Միջազգային իրավունք

Մագիստրոսական ծրագիր

Ուսումնական պլան

Կրթական մակարդակը՝
Մագիստրոս
Մասնագիտություն՝
042802.02.7 - Իրավական ուսումնասիրություններ
Մասնագիտացումը՝
042802.02.7 - Միջազգային իրավունք
Ծրագրի ուստարին՝
2025/2026
Ուսուցման ձևը՝
Առկա
Ուսումնառության լեզուն՝
Հայերեն

Ընդհանուր կրթական կառուցամաս

Ամբիոնի կոդը Պարտադիր դասընթացի անվանումը Կրեդիտներ
1-ին կիսամյակ
դաս. -30 ժամ, գործնական -30
շաբաթական 2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1904
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողները ձեռք բերեն տեղեկատվական տեխնոլոգիաների հիմնական կիրառություններից օգտվելու հմտություններ և կարողանան կիրառել դրանք իրենց մասնագիտական ոլորտում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ

● աշխատել տեքստի, գրաֆիկական օբյեկտների, աղյուսակների հետ
● մշակել հոդվածները, գիտական աշխատությունները և այլ փաստաթղթերը
● աշխատել էլեկտրոնային աղյուսակների հետ
● կազմել դիագրամներ և գրաֆիկներ, կատարել հաշվարկներ
● նախագծել և ստեղծել տվյալների բազա
● ստեղծել հարցումներ, ձևեր, հաշվետվություններ
● ստեղծել ներկայացումներ, օբյեկտների վրա կիրառել անիմացիոն և ձայնային էֆեկտներ
● մշակել պարզագույն web-կայքերը՝ օգտագործելով նշագրման լեզուներ
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողները ձեռք բերեն տեղեկատվական տեխնոլոգիաների հիմնական կիրառություններից օգտվելու հմտություններ և կարողանան կիրառել դրանք իրենց մասնագիտական ոլորտում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
● աշխատել տեքստի, գրաֆիկական օբյեկտների, աղյուսակների հետ
● մշակել հոդվածները, գիտական աշխատությունները և այլ փաստաթղթերը
● աշխատել էլեկտրոնային աղյուսակների հետ
● կազմել դիագրամներ և գրաֆիկներ, կատարել հաշվարկներ
● նախագծել և ստեղծել տվյալների բազա
● ստեղծել հարցումներ, ձևեր, հաշվետվություններ
● ստեղծել ներկայացումներ, օբյեկտների վրա կիրառել անիմացիոն և ձայնային էֆեկտներ
● մշակել պարզագույն web-կայքերը՝ օգտագործելով նշագրման լեզուներ
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքն անցկացվում է ընթացիկ ստուգումների արդյունքների հիման վրա՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով, դասընթացին մասնակցության հիման վրա` 2 միավոր առավելագույն արժեքով և եզրափակիչ աշխատանքի հիման վրա` 10 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 5 հարց, յուրաքանչյուրը՝ 2 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: Ստուգարքը ստանալու համար անհրաժեշտ է հավաքել առնվազն 13 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Колесниченко,Самоучитель работы на компьютере
  • И. Квинт, Создаем сайты с помощью HTML
  • Основы Javascript,
  • Ю. Бекаревич, Н. Пушкина, MS Access 2013
  • Shelly Cashman, Microsoft Office
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Բաժին 1.Փաստաթղթերի ստեղծման և մշակման տեխնոլոգիաներ:
Բաժին 2. Տվյալների վերլուծության տեխնոլոգիաներ - տվյալների տիպեր, հասցեներ, ֆունկցիաներ, աղյուսակներ, դիագրամներ, գրաֆիկներ:
Բաժին 3. Տվյալների բազաներ - տվյալների բազաների նախագծում և ստեղծում, հարցումներ, հաշվետվություններ:
Բաժին 4. Ներկայացման մուլտիմեդիա տեխնոլոգիաներ - ստեղծում և ցուցադրում:
Բաժին 5. Web-տեխնոլոգիաներ - նշագրման լեզուներ, պարզագույն web-կայքերի ստեղծում:
1-ին կիսամյակ
դաս.-15 ժամ, գործ. -15
շաբաթական 2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1906/Մ15
1. Դասընթացի նպատակ
1.ձևավորել իմացություն գիտության, գիտական հետազոտության, գիտական գործունեության իրավական կարգավորման մասին,
2. սովորեցնել գիտական հետազոտության կազմակերպման և անցկացման հիմնադրույթները,
