հաղորդակցման իրականացնելու կարողություն,
·ռազմավարություններ մշակելու և ներկայացնելու, նախագծեր պլանավորելու և իրականացնելու կարողություն,
·թիրախային լսարանների առանձնացնելու և դրանց հետ ռազմավարական հաղորդակցման իրականացման կարողություն,
·փաստաթղթեր, տեղեկատվականփաթեթներ, այլ համապատասխան տեքստերմշակելու, ստեղծարար գրագրության հմտություններ,
·ԶԼՄ-ների հետ հարաբերություններ ձևավորելու հմտություններ,
·մեդիա իրադարձություններ կառավարելու կարողություն։
2.Ընդհանուր պահանջներ
Գիտական աստիճան
·գիտական աստիճան և /կամ կոչում հասարակագիտական ոլորտում, կամ որոշ դեպքերում՝ տվյալ կամ հարակից մասնագիտությամբ արտերկրյա բուհում ստացած մագիստրոսի կոչում,
·վերջին 5 տարում առնվազն 3 գիտական և/ կամ մեթոդական հրատարակությունների առկայություն,
·վերջին 5 տարում առնվազն 3 մասնակցություն գիտաժողովների և/կամ աշխատաժողովների։
Մանկավարժական փորձ
·մասնագիտական դասընթացների դասավանդման և/կամ վերապատրաստումներ (թրեյնինգներ) իրականացնելու առնվազն 3 տարվա փորձ,
·վերջին 5 տարվա ընթացքում մասնակցություն տեղական կամ միջազգային վերապատրաստումների և/կամ մասնագիտական որակավորման բարձրացման դասընթացների,
Պրակտիկ աշխատանքի փորձ
·առնվազն 5 տարվա աշխատանքային փորձ՝ քաղաքագիտության, միջազգային հարաբերությունների, դիվանագիտության, պատմության և քաղաքական լրագրության ոլորտներում և այլն։
Այլ պահանջներ
·դասավանդման պորտֆոլիո՝ դասավանդվող առարկաների առնվազն 50%-ի առցանց նյութերի առկայություն,
ուսանողական հարցման արդյունքներով ստացված գնահատականների միջինը՝ առնվազն 4,0 (գործող դասախոսների համար)։
Դասավանդման/մանկավարժական
·դասընթացի աշխատանքային ծրագիր (օրացուցային պլան) կազմելու հմտություն,
·դասավանդման ինտերակտիվ մեթոդների իմացություն, ակտիվ ուսուցման տեխնիկաների կիրառման կարողություն
Հետազոտական
·միջազգային հարաբերությունների և արտաքին քաղաքականության եռամակարդակ վերլուծության իրականացման հմտություն,
·քաղաքական և իրավական փաստաթղթերի, տարաբնույթ գիտական աղբյուրների և նյութերի հետ աշխատելու, ինչպես նաև համացանցային տեղեկատվական ռեսուրսներից օգտվելու հմտություն,
·հետազոտական խումբ ղեկավարելու կարողություն:
Հաղորդակցման
·լսարանի հետ բանավոր հաղորդակցվելու հմտություն,
·հետազոտության արդյունքները գրավոր շարադրելու կարողություն,
·օտար լեզվի իմացություն (ռուսերենի՝ գերազանց իմացություն և անգլերենի՝ առնվազն A2 կամ B1 մակարդակին համապատասխան)։
ՏՀՏ կիրառություն
·բազային համակարգչային (MS Office փաթեթի ազատ տիրապետում՝ Word, Excel, Power-Point) հմտություններ
·ժամանակակից սոցիալական հարթակներից օգտվելու հմտություն
·լուսացուցադրություններ պատրաստելու և ներկայացնելու հմտություններ (pptx, prezi, canva և այլն)
Այլ կարողություններ
·անհրաժեշտ ռեսուրսները գնահատելու և ծրագրերն արդյունավետորեն իրականացնելու կարողություն,
·հասարակական հարաբերությունները կարգավորող մասնագիտական էթիկայի և իրավական նորմերի իմացություն (մասնավորապես` հաղորդակցությունների ոլորտում),
·ժամանակային ռեսուրսների պլանավորման և կառավարման կարողություն:
1.Մասնագիտական կարողություններ
·քաղաքական, քաղաքագիտական, սոցիոլոգիական, մեդիա շրջանակներում՝ հետազոտությունների և վերլուծության իրականացման կարողություն,
·բանավոր զեկույցներ և գրավոր զեկուցագրեր ու հաղորդագրություններ մշակելուհմտություններ,
·հրապարակային ելույթներ, վերլուծականներ պատրաստելու և իրականացնելու կարողություն,
·գիտական և կորպորատիվ հատուկ միջոցառումներ՝ ասուլիսներ, ճեպազրույցներ, համաժողովներ, շնորհանդեսներ և այլն կազմակերպելու և կառավարելու կարողություն,
·սոցիալական ցանցերում հաղորդակցման բովանդակությունը՝ կոնտենտը կառավարելու և ապահովելու կարողություն,
·իմիջի ձևավորման ռազմավարություն մշակելու, իմիջային հաղորդակցման իրականացնելու կարողություն,
·ռազմավարություններ մշակելու և ներկայացնելու, նախագծեր պլանավորելու և իրականացնելու կարողություն,
·թիրախային լսարանների առանձնացնելու և դրանց հետ ռազմավարական հաղորդակցման իրականացման կարողություն,
·փաստաթղթեր, տեղեկատվականփաթեթներ, այլ համապատասխան տեքստերմշակելու, ստեղծարար գրագրության հմտություններ,
·ԶԼՄ-ների հետ հարաբերություններ ձևավորելու հմտություններ,
·մեդիա իրադարձություններ կառավարելու կարողություն։
2.Ընդհանուր պահանջներ
Գիտական աստիճան
·գիտական աստիճան և /կամ կոչում հասարակագիտական ոլորտում, կամ որոշ դեպքերում՝ տվյալ կամ հարակից մասնագիտությամբ արտերկրյա բուհում ստացած մագիստրոսի կոչում,
·վերջին 5 տարում առնվազն 3 գիտական և/ կամ մեթոդական հրատարակությունների առկայություն,
·վերջին 5 տարում առնվազն 3 մասնակցություն գիտաժողովների և/կամ աշխատաժողովների։
Մանկավարժական փորձ
·մասնագիտական դասընթացների դասավանդման և/կամ վերապատրաստումներ (թրեյնինգներ) իրականացնելու առնվազն 3 տարվա փորձ,
·վերջին 5 տարվա ընթացքում մասնակցություն տեղական կամ միջազգային վերապատրաստումների և/կամ մասնագիտական որակավորման բարձրացման դասընթացների,
Պրակտիկ աշխատանքի փորձ
·առնվազն 5 տարվա աշխատանքային փորձ՝ քաղաքագիտության, միջազգային հարաբերությունների, դիվանագիտության, պատմության և քաղաքական լրագրության ոլորտներում և այլն։
Այլ պահանջներ
·դասավանդման պորտֆոլիո՝ դասավանդվող առարկաների առնվազն 50%-ի առցանց նյութերի առկայություն,
ուսանողական հարցման արդյունքներով ստացված գնահատականների միջինը՝ առնվազն 4,0 (գործող դասախոսների համար)։