Skip to main content
Գլխավոր
envelope
ՀայերենРусскийEnglish

Main Navigation (Arm)

  • Ընդունելություն
    • Բակալավրիատ
    • Մագիստրատուրա
    • Ասպիրանտուրա
    • Օտարերկրյա ուսանողներ
    • Նախապատրաստական դասընթացներ
    • Դիմորդների հետ տարվող աշխատանքներ
    • ԵՊՀ ՍԹԵՄ ավագ դպրոց
  • Կրթություն
    • Առաջինկուրսեցու ուղեցույց
    • Կրթական ծրագրեր
    • Մանկավարժի որակավորման շնորհում
    • Ակադեմիական գրագրության կենտրոն
    • Շարունակական կրթություն
    • Ակադեմիական օրացույց
  • Գիտություն
    • Բաց գիտություն
    • Գիտաժողովներ
    • Գրադարան
    • Դրամաշնորհներ
    • Հրատարակչություն
    • Մասնագիտական խորհուրդներ
    • ՄՌԿ ռազմավարություն հետազոտողների համար
  • Նորություններ
    • Իրադարձություններ
    • Միջոցառումներ
    • Լուրեր
    • Տեղեկագիր
    • Հայտարարություններ
    • Պատկերասրահ
    • Տեսադարան

Secondary navigation (Arm)