3. հաղորդել գիտելիքներ և հմտություներ գիտական հետազոտության մեթոդների, աղբյուրների ու պրակտիկ ինֆորմացիայի հետ աշխատանքի, գիտական հետազոտությունների նախապատրաստման և ձևավորման կարգի մասին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. նկարագրելու գիտությունը որպես ճանաչողության ոլորտ, գիտական գործունեության իրավական կարգավորման հիմունքները և հետազոտության անցկացման փուլերը,
2. բացատրելու գիտական հետազոտության մեթոդները, դրանց տեսակները, մասնագիտական ոլորտի մեթոդաբանական առանձնահատկությունները
3. քննարկելու գիտական հետազոտության թեմայի ընտրության, հետազոտության պլանավորման և իրականացման փուլերը, դրանց առանձնահատկությունները,
4. նկարագրելու գիտական աշխատանքի ձևավորման, լեզվի և ոճի առանձնահատկությունները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
5. կատարել ինքնուրույն գիտական հետազոտություն, վերլուծել ստացված աղբյուրները և մշակել խորհրդատվություն իրավական ինստիտուտի կատարելագործման համար,
6. կատարել ինքնուրույն աշխատանք գիտատեղեկատվական աղբյուրների և միջոցների հետ,
7. կատարել գիտական անհրաժեշտ մեթոդների ընտրություն` ելնելով թեմայի հետազոտություն առարկայից:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
8. օգտվելու տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետ ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, արտասահմանյան երկրների օրենսդրություն, գիտական հոդվածներ, հաշվետվություններ)
9. դրսևորելու վերլուծական, ստեղծագործական, նորարական մոտեցում՝մասնագիտացման ոլորտի խնդիրների, ինչպես նաև հետազոտական հիմնախնդիրների բացահայտման և լուծման համար:7.
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
1.ձևավորել իմացություն գիտության, գիտական հետազոտության, գիտական գործունեության իրավական կարգավորման մասին,
2. սովորեցնել գիտական հետազոտության կազմակերպման և անցկացման հիմնադրույթները,
3. հաղորդել գիտելիքներ և հմտություներ գիտական հետազոտության մեթոդների, աղբյուրների ու պրակտիկ ինֆորմացիայի հետ աշխատանքի, գիտական հետազոտությունների նախապատրաստման և ձևավորման կարգի մասին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ՝ ուսուցման ակտիվ և ինտերակտիվ մեթոդների կիրառմամբ,
2. ստեղծագործական (հիմնախնդիրային) հանձնարարություններ,
3. աշխատանքը փոքր խմբում. սոցիալական նախագծեր. ինտերակտիվ ելույթ. որոշումների ծառ. ուղեղային գրոհ. ունեցի՛ր դիրքորոշում. համառոտ ելույթ.
4. բանավեճ և քննարկում, դերային խաղեր:
5. ուսումնական գրականության հիման վրա ինքնուրույն աշխատանք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
2 ընթացիկ քննություններից առաջինը՝ բանավոր 5 միավոր առավելագույն արժեքով, երկրորդը՝ գիտահետազոտական աշխատանք՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Ընթացիկ ստուգումը գնահատվում է առավելագույնը 4 միավոր, ուսանողի ինքնուրույն աշխատանքը առավելագույնը 4 միավոր և դասընթացի մասնակցությունը առավելագույնը 3 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Вайнитейн М. З. Основы научных исследований. - Йошкар-Ола: МарГТУ, 2011.
  • Кожухар В.М. Основы научных исследований: Учеб. пособие. - М.: ИТК Дашков и К, 2010.
  • Лузан П.П. Основы научных исследований: Учебно-метод. пособие. - Смоленск, 2009.
  • Пивоварова О.П. Основы научных исследований, Челябинск: Полиграф- Мастер, 2009.
  • , Селиванов В.Ф. Основы организации и методологии научных исследований. Воронеж, 2011.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Գիտությունը և նրա դերն արդի հասարակության մեջ: Գիտահետազոտական աշխատանքի սահմանադրական և իրավական կարգավորումը: Գիտական հետազոտության էությունը, անցկացման էտապները: Գիտական հետազոտության մեթոդները և մեթոդաբանությունը: Գիտական հետազոտության թեմայի ընտրությունը և հիմնավորումը: Գիտական տեղեկատվության որոնումը, կուտակումը և մշակումը:

