Կիրառական էկոլոգիայի և շրջակա միջավայրի հետազոտությունների լաբորատորիա

Կիրառական էկոլոգիայի և շրջակա միջավայրի հետազոտությունների լաբորատորիան ստեղծվել է 2013 թվականին: Լաբորատորիայի կազմում գործում է Էկոլոգիական մշտադիտարկման խումբը:

Լաբորատորիայի հետազոտությունների ոլորտն ընդգրկում է․

• հողերի աղակալման գործընթացի ուսումնասիրություն և բարելավման նորարարական ուղիների բացահայտում,
• հողերի՝ ծանր մետաղներով աղտոտվածության ուսումնասիրություն, գնահատում և բարելավում,
• նանոմասնիկների (կանաչ սինթեզ) կենսաբանական ազդեցության ուսումնասիրություն,
• կենսաբազմազանության ուսումնասիրություն,
• նանոմասնիկների կենսաբանական ազդեցություն,
• գինու պատրաստման ավանդական տեխնոլոգիա,
• միկրոպլաստիկի ազդեցությունը ջրային էկոհամակարգերի վրա,
• գիշատիչ ջրային սնկերի ուսումնասիրություն,
• նյութերի հակասնկային և հակաբակտերիալ ակտիվությունների ստուգում,
• հանքուղիների ջրերից մեկուսացված շտամներով կենսատարրալվացում:

Լաբորատորիայում գործող հիմնական գիտական ուղղությունները

1. Հայաստանի Հանրապետության առավել ռիսկային շրջանների հողերի աղակալվածության աստիճանի գնահատում և հողերի դեգրադացիայի գործընթացի ուսումնասիրություն՝ ըստ հողի կենսաբանական ակտիվության տարբեր ցուցանիշների։
2. Մշակաբույսերի աղադիմացկունության ուսումնասիրում և աղային սթրեսի մեղմման առավել արդյունավետ ուղիների բացահայտում։
3. Արարատյան դաշտի ստորերկրյա ջրերի որակի ուսումնասիրություն և դրանց ոռոգելի հատկությունների գնահատում։
4. Հայաստանի Հանրապետության հանքարդյունաբերական շրջանների հողերի՝ ծանր մետաղներով աղտոտվածության աստիճանի ու էկոլոգիական ռիսկերի գնահատում և տարբեր բուսատեսակների ֆիտոռեմեդիացիոն ներուժի ուսումնասիրում։
5. Ընտրված նյութերի հակասնկային և հակաբակտերիալ ակտիվությունների ստուգում:
6. Պղնձամոլիբդենային և բազմամետաղային հանքավայրերի հանքուղիների ջրերից շտամների մեկուսացում: Մեկուսացված շտամների միջոցով կենսատարրալվացման արդյունավետության ստուգում։
7. Հետազոտվում է միկրոպլաստիկի ազդեցությունը գիշատիչ սնկերի վրա: Գնահատվում է մեղվի մայրակաթի առկայությամբ ստացված արծաթի նանոմասնիկների հակասնկային և հակաքաղցկեղային ազդեցությունը։
8. Ավանդական գինեգործության ֆիզիկաքիմիական և կենսաքիմիական մեխանիզմների ուսումնասիրություն։
9. Գինու թափոնների հակասնկային և հակաբակտերիալ հատկությունների ուսումնասիրություն։
10. Գինու խաղողի շաքարասնկերի տեսակային բազմազանության ուսումնասիրություն։
11. Միկրոպլաստիկի ազդեցությունը ջրային էկոհամակարգերի առաջնային օղակի՝ ֆիտոպլանկտոնի վրա, քանակական և որակական դինամիկա, ՑՎԾ–ի (HABs) տոքսիկ դրսևորումները։

Համագործակցություններ

Լաբորատորիան համագործակցում է հետևյալ հաստատությունների հետ.

• Հարավային դաշնային համալսարանի հողագիտության և հողային ռեսուրսների գնահատման ամբիոն (ՌԴ),
• Գորիցիա քաղաքի գյուղատնտեսության վարչության մշակաբույսերի ուսումնասիրության և հողագիտության գիտահետազոտական կենտրոն (Իտալիա),
• Լյուբլինի համալսարանի բույսերի ֆիզիոլոգիայի և կենսատեխնոլոգիայի ամբիոն (Լեհաստան),
• ՀՀ ԳԱԱ կենդանաբանության և հիդրոէկոլոգիայի գիտական կենտրոն,
• ՀՀ ԳԱԱ «Հայկենսատեխնոլոգիա» ԳԱԿ,
• «Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատ» ՓԲԸ,
• Դիժոնի ագրոինստիտուտի սննդի և գինու ֆիզիկական քիմիայի լաբորատորիա (Ֆրանսիա),
• «Armenia Wine» ընկերություն,
• «Gevorgyan Winery»:

Աշխատակիցներ

1. Կարեն Արամայիսի Ղազարյան 
2. Լուսինե Ռաֆայելի Համբարյան 
3. Սյուզաննա Սայաթի Եսոյան 
4. Աբհիշեկ Ռակեշ Կումար Սինխ 
5. Անի Կարենի Հայրապետյան 
6. Աննա Սամվելի Հարությունյան 
7. Գոհար Համլետի Մարգարյան
8. Արմինե Դավիթի Չախմախչյան 
9. Սակշի Սաթիշ Սինխ 

Թոփ 5 հրապարակումներ (Scopus, Web of Science 2019-2024)

1. Ghazaryan, K. A., Movsesyan, H. S., Minkina, T. M., Nevidomskaya, D. G., & Rajput, V. D. (2022). Phytoremediation of copper-contaminated soil by Artemisia absinthium: Comparative effect of chelating agents. Environmental Geochemistry and Health, 44(4), 1203–1215. Q1.
2. Ghazaryan, K., Movsesyan, H., Gevorgyan, A., Minkina, T., Sushkova, S., Rajput, V., & Mandzhieva, S. (2020). Comparative hydrochemical assessment of groundwater quality from different aquifers for irrigation purposes using IWQI: A case-study from Masis province in Armenia. Groundwater for Sustainable Development, 11, 100459.,Q1.
3. Khosrovyan, A., Avalyan, R., Atoyants, A., Aghajanyan, E., Hambaryan, L., Aroutiounian, R., & Gabrielyan, B. (2023). Tradescantia-Based Test Systems Can Be Used for the Evaluation of the Toxic Potential of Harmful Algal Blooms. Water, 15(13), 2500. , Q1.
4. Singh, A., Rajput, V. D., Sharma, R., Ghazaryan, K., & Minkina, T. (2023). Salinity stress and nanoparticles: Insights into antioxidative enzymatic resistance, signaling, and defense mechanisms. Environmental Research, 235, 116585. , Q1.
5. Gohar Margaryan, Abhishek Singh, Hrant Khachatryan, Vishnu D Rajput, Tatiana Minkina, Dimitrios Petropoulos, Athanasios Kriemadis, Athanasios Alexiou, Mohamed S. Elshikh, Abd El-Zaher M.A. Mustafa, Karen Ghazaryan. Unveiling the Salinity Tolerance Potential of Armenian Dandur (Portulaca oleracea L.) Genotypes: Towards Sustainable Agriculture.  King Saud University- Science. 2024, 36 (8), 1-33., Q1.