  • ԵՊՀ-ի մասին
    • ԵՊՀ կառավարումը
    • ԵՊՀ խորհրդանիշները
    • Միջազգային համագործակցություն
    • Որակի ապահովում
    • ԵՊՀ պատմության թանգարան
    • Աշխատանք ԵՊՀ-ում
    • Հաճախ տրվող հարցեր
  • Կառուցվածք
    • ԵՊՀ ֆակուլտետներ և կրթական կենտրոններ
      • Աշխարհագրության և երկրաբանության ֆակուլտետ
      • Աստվածաբանության ֆակուլտետ
      • Արևելագիտության ֆակուլտետ
      • Ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետ
      • Ինֆորմատիկայի և կիրառական մաթեմատիկայի ֆակուլտետ
      • Իրավագիտության ֆակուլտետ
      • Կենսաբանության ֆակուլտետ
      • Հայ բանասիրության ֆակուլտետ
      • Մաթեմատիկայի և մեխանիկայի ֆակուլտետ
      • Մանկավարժության և կրթության զարգացման կենտրոն
      • Միջազգային հարաբերությունների ֆակուլտետ
      • Պատմության ֆակուլտետ
      • Ռուս բանասիրության ֆակուլտետ
      • Սոցիոլոգիայի ֆակուլտետ
      • Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կրթական և հետազոտական կենտրոն
      • Տնտեսագիտության և կառավարման ֆակուլտետ
      • Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ
      • Քիմիայի ֆակուլտետ
      • Եվրոպական լեզուների և հաղորդակցության ֆակուլտետ
      • Եվրոպական ուսումնասիրությունների կենտրոն
      • Ֆարմացիայի ինստիտուտ
      • Ֆիզիկայի ինստիտուտ
      • Քաղաքացիական պաշտպանության ամբիոն
      • Ֆիզիկական դաստիարակության և սպորտի ամբիոն
    • Column Wrapper
      • ԵՊՀ ՍԹԵՄ ավագ դպրոց
      • ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղ
    • Գիտական կենտրոններ և լաբորատորիաներ
      • Կենսաբանության գիտահետազոտական ինստիտուտ
      • Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ
      • Հումանիտար հետազոտությունների ինստիտուտ
      • Մաթեմատիկական և կիրառական հետազոտությունների կենտրոն
      • Քիմիայի գիտահետազոտական կենտրոն
      • Ֆարմացիայի ինստիտուտի գիտահետազոտական կենտրոն
      • Ֆիզիկայի գիտահետազոտական ինստիտուտ
    • Գիտաուսումնական կենտրոններ
      • Ամերիկյան հետազոտությունների կենտրոն
      • Գերմեծ ինտեգրալ սխեմաների նախագծում (Սինոփսիս) մասնագիտացման լսարան-լաբորատորրիա
      • Դեղերի որակի հսկման և մոնիթորինգի գիտաուսումնական կենտրոն
      • Իրավաբանական կլինիկա
      • Կիրառական հոգեբանության կենտրոն
      • Հունագիտության գիտաուսումնական կենտրոն-գրադարան
      • Մանրէաբանական կենսատեխնոլոգիաների և կենսավառելիքի նորարարական կենտրոն
      • Ռուսական կենտրոն
      • Ռուսաստանյան հետազոտությունների կենտրոն
      • Սոցիոլոգիայի հեռաուսուցման լաբորատորիա
    • Column Wrapper
      • Բաններ
    • ԵՊՀ վարչական ստորաբաժանումներ
      • Անձնակազմի կառավարման բաժին
      • Արխիվ
      • Ավտոպարկ
      • Բիզնես ինկուբատոր
      • Բյուրականի ուսումնաարտադրական բազա
      • Բուժկետ
      • Գիտական քարտուղարություն
      • Գիտական քաղաքականության վարչություն
      • Գնումների կազմակերպման վարչություն
      • Դոկտորական կրթության կենտրոն
      • ԵՊՀ պատմության թանգարան
      • Էներգետիկ համակարգի շահագործման բաժին
      • Ընդհանուր բաժին
      • Ընդունելության և դիմորդների հետ տարվող աշխատանքների կենտրոն
      • Իրավաբանական ծառայություն
      • Ծաղկաձորի ուսումնաարտադրական բազա
      • Հակահրդեհային ծառայություն
      • Հատուկ բաժին
      • Հաշվապահական հաշվառման վարչություն
      • Հյուրերի տուն
      • Հրատարակչություն
      • Մարքեթինգի բաժին
      • Միջազգային համագործակցության վարչություն
      • Մշակույթի կենտրոն
      • Շրջանավարտների և կարիերայի կենտրոն
      • Որակի ապահովման կենտրոն
      • Ռազմավարական պլանավորման կենտրոն
      • Ռեկտորի աշխատակազմ
      • Սարգիս և Մարի Իզմիրլյանների անվան գրադարան
      • Տարածքի բարեկարգման և կանաչապատման բաժին
      • Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների վարչություն
      • Տնտեսական գործունեության կազմակերպման և վերահսկման բաժին
      • Ուսումնամեթոդական վարչություն
      • Ուսանողական հանրակացարան
      • Ուսանողների հետ տարվող աշխատանքների կենտրոն
      • Ֆինանսական վերլուծությունների վարչություն
  • Կառուցվածք
  • Շրջանավարտներ և կարիերա
    • Կարիերայի կենտրոն
    • Շրջանավարտների համայնք
    • ԵՊՀ բարեկամներ
  • Ուսանողական կյանք
    • Արվեստ և մշակույթ
    • ԵՊՀ ուսանողական խորհուրդ
    • ԵՊՀ ուսանողական գիտական ընկերություն
ՀայերենРусскийEnglish
envelope

Main Navigation (Arm)

  • Ընդունելություն
    • Բակալավրիատ
    • Մագիստրատուրա
    • Ասպիրանտուրա
    • Օտարերկրյա ուսանողներ
    • Նախապատրաստական դասընթացներ
    • Դիմորդների հետ տարվող աշխատանքներ
    • ԵՊՀ ՍԹԵՄ ավագ դպրոց
  • Կրթություն
    • Առաջինկուրսեցու ուղեցույց
    • Կրթական ծրագրեր
    • Մանկավարժի որակավորման շնորհում
    • Ակադեմիական գրագրության կենտրոն
    • Շարունակական կրթություն
    • Ակադեմիական օրացույց
  • Գիտություն
    • Բաց գիտություն
    • Գիտաժողովներ
    • Գրադարան
    • Դրամաշնորհներ
    • Հրատարակչություն
    • Մասնագիտական խորհուրդներ
    • ՄՌԿ ռազմավարություն հետազոտողների համար
  • Նորություններ
    • Իրադարձություններ
    • Միջոցառումներ
    • Լուրեր
    • Տեղեկագիր
    • Հայտարարություններ
    • Պատկերասրահ
    • Տեսադարան

Secondary navigation (Arm)

  • ԵՊՀ-ի մասին
    • ԵՊՀ կառավարումը
    • ԵՊՀ խորհրդանիշները
    • Միջազգային համագործակցություն
    • Որակի ապահովում
    • ԵՊՀ պատմության թանգարան
    • Աշխատանք ԵՊՀ-ում
    • Հաճախ տրվող հարցեր
  • Կառուցվածք
    • ԵՊՀ ֆակուլտետներ և կրթական կենտրոններ
      • Աշխարհագրության և երկրաբանության ֆակուլտետ
      • Աստվածաբանության ֆակուլտետ
      • Արևելագիտության ֆակուլտետ
      • Ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետ
      • Ինֆորմատիկայի և կիրառական մաթեմատիկայի ֆակուլտետ
      • Իրավագիտության ֆակուլտետ
      • Կենսաբանության ֆակուլտետ
      • Հայ բանասիրության ֆակուլտետ
      • Մաթեմատիկայի և մեխանիկայի ֆակուլտետ
      • Մանկավարժության և կրթության զարգացման կենտրոն
      • Միջազգային հարաբերությունների ֆակուլտետ
      • Պատմության ֆակուլտետ
      • Ռուս բանասիրության ֆակուլտետ
      • Սոցիոլոգիայի ֆակուլտետ
      • Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կրթական և հետազոտական կենտրոն
      • Տնտեսագիտության և կառավարման ֆակուլտետ
      • Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ
      • Քիմիայի ֆակուլտետ
      • Եվրոպական լեզուների և հաղորդակցության ֆակուլտետ
      • Եվրոպական ուսումնասիրությունների կենտրոն
      • Ֆարմացիայի ինստիտուտ
      • Ֆիզիկայի ինստիտուտ
      • Քաղաքացիական պաշտպանության ամբիոն
      • Ֆիզիկական դաստիարակության և սպորտի ամբիոն
    • Column Wrapper
      • ԵՊՀ ՍԹԵՄ ավագ դպրոց
      • ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղ
    • Գիտական կենտրոններ և լաբորատորիաներ
      • Կենսաբանության գիտահետազոտական ինստիտուտ
      • Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ
      • Հումանիտար հետազոտությունների ինստիտուտ
      • Մաթեմատիկական և կիրառական հետազոտությունների կենտրոն
      • Քիմիայի գիտահետազոտական կենտրոն
      • Ֆարմացիայի ինստիտուտի գիտահետազոտական կենտրոն
      • Ֆիզիկայի գիտահետազոտական ինստիտուտ
    • Գիտաուսումնական կենտրոններ
      • Ամերիկյան հետազոտությունների կենտրոն
      • Գերմեծ ինտեգրալ սխեմաների նախագծում (Սինոփսիս) մասնագիտացման լսարան-լաբորատորրիա
      • Դեղերի որակի հսկման և մոնիթորինգի գիտաուսումնական կենտրոն
      • Իրավաբանական կլինիկա
      • Կիրառական հոգեբանության կենտրոն
      • Հունագիտության գիտաուսումնական կենտրոն-գրադարան
      • Մանրէաբանական կենսատեխնոլոգիաների և կենսավառելիքի նորարարական կենտրոն
      • Ռուսական կենտրոն
      • Ռուսաստանյան հետազոտությունների կենտրոն
      • Սոցիոլոգիայի հեռաուսուցման լաբորատորիա
    • Column Wrapper
      • Բաններ
    • ԵՊՀ վարչական ստորաբաժանումներ
      • Անձնակազմի կառավարման բաժին
      • Արխիվ
      • Ավտոպարկ
      • Բիզնես ինկուբատոր
      • Բյուրականի ուսումնաարտադրական բազա
      • Բուժկետ
      • Գիտական քարտուղարություն
      • Գիտական քաղաքականության վարչություն
      • Գնումների կազմակերպման վարչություն
      • Դոկտորական կրթության կենտրոն
      • ԵՊՀ պատմության թանգարան
      • Էներգետիկ համակարգի շահագործման բաժին
      • Ընդհանուր բաժին
      • Ընդունելության և դիմորդների հետ տարվող աշխատանքների կենտրոն
      • Իրավաբանական ծառայություն
      • Ծաղկաձորի ուսումնաարտադրական բազա
      • Հակահրդեհային ծառայություն
      • Հատուկ բաժին
      • Հաշվապահական հաշվառման վարչություն
      • Հյուրերի տուն
      • Հրատարակչություն
      • Մարքեթինգի բաժին
      • Միջազգային համագործակցության վարչություն
      • Մշակույթի կենտրոն
      • Շրջանավարտների և կարիերայի կենտրոն
      • Որակի ապահովման կենտրոն
      • Ռազմավարական պլանավորման կենտրոն
      • Ռեկտորի աշխատակազմ
      • Սարգիս և Մարի Իզմիրլյանների անվան գրադարան
      • Տարածքի բարեկարգման և կանաչապատման բաժին
      • Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների վարչություն
      • Տնտեսական գործունեության կազմակերպման և վերահսկման բաժին
      • Ուսումնամեթոդական վարչություն
      • Ուսանողական հանրակացարան
      • Ուսանողների հետ տարվող աշխատանքների կենտրոն
      • Ֆինանսական վերլուծությունների վարչություն
  • Կառուցվածք
  • Շրջանավարտներ և կարիերա
    • Կարիերայի կենտրոն
    • Շրջանավարտների համայնք
    • ԵՊՀ բարեկամներ
  • Ուսանողական կյանք
    • Արվեստ և մշակույթ
    • ԵՊՀ ուսանողական խորհուրդ
    • ԵՊՀ ուսանողական գիտական ընկերություն
  1. Գլխավոր
  2. Նորություններ
  3. «Նիկողոս Սարաֆեան. ի խույզ կորուսյալ միջավայրի». սփյուռքահայ մտավորականի կյանքն ու ստեղծագործական ուղին՝ Դավիթ Մոսինյանի մեկնաբանմամբ
Հուլիս 09, 2024 | 12:00
Գիտություն
Միջազգային համագործակցություն
Միջոցառումներ