Մասնագիտական կառուցամաս

Ամբիոնի կոդը Պարտադիր դասընթացի անվանումը Կրեդիտներ
2-րդ կիսամյակ
դաս.40, գործ. – 20
Շաբաթական 4 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1906/Մ09
1. Դասընթացի նպատակ
Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին ծանոթացնել վեճերի խաղաղ կարգավորման միջոցների բովանդակությանը, դրանց կիրառման առանձնահատկություններին, ինչպես նաև՝ միջազգային վեճերի կարգավորման դատական և ոչ դատական համակարգերի աշխատանքի առանձնահատկություններին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
.մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
· ներկայացնել միջազգային վեճերի խաղաղ կարգավորման միջոցների պատմական զարգացումը, այդ թվում՝ միջազգային դատական ատյանների կազմավորման պատմությունը,
· ներկայացնել միջազգային վեճերի խաղաղ կարգավորման միջոցների տեսակները, միջազգային վեճերի խաղաղ կարգավորման միջոցները իրավաբանական բովանդակությունը,
· միջազգային դատարանակազմության հիմնական հասկացությունների բովանդակությունը և էությունը:
· վերլուծել միջազգային վեճերի խաղաղ կարգավորման տարածաշրջանային գործիքները,
· վերլուծել միջազգային, տարածաշրջանային և մասնագիտացված դատարանների և արբիտրաժային տրիբունալների ժամանակակից համակարգը, միջազգային դատական պրակտիկան
· ներկայացնել առաջարկներ այս ոլորտում ՀՀ օրենսդրությունը բարելավելու նպատակով։
· վերլուծել միջազգային դատական մարմինների կողմից կիրառվող միջազգային իրավունքի գործող աղբյուրները

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
· բացահայտել միջազգային վեճերի խաղաղ կարգավորման սկզբունքի իրավաբանական բովանդակությունը;
· վերլուծել և կիրառել գործող միջազգային և ազգային իրավունքի նորմերը, ինչպես նաև միջազգային իավունքի առավել հեղինակավոր մասնագետների՝ միջազգային դատարանների տեսության և պրակտիկայի վերաբերյալ դոկտրինները;
· գնահատել միջազգային դատական մարմինների արդյունավետությունը;
· վերլուծել միջազգային դատական մարմինների որոշումները;
· նախապատրաստել միջազգայինի վեճերի կարգավորման խնդիրների վերաբերյալ փորձագիտական եզրակացություններ՝ հաշվի առնելով միջազգային իրավունքի կիրառելի նորմերը;
· ինքնուրույն վեր հանել և հետազոտել նոր իրավաբանական հարցեր, որոնք ծագում են միջազգային դատարանների գործունեության արդյունքում;

(ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ)
· օգտագործել իրավական տեղեկատվական տարատեսակ աղբյուրները (օրենսդրական բազա, ինտերնետ ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ, հաշվետվություններ,
· վերլուծել փաստեր, կատարել հետևություններ,
· պատրաստել զեկուցումներ, միջազգային պայմանագրեր
վարել գիտական բանավեճեր:

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին ծանոթացնել վեճերի խաղաղ կարգավորման միջոցների բովանդակությանը, դրանց կիրառման առանձնահատկություններին, ինչպես նաև՝ միջազգային վեճերի կարգավորման դատական և ոչ դատական համակարգերի աշխատանքի առանձնահատկություններին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. քննարկումներ և բանավեճեր,
3. ինքնուրույն և խմբային աշխատանք,
4. տեսական գրականության, ներպետական օրենսդրության և միջազգային-իրավական ակտերի ինքնուրույն ուսումնասիրություն
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացի գնահատումը իրականացվում է 2 ընթացիկ և եզրափակիչ քննության միջոցով։ Ընթացիկ քննություններին հատկացվում է առավելագույնը 8 միավոր, մասնակցությանը՝ 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց՝ յուրաքանչյուրը առավելագույնը 3 միավոր, միավորների քայլը՝ 0.5:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Վ.Վ.Քոչարյան Միջազգային իրավունք: Ուսումնական ձեռնարկ-Եր. Երևանի պետական համալսարանի հրատարակչություն, 2002, 504 էջ
  • Հովհաննիսյան Վ.Հ. Միջազգային պայմանագրերի կնքման և կատարման տեսական և գործնական մի քանի հարցեր: «Տիգրան Մեծ» հրատարակչություն, 2001
  • Венская конвенция “О праве международных договоров”, Комментарий, М., Юрид. Лит., 1997, 336 стр.
  • Лукашук И.И. Современное право международных договоров, М., Волтерс Клувер, 2006, 496 стр.
  • Բrownlie I., Principles of puԲlic international law, Oxford University Press, 2008, 784p.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Դասընթացի գնահատումը իրականացվում է 2 ընթացիկ և եզրափակիչ քննության միջոցով։ Ընթացիկ քննություններին հատկացվում է առավելագույնը 8 միավոր, մասնակցությանը՝ 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց՝ յուրաքանչյուրը առավելագույնը 3 միավոր, միավորների քայլը՝ 0.5:
1-րդ կիսամյակ
դաս. – 40 , գործ.–20
Շաբաթական 4 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1906
1. Դասընթացի նպատակ
ու­սա­նող­նե­րին ներ­կա­յաց­նել գլոբալ զարգացումների պայմաններում միջազգային իրավունքի դերը և նշանակությունը այնպիսի խնդրահարույց իրավահարաբերությունների կարգավորման գործում, ինչպիսիք են` ապագա աշխարհակարգի միջազգային իրավական հիմքերի արդյունավետության հարցը. տնտեսական և քաղաքական ինտեգրացիոն գործընթացների արդյունավետությունը. պետությունների կողմից jus cogens սկզբունքներից շեղվելու հետևանքները. վերջին ժամանակներս նկատվող մարդու իրավունքների զանգվածային խախտումների դեմ պայքարի միջազգային կառուցակարգերի արդյունավետության հիմնահարցերը:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ

ա.մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. պարզաբանել միջպետական հարաբերությունների իրավական կարգավորման առումով առավել խնդրահարույց ոլորտները,
2. բացատրել դրանց միջազգային իրավական բնույթը և բովանդակությունը,
3. ներկայացնել նշված խնդրահարույց իրավահարաբերությունների լուծման վերաբերյալ առկա գիտատեսական մոտեցումները,
բ.գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գործնական կարողությունների զարգացման նպատակով վերլուծել միջպետական հարաբերությունների իրավական կարգավորման միջազգային կոնվենցիոն և ինստիտուցիոնալ հիմքրը,
2. վեր­լու­ծել միջազգային հանրային իրավունքի հիմնախնդիրների իրավաբանական բնