Դիվանագիտության տեսություն ու արվեստ․ Աբբաս Արաղչիի «Բանակցության ուժը» գրքի քննարկումը ԵՊՀ-ում

ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի դեկան Ռուբեն Մելքոնյանի խոսքով՝ գիրքը ուղիղ առնչվում է ֆակուլտետի մասնագիտացմանը։ Այն անդրադառնում է ոչ միայն Իրանի արտաքին քաղաքականությանը, այլև արևելյան դիվանագիտության առանձնահատկություններին, դրա գործիքակազմին, մշակութային շերտերին ու խորքային մտածողությանը։ 

«Գիրքը գրված է պարզ, հասանելի լեզվով, բայց պարունակում է գիտական մեծ խորություն։ Ներկայացվում է, թե ինչպիսին պետք է լինի դիվանագետը՝ սկսած հագուստից մինչև գիտելիքների մակարդակ։ Հատուկ շեշտադրվում է՝ դիվանագետը պարտադիր պետք է ճանաչի իր երկրի մշակույթը և գրականությունը»,- նշեց Ռուբեն Մելքոնյանը։

Նա նաև ընդգծեց, որ գրքում ուշագրավ է արևելյան և արևմտյան դիվանագիտական մոտեցումների համադրումը, ինչի շուրջ նա առաջիկայում կգրի ընդարձակ գրախոսություն՝ ներկայացնելով մշակութային և քաղաքական տարբերությունների բախումն ու հնարավոր ներդաշնակ գոյակցությունը։ Ըստ դեկանի՝ «Բանակցության ուժը» գիրքը ոչ միայն կարևոր է դիվանագիտությամբ զբաղվողների համար, այլ նաև մի աշխատություն է, որը պետք է ընդգրկել բարձրագույն ուսումնական հաստատության կրթական ծրագրերում՝ որպես պարտադիր գրականություն։ Այն արձագանքում է ժամանակակից դիվանագիտական խնդիրներին, բայց արևելյան խոհունությամբ և համբերությամբ։

Իրանագիտության ամբիոնի վարիչ Վարդան Ոսկանյանն էլ նշեց, որ «Բանակցության ուժը» գիրքը ներառում է թե՛ տեսական և թե՛ գործնական գիտելիք. «Այն գրված է արտգործնախարարի տասնամյակների փորձառության հիման վրա՝ ներկայացնելով ոչ միայն բանակցային գործընթացների մեխանիկան, այլև դրանց խորքային քաղաքական ավանդույթը, որը գալիս է հազարամյակների խորքից»։

Ոսկանյանը կարևորեց նաև այն հանգամանքը, որ գրքում առկա են բազմաթիվ հղումներ Իրանի դասական գրողներին և սուրբ տեքստերին, մասնավորապես՝ Ղուրանին, ինչը վկայում է դիվանագիտական մտածողության վրա իսլամական և ազգային արժեհամակարգի ազդեցության մասին։

«Մենք մեզ համարում ենք յուրահատուկ կամուրջ մի կողմից՝ արևմտյան, դասական, արևելագիտական ավանդույթների, մյուս կողմից՝ ժամանակակից իրանագիտության և տարածաշրջանային փորձի միջև։ Այս գիրքը հենց այդ երկխոսության կենդանի արտահայտությունն է»,- ընդգծեց Վարդան Ոսկանյանը։