«Նիկողոս Սարաֆեան. ի խույզ կորուսյալ միջավայրի». սփյուռքահայ մտավորականի կյանքն ու ստեղծագործական ուղին՝ Դավիթ Մոսինյանի մեկնաբանմամբ

ԵՊՀ փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետի փիլիսոփայության պատմության, տեսության և տրամաբանության ամբիոնի դոցենտ, Պատմության փիլիսոփայության և տեսության լաբորատորիայի ղեկավար, փ.գ.թ. Դավիթ Մոսինյանը Փարիզի արևելյան լեզուների և քաղաքակրթությունների ինստիտուտում էր (INALCO) նույն ինստիտուտի հայագիտության բաժնի գործընկերների հրավերով։ Այցի շրջանակում նա ուսանողներին և թեմայով հետաքրքրված անձանց ներկայացրեց իր հեղինակած «Նիկողոս Սարաֆեան. ի խույզ կորուսյալ միջավայրի» գիրքը՝ ևս մեկ անգամ անդրադառնալով հայ մտածողների սփյուռքյան փորձառությանը:

Դավիթ Մոսինյանի հետ զրուցել ենք գիրքը գրելու շարժառիթների, ինչպես նաև դասախոսության մասին: 

- Պարո՛ն Մոսինյան, ո՞ր ծրագրի շրջանակում եք մեկնել Փարիզի արևելյան լեզուների և քաղաքակրթությունների ինստիտուտ (INALCO):

- Փարիզի արևելյան լեզուների և քաղաքակրթությունների ինստիտուտում գործում է Հայագիտության բաժին, որը բավական ակտիվ գործունեություն է ծավալում Անահիտ Տոնապետյանի ղեկավարությամբ։ Հայագիտության բաժինը սերտորեն համագործակցում է հայաստանյան «Ակտուալ արվեստ» հրատարակչության հետ, որն էլ «Բանք» հրատարակչության հետ համատեղ լույս էր ընծայել իմ՝ «Նիկողոս Սարաֆեան. ի խույզ կորուսյալ միջավայրի» գիրքը։ Հաշվի առնելով գրքի՝ սփյուռքյան փորձառության մասին լինելը՝ ինձ հրավիրել էին՝ ներկայացնելու այն։

- Կպատմե՞ք՝ ինչու եք սփյուռքահայ մտավորականներից անդրադարձել հենց Նիկողոս Սարաֆեանին:

- Կարծում եմ՝ Նիկողոս Սարաֆեանը 20-րդ դարի հայ մշակույթի կարևորագույն մտածողներից է, որը կարող էր իր ուրույն տեղն ունենալ նաև համաշխարհային միջավայրում, սակայն, ցավոք, մնացել է «ստվերում»։ Նա մտածելու տեղիք է տալիս այնպիսի իրողությունների շուրջ, որոնք չկային մինչ այդ։ Սարաֆեանը հետեղեռնյան Սփյուռքի բանաստեղծ է, և ինչ-որ առումով հենց նա է եղել Սփյուռքի գոյությունն ապահովողներից մեկը։ Միայն այդ հանգամանքը բավական է նրան «ստվերից հանելու» ջանքեր գործադրելու համար։

 - Կմանրամասնե՞ք, թե ինչ հարցերի եք անդրադարձել գրքում:

 - Գրքի հիմքում սփյուռքյան փորձառությունն է. այն ցույց է տալիս, թե ինչպիսին պետք է լինել օտար միջավայրում՝ և՛ բառի բուն, և՛ փիլիսոփայական իմաստով։ Այսինքն, մի կողմից Հայկական սփյուռքի կայացման և լինելության խնդիրն է, մյուս կողմից՝ անհատի՝ ստեղծագործ ազատ միջավայր ստեղծելու խնդիրը։

Գրքում ներկայացված է Սարաֆեանի անցած ճանապարհը՝ ուղղված նշյալ երկու խնդիրների լուծմանը։ Գրքում արծարծվել են Եղեռնի գեղագիտացման հարցը, Սփյուռքի ինքնության հնարավորությունը, հայ մշակույթի և Հայաստանի՝ աշխարհի հետ հարաբերվելու հեռանկարը, ինչպես նաև բանաստեղծելու և փիլիսոփայելու միջոցով ինքնության շարունակականությունն ապահովելու ճիգերը։ Այս իմաստով՝ աշխատությունն ավելի շուտ փիլիսոփայական է:

- Պարո՛ն Մոսինյան, Դուք Ձեր գրքի մասին դասախոսություն եք ներկայացրել Փարիզում՝ Արևելյան լեզուների և քաղաքակրթությունների ինստիտուտում: Կպատմե՞ք այս փորձառության մասին:

 - Նիկողոս Սարաֆեանը ֆրանսիահայ բանաստեղծ է, որը 1923 թ. հաստատվել է Փարիզում և մինչև կյանքի վերջը՝ 1972 թ., ապրել է այնտեղ։ Ուրեմն, գրողին հարազատ Փարիզը նրան հասկանալու լավագույն միջավայրն է։ Հետևաբար, Փարիզում այս թեմայով դասախոսություն կարդալը կարևոր էր՝ պայմանավորված երկու հանգամանքով. նախ՝ դա բանաստեղծի հարազատ միջավայրն է, և հետո՝ Արևելյան լեզուների և քաղաքակրթությունների ինստիտուտում գործում է հայագիտության ամենակարևոր կենտրոններից մեկը, որը հայ մտածողներին անդրադառնալու լավագույն միջավայրերից է:

- Ինչպե՞ս ընդունեց լսարանը Ձեր գիրքն ու դասախոսությունը:

 - Սփյուռքում, ինչպես նաև Փարիզում հայ մշակութային արժեքների ստեղծմամբ և քննադատությամբ զբաղվողների թիվը մեծ չէ։ Սակայն, բարեբախտաբար, Փարիզում դեռևս կան նշանավոր հայ մտածողներ. այնտեղ են Գրիգոր Պըլտեանը, Ժիրայր Մալխասեանը և երիտասարդ սերնդի մտավորականները, որոնք ներկա էին հանդիպմանը։ Առհասարակ ինձ հետաքրքրում է հայ մշակույթի՝ նրանց ըմբռնումը, նրանց էլ, կարծում եմ, հետաքրքրում է հայաստանյան դիրքորոշումը։ Այս ձևաչափով շփումները լավագույնն են Հայաստան-Սփյուռք հարաբերություններն ամրապնդելու առումով:

 - Ըստ Ձեզ՝ ի՞նչ կարևորություն ուներ Ձեր այցը:

 - Հիմա, առավել քան երբևէ, մենք ունենք մշակույթի և կրթության միջազգայնացման անհրաժեշտություն, և այսպիսի միջոցառումներն ուղղակիորեն նպաստում են դրան։ Դեռ հոկտեմբերին մենք համալսարանում հիմնել ենք Պատմության փիլիսոփայության և տեսության լաբորատորիա, որի հիմնական առաքելությունը հայոց պատմությունն ու մշակույթը համաշխարհային հարթակում տեսանելի դարձնելն է։ Այս այցը կարելի է նաև համարել այդ մեծ ծրագրի մի փոքր մասը։

 - Որքանո՞վ է կարևոր հայ մեծանուն անհատներին պարբերաբար անդրադառնալն ու հանրությանը հասանելի դարձնելը։ Որո՞նք են Ձեր առաջիկա ծրագրերը: 

 - Մեծանուն անհատներին անդրադառնալն ինքնանպատակ չէ. այն կարևոր է առողջ քննադատական միջավայր և մշակութակենտրոն կյանք ստեղծելու տեսանկյունից:

Մեր հիմնական նպատակներից և առաջիկա ծրագրերից է հայկական մշակույթին և պատմությանը շարունակաբար անդրադառնալը՝ այս կամ այն չափով հնարավոր դարձնելով դիտարկելու այն «համաշխարհային քարտեզում»։

Էմիլյա Հոսյան
ShareFacebookTelegram

Վերջին նորություններ

Գիտագործնական համաժողով ԵՊՀ-ում. քրեական դատավարության հիմնախնդիրներն ու զարգացման ուղիները՝ օրակարգում

23.05.2025

Քվանտային մեխանիկայի ինտերպրետացիաները

22.05.2025

«Հոդվածագրության դպրոց-3» գիտակրթական ծրագիրը ԵՊՀ-ում

22.05.2025
Տեսնել բոլորը

Հայտարարություններ

Բաց մրցույթ ԵՊՀ պրոֆեսորադասախոսական կազմի թափուր պաշտոնների տեղակալման համար

05.23.2025 - 06.06.2025

Երևանի պետական համալսարանը հայտարարում է պրոֆեսորադասախոսական կազմի թափուր պաշտոնների համալրման բաց մրցույթ՝ պարզեցված ընթացակարգով

05.23.2025 - 06.06.2025

Մեկնարկում է «Արդ եւս» ծրագիրը

05.21.2025
Տեսնել բոլորը

Արագ հասանելիություն

  • Ինտրանետ
  • E-learning
  • Mulberry
  • Էլ. դիմումներ
  • Հեռախոսագիրք
  • Registrar
  • Փաստաթղթեր

Footer site information

  • Հիմնական էջեր
    • Ընդունելություն
    • Կրթություն
    • Գիտություն
    • Նորություններ
  • Տեղեկատվություն
    • Հաճախ տրվող հարցեր
    • Թափուր հաստիքներ
    • Կրթական ծրագրերի որոնում
    • Դիմորդներին
    • Ուսանողներին
  • ԵՊՀ-ի մասին
    • ԵՊՀ կառավարումը
    • ԵՊՀ խորհրդանիշները
© Երևանի պետական համալսարան 2025
Հասցե` ՀՀ, ք. Երևան, 0025, Ալեք Մանուկյան 1 (+37460) 710000 info@ysu.am