Skip to main content
Գլխավոր
envelope
ՀայերենРусскийEnglish

Main Navigation (Arm)

  • Ընդունելություն
    • Բակալավրիատ
    • Մագիստրատուրա
    • Ասպիրանտուրա
    • Օտարերկրյա ուսանողներ
    • Նախապատրաստական դասընթացներ
    • Դիմորդների հետ տարվող աշխատանքներ
    • ԵՊՀ ՍԹԵՄ ավագ դպրոց
  • Կրթություն
    • Առաջինկուրսեցու ուղեցույց
    • Կրթական ծրագրեր
    • Մանկավարժի որակավորման շնորհում
    • Ակադեմիական գրագրության կենտրոն
    • Շարունակական կրթություն
    • Ակադեմիական օրացույց
  • Գիտություն
    • Բաց գիտություն
    • Գիտաժողովներ
    • Գրադարան
    • Դրամաշնորհներ
    • Հրատարակչություն
    • Մասնագիտական խորհուրդներ
    • ՄՌԿ ռազմավարություն հետազոտողների համար
  • Նորություններ
    • Իրադարձություններ
    • Միջոցառումներ
    • Լուրեր
    • Տեղեկագիր
    • Հայտարարություններ
    • Պատկերասրահ
    • Տեսադարան

Secondary navigation (Arm)

  • ԵՊՀ-ի մասին
    • ԵՊՀ կառավարումը
    • ԵՊՀ խորհրդանիշները
    • Միջազգային համագործակցություն
    • Որակի ապահովում
    • ԵՊՀ պատմության թանգարան
    • Աշխատանք ԵՊՀ-ում
    • Հաճախ տրվող հարցեր
  • Կառուցվածք
    • ԵՊՀ ֆակուլտետներ և կրթական կենտրոններ
      • Աշխարհագրության և երկրաբանության ֆակուլտետ
      • Աստվածաբանության ֆակուլտետ
      • Արևելագիտության ֆակուլտետ
      • Ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետ
      • Ինֆորմատիկայի և կիրառական մաթեմատիկայի ֆակուլտետ
      • Իրավագիտության ֆակուլտետ
      • Կենսաբանության ֆակուլտետ
      • Հայ բանասիրության ֆակուլտետ
      • Մաթեմատիկայի և մեխանիկայի ֆակուլտետ
      • Մանկավարժության և կրթության զարգացման կենտրոն
      • Միջազգային հարաբերությունների ֆակուլտետ
      • Պատմության ֆակուլտետ
      • Ռուս բանասիրության ֆակուլտետ
      • Սոցիոլոգիայի ֆակուլտետ
      • Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կրթական և հետազոտական կենտրոն
      • Տնտեսագիտության և կառավարման ֆակուլտետ
      • Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ
      • Քիմիայի ֆակուլտետ
      • Եվրոպական լեզուների և հաղորդակցության ֆակուլտետ
      • Եվրոպական ուսումնասիրությունների կենտրոն
      • Ֆարմացիայի ինստիտուտ
      • Ֆիզիկայի ինստիտուտ
      • Քաղաքացիական պաշտպանության ամբիոն
      • Ֆիզիկական դաստիարակության և սպորտի ամբիոն
    • Column Wrapper
      • ԵՊՀ ՍԹԵՄ ավագ դպրոց
      • ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղ
    • Գիտական կենտրոններ և լաբորատորիաներ
      • Կենսաբանության գիտահետազոտական ինստիտուտ
      • Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ
      • Հումանիտար հետազոտությունների ինստիտուտ
      • Մաթեմատիկական և կիրառական հետազոտությունների կենտրոն
      • Քիմիայի գիտահետազոտական կենտրոն
      • Ֆարմացիայի ինստիտուտի գիտահետազոտական կենտրոն
      • Ֆիզիկայի գիտահետազոտական ինստիտուտ
    • Գիտաուսումնական կենտրոններ
      • Ամերիկյան հետազոտությունների կենտրոն
      • Գերմեծ ինտեգրալ սխեմաների նախագծում (Սինոփսիս) մասնագիտացման լսարան-լաբորատորրիա
      • Դեղերի որակի հսկման և մոնիթորինգի գիտաուսումնական կենտրոն
      • Իրավաբանական կլինիկա
      • Կիրառական հոգեբանության կենտրոն
      • Հունագիտության գիտաուսումնական կենտրոն-գրադարան
      • Մանրէաբանական կենսատեխնոլոգիաների և կենսավառելիքի նորարարական կենտրոն
      • Ռուսական կենտրոն
      • Ռուսաստանյան հետազոտությունների կենտրոն
      • Սոցիոլոգիայի հեռաուսուցման լաբորատորիա
    • Column Wrapper
      • Բաններ
    • ԵՊՀ վարչական ստորաբաժանումներ
      • Անձնակազմի կառավարման բաժին
      • Արխիվ
      • Ավտոպարկ
      • Բիզնես ինկուբատոր
      • Բյուրականի ուսումնաարտադրական բազա
      • Բուժկետ
      • Գիտական քարտուղարություն
      • Գիտական քաղաքականության վարչություն
      • Գնումների կազմակերպման վարչություն
      • Դոկտորական կրթության կենտրոն
      • ԵՊՀ պատմության թանգարան
      • Էներգետիկ համակարգի շահագործման բաժին
      • Ընդհանուր բաժին
      • Ընդունելության և դիմորդների հետ տարվող աշխատանքների կենտրոն
      • Իրավաբանական ծառայություն
      • Ծաղկաձորի ուսումնաարտադրական բազա
      • Հակահրդեհային ծառայություն
      • Հատուկ բաժին
      • Հաշվապահական հաշվառման վարչություն
      • Հյուրերի տուն
      • Հրատարակչություն
      • Մարքեթինգի բաժին
      • Միջազգային համագործակցության վարչություն
      • Մշակույթի կենտրոն
      • Շրջանավարտների և կարիերայի կենտրոն
      • Որակի ապահովման կենտրոն
      • Ռազմավարական պլանավորման կենտրոն
      • Ռեկտորի աշխատակազմ
      • Սարգիս և Մարի Իզմիրլյանների անվան գրադարան
      • Տարածքի բարեկարգման և կանաչապատման բաժին
      • Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների վարչություն
      • Տնտեսական գործունեության կազմակերպման և վերահսկման բաժին
      • Ուսումնամեթոդական վարչություն
      • Ուսանողական հանրակացարան
      • Ուսանողների հետ տարվող աշխատանքների կենտրոն
      • Ֆինանսական վերլուծությունների վարչություն
  • Կառուցվածք
  • Շրջանավարտներ և կարիերա
    • Կարիերայի կենտրոն
    • Շրջանավարտների համայնք
    • ԵՊՀ բարեկամներ
  • Ուսանողական կյանք
    • Արվեստ և մշակույթ
    • ԵՊՀ ուսանողական խորհուրդ
    • ԵՊՀ ուսանողական գիտական ընկերություն
ՀայերենРусскийEnglish
envelope

Main Navigation (Arm)

  • Ընդունելություն
    • Բակալավրիատ
    • Մագիստրատուրա
    • Ասպիրանտուրա
    • Օտարերկրյա ուսանողներ
    • Նախապատրաստական դասընթացներ
    • Դիմորդների հետ տարվող աշխատանքներ
    • ԵՊՀ ՍԹԵՄ ավագ դպրոց
  • Կրթություն
    • Առաջինկուրսեցու ուղեցույց
    • Կրթական ծրագրեր
    • Մանկավարժի որակավորման շնորհում
    • Ակադեմիական գրագրության կենտրոն
    • Շարունակական կրթություն
    • Ակադեմիական օրացույց
  • Գիտություն
    • Բաց գիտություն
    • Գիտաժողովներ
    • Գրադարան
    • Դրամաշնորհներ
    • Հրատարակչություն
    • Մասնագիտական խորհուրդներ
    • ՄՌԿ ռազմավարություն հետազոտողների համար
  • Նորություններ
    • Իրադարձություններ
    • Միջոցառումներ
    • Լուրեր
    • Տեղեկագիր
    • Հայտարարություններ
    • Պատկերասրահ
    • Տեսադարան

Secondary navigation (Arm)

  • ԵՊՀ-ի մասին
    • ԵՊՀ կառավարումը
    • ԵՊՀ խորհրդանիշները
    • Միջազգային համագործակցություն
    • Որակի ապահովում
    • ԵՊՀ պատմության թանգարան
    • Աշխատանք ԵՊՀ-ում
    • Հաճախ տրվող հարցեր
  • Կառուցվածք
    • ԵՊՀ ֆակուլտետներ և կրթական կենտրոններ
      • Աշխարհագրության և երկրաբանության ֆակուլտետ
      • Աստվածաբանության ֆակուլտետ
      • Արևելագիտության ֆակուլտետ
      • Ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետ
      • Ինֆորմատիկայի և կիրառական մաթեմատիկայի ֆակուլտետ
      • Իրավագիտության ֆակուլտետ
      • Կենսաբանության ֆակուլտետ
      • Հայ բանասիրության ֆակուլտետ
      • Մաթեմատիկայի և մեխանիկայի ֆակուլտետ
      • Մանկավարժության և կրթության զարգացման կենտրոն
      • Միջազգային հարաբերությունների ֆակուլտետ
      • Պատմության ֆակուլտետ
      • Ռուս բանասիրության ֆակուլտետ
      • Սոցիոլոգիայի ֆակուլտետ
      • Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կրթական և հետազոտական կենտրոն
      • Տնտեսագիտության և կառավարման ֆակուլտետ
      • Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ
      • Քիմիայի ֆակուլտետ
      • Եվրոպական լեզուների և հաղորդակցության ֆակուլտետ
      • Եվրոպական ուսումնասիրությունների կենտրոն
      • Ֆարմացիայի ինստիտուտ
      • Ֆիզիկայի ինստիտուտ
      • Քաղաքացիական պաշտպանության ամբիոն
      • Ֆիզիկական դաստիարակության և սպորտի ամբիոն
    • Column Wrapper
      • ԵՊՀ ՍԹԵՄ ավագ դպրոց
      • ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղ
    • Գիտական կենտրոններ և լաբորատորիաներ
      • Կենսաբանության գիտահետազոտական ինստիտուտ
      • Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ
      • Հումանիտար հետազոտությունների ինստիտուտ
      • Մաթեմատիկական և կիրառական հետազոտությունների կենտրոն
      • Քիմիայի գիտահետազոտական կենտրոն
      • Ֆարմացիայի ինստիտուտի գիտահետազոտական կենտրոն
      • Ֆիզիկայի գիտահետազոտական ինստիտուտ
    • Գիտաուսումնական կենտրոններ
      • Ամերիկյան հետազոտությունների կենտրոն
      • Գերմեծ ինտեգրալ սխեմաների նախագծում (Սինոփսիս) մասնագիտացման լսարան-լաբորատորրիա
      • Դեղերի որակի հսկման և մոնիթորինգի գիտաուսումնական կենտրոն
      • Իրավաբանական կլինիկա
      • Կիրառական հոգեբանության կենտրոն
      • Հունագիտության գիտաուսումնական կենտրոն-գրադարան
      • Մանրէաբանական կենսատեխնոլոգիաների և կենսավառելիքի նորարարական կենտրոն
      • Ռուսական կենտրոն
      • Ռուսաստանյան հետազոտությունների կենտրոն
      • Սոցիոլոգիայի հեռաուսուցման լաբորատորիա
    • Column Wrapper
      • Բաններ
    • ԵՊՀ վարչական ստորաբաժանումներ
      • Անձնակազմի կառավարման բաժին
      • Արխիվ
      • Ավտոպարկ
      • Բիզնես ինկուբատոր
      • Բյուրականի ուսումնաարտադրական բազա
      • Բուժկետ
      • Գիտական քարտուղարություն
      • Գիտական քաղաքականության վարչություն
      • Գնումների կազմակերպման վարչություն
      • Դոկտորական կրթության կենտրոն
      • ԵՊՀ պատմության թանգարան
      • Էներգետիկ համակարգի շահագործման բաժին
      • Ընդհանուր բաժին
      • Ընդունելության և դիմորդների հետ տարվող աշխատանքների կենտրոն
      • Իրավաբանական ծառայություն
      • Ծաղկաձորի ուսումնաարտադրական բազա
      • Հակահրդեհային ծառայություն
      • Հատուկ բաժին
      • Հաշվապահական հաշվառման վարչություն
      • Հյուրերի տուն
      • Հրատարակչություն
      • Մարքեթինգի բաժին
      • Միջազգային համագործակցության վարչություն
      • Մշակույթի կենտրոն
      • Շրջանավարտների և կարիերայի կենտրոն
      • Որակի ապահովման կենտրոն
      • Ռազմավարական պլանավորման կենտրոն
      • Ռեկտորի աշխատակազմ
      • Սարգիս և Մարի Իզմիրլյանների անվան գրադարան
      • Տարածքի բարեկարգման և կանաչապատման բաժին
      • Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների վարչություն
      • Տնտեսական գործունեության կազմակերպման և վերահսկման բաժին
      • Ուսումնամեթոդական վարչություն
      • Ուսանողական հանրակացարան
      • Ուսանողների հետ տարվող աշխատանքների կենտրոն
      • Ֆինանսական վերլուծությունների վարչություն
  • Կառուցվածք
  • Շրջանավարտներ և կարիերա
    • Կարիերայի կենտրոն
    • Շրջանավարտների համայնք
    • ԵՊՀ բարեկամներ
  • Ուսանողական կյանք
    • Արվեստ և մշակույթ
    • ԵՊՀ ուսանողական խորհուրդ
    • ԵՊՀ ուսանողական գիտական ընկերություն
  1. Գլխավոր
  2. Նորություններ
  3. Գիտական հետազոտություն՝ միտված նախկին արդյունաբերական քաղաքների ակտիվացմանը
Նոյեմբեր 28, 2024 | 15:25
Հասարակություն
Հետազոտություն
Հրապարակումներ և գիտական հանդեսներ

Գիտական հետազոտություն՝ միտված նախկին արդյունաբերական քաղաքների ակտիվացմանը

Խորհրդային Հայաստանի արդյունաբերական քաղաքները ի՞նչ փոփոխությունների են ենթարկվել ԽՍՀՄ փլուզումից հետո, ինչպե՞ս է փոխվել մարդկանց կյանքը։ Ի՞նչ նպատակներ և պատկերացումներ ունեն նրանք իրենց ապագայի, այդ քաղաքներում ապրելու, ստեղծագործական գործունեությունն ու աշխատանքը շարունակելու մասին, ի՞նչ քայլերով է հնարավոր վերականգնել այդ քաղաքները: Այս հարցերը ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետի մշակութաբանության ամբիոնի դոցենտ Յուլիա Անտոնյանի ու նրա գիտական խմբի ուսումնասիրության տիրույթում են:

Յուլիա Անտոնյանի «Հայաստանի խորհրդային արդյունաբերական քաղաքները և նրանց հետխորհրդային սոցիոմշակութային փոխակերպումները» վերտառությամբ գիտական նախագիծն արժանացել է ֆինանսավորման ՀՀ ԿԳՄՍՆ հայտարարած «Կին ղեկավարների առաջխաղացմանն ուղղված ծրագիր-2024» մրցույթի արդյունքում:

Մշակութային մարդաբան Յուլիա Անտոնյանն իր գիտական խմբի հետ կատարելու է Խորհրդային Հայաստանի արդյունաբերական քաղաքների մարդաբանական ուսումնասիրություն: Նրանց հետաքրքրության տիրույթում են այն քաղաքները, որոնք ձևավորվել են 1950-ական թվականներին ԽՍՀՄ-ի արդյունաբերականացման ծրագրի շրջանակում:

«Այդ արդյունաբերական քաղաքները ձևավորվում էին կառուցվող որևէ արդյունաբերական օբյեկտի, օրինակ, գործարանի, ՀԷԿ-ի շուրջ՝ գյուղական բնակավայրի հիմքի վրա, կամ ամբողջությամբ նորովի՝ չբնակեցված վայրում, որից հետո կազմակերպվում էր ներգաղթի ծրագիր: Արդյունաբերական քաղաքներում տարբեր վայրերից եկած մարդիկ էին բնակվում, որոնք խոսում էին տարբեր բարբառներով ու լեզուներով: ԽՍՀՄ-ում, երբ մարդիկ ավարտում էին բուհերը, նրանց մի քանի տարով ուղարկում էին որևէ բնակավայր աշխատելու։ Մարդիկ գալիս էին ինչպես ողջ Հայաստանից, այնպես էլ ԽՍՀՄ այլ երկրներից: Նրանցից ոմանք ամուսնանում ու հաստատվում էին այդ քաղաքում, ոմանք հետ էին գնում ժամկետի ավարտից հետո»,- նշում է Յուլիա Անտոնյանը:

ԵՊՀ դոցենտին ու իր գիտական խմբին հետաքրքրում է այդ քաղաքային միջավայրի ձևավորման տրամաբանությունը, այդ թվում, թե ինչպես էին մարդիկ ձևավորում իրենց ինքնությունը, և ինչն էր ձևավորում այդ քաղաքի հետ նրանց կապվածությունը:

«Խորհրդային միության փլուզումից հետո տեղի է ունեցել տնտեսական ճգնաժամ: Անկախության շրջանում տասնամյակներ շարունակ անտեսվել են այդ քաղաքները քաղաքացիական ենթակառուցվածքների տեսանկյունից՝ ճանապարհները, առողջապահական, մշակութային, կրթական ենթակառուցվածքները, ինչի հետևանքն էլ դառնում է քաղաքային կյանքի կազմաքանդումը: Եթե մենք ուզում ենք այդ քաղաքները պահպանել, այնտեղ վերստեղծել քաղաքային միջավայր, պետք է առաջին հերթին հասկանանք՝ ինչի հիման վրա է ստեղծվել այդ քաղաքային միջավայրը, ինչն էր պահում այդ մարդկանց, և ինչը կարող է հետագայում պահել նրանց»,- ասում է Յուլիա Անտոնյանը:

Նա ընդգծում է, որ ԽՍՀՄ փլուզումից հետո, երբ առաջացավ տնտեսական ճգնաժամ, մարդիկ այդ քաղաքներից սկսեցին արտագաղթել բավականին մեծ տեմպերով։ Գիտական նախագծի շրջանակում ուսումնասիրվելու են նաև, թե այնտեղ մնացած մարդիկ ինչպես են վերագտել իրենց. «Խորհրդային տարիներին ստեղծվում էին գործարաններ, մշակույթի տներ, կինոթատրոններ։ Երբ գործարանները կազմալուծվեցին, քաղաքաստեղծ այդ կենտրոնները հաջորդաբար սկսեցին փակվել»:

Յուլիա Անտոնյանի դիտարկմամբ՝ այդ քաղաքները կրկին աշխուժացնելու, ՀՀ օգտին ծառայեցնելու համար պետք է նաև հասկանալ այնտեղ ապրող մարդկանց դիրքորոշումը՝ սպասու՞մ են որևէ հնարավորության այդ քաղաքից դուրս գալու, թե՞ իրենց կապվածությունն այնքան ամուր է, որ պատրաստ են աշխատելու, ստեղծագործելու։ Պետք է ճշտել նաև, թե ինչ են հասկանում «աշխատանք» ասելով, արդյոք մեծ գործարանային աշխատա՞նք են պատկերացնում, թե՞ պատրաստ են իրենց սեփական գործն սկսելու և այլ կերպ փորձելու գումար աշխատել: Նման քաղաքներից են, օրինակ, Չարենցավանը, Հրազդանը, Սպիտակը, Արտաշատը, Արարատը, Ալավերդին, Կապանը։

«Մեր գիտական խումբը նախ ծանոթանալու է լանդշաֆտին, գործարանների գտնվելու վայրին, վիճակին, ճշտելու է, թե գործարանների աշխատակիցներից ովքեր են այդ բնակավայրերում մնացել։ Կազմակերպելու ենք հարցազրույցներ ինչպես բնակիչների, այնպես էլ ՏԻՄ-երի ղեկավարների հետ, անցկացնելու ենք նաև խմբային այնպիսի քննարկումներ, որոնց ժամանակ մարդիկ ոչ թե հարցազրուցավարի, այլ միմյանց հետ են խոսում, քննարկում, բանավիճում։ Այդպիսի պարագայում բավականին նյութ է հավաքագրվում ոչ միայն փաստագրական, այլև մարդկանց ընկալումների մասին, ինչը ևս շատ կարևոր է»,- ասում է Յուլիա Անտոնյանը:

Դոցենտն ընդգծում է, որ քաղաքների մարդաբանությունն այսօր մշակութային մարդաբանության ամենակարևոր ուղղություններից մեկն է, որովհետև գյուղերում բնակչության թիվը կրճատվում է, մարդիկ կենտրոնանում են քաղաքներում կամ քաղաքատիպ ավաններում, իսկ պետության խնդիրն է պահպանել գյուղական բնակավայրերի բնակչությունը:

Գիտական խմբի կազմում են ԵՊՀ մշակութաբանության ամբիոնի ասիստենտ Հայկուհի Մուրադյանը, ԵՊՀ ասպիրանտ Լիլիթ Գաբրիելյանը, հնագետ, մշակութաբան Համազասպ Աբրահամյանը, ՀՀ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի ասպիրանտ Նելլի Կարապետյանը: Հետազոտությունը կտևի 3 տարի:

Յուլիա Անտոնյանը, անդրադառնալով հետազոտությունների կատարման անհրաժեշտությանը, շեշտում է, որ յուրաքանչյուր դասախոս պետք է նաև լինի հետազոտող գիտնական։ Այդ հետազոտությունները, որպես «կենդանի նյութեր», պետք է տեղ գտնեն դասախոսություններում և ուսանողներին ներկայացվեն հստակ օրինակներով:

Նարա Մարտիրոսյան
ShareFacebookTelegram

Վերջին նորություններ

Գիտագործնական համաժողով ԵՊՀ-ում. քրեական դատավարության հիմնախնդիրներն ու զարգացման ուղիները՝ օրակարգում

23.05.2025

Քվանտային մեխանիկայի ինտերպրետացիաները

22.05.2025

«Հոդվածագրության դպրոց-3» գիտակրթական ծրագիրը ԵՊՀ-ում

22.05.2025
Տեսնել բոլորը

Հայտարարություններ

Բաց մրցույթ ԵՊՀ պրոֆեսորադասախոսական կազմի թափուր պաշտոնների տեղակալման համար

05.23.2025 - 06.06.2025

Երևանի պետական համալսարանը հայտարարում է պրոֆեսորադասախոսական կազմի թափուր պաշտոնների համալրման բաց մրցույթ՝ պարզեցված ընթացակարգով

05.23.2025 - 06.06.2025

Մեկնարկում է «Արդ եւս» ծրագիրը

05.21.2025
Տեսնել բոլորը

Արագ հասանելիություն

  • Ինտրանետ
  • E-learning
  • Mulberry
  • Էլ. դիմումներ
  • Հեռախոսագիրք
  • Registrar
  • Փաստաթղթեր

Footer site information

  • Հիմնական էջեր
    • Ընդունելություն
    • Կրթություն
    • Գիտություն
    • Նորություններ
  • Տեղեկատվություն
    • Հաճախ տրվող հարցեր
    • Թափուր հաստիքներ
    • Կրթական ծրագրերի որոնում
    • Դիմորդներին
    • Ուսանողներին
  • ԵՊՀ-ի մասին
    • ԵՊՀ կառավարումը
    • ԵՊՀ խորհրդանիշները
© Երևանի պետական համալսարան 2025
Հասցե` ՀՀ, ք. Երևան, 0025, Ալեք Մանուկյան 1 (+37460) 710000 info@ysu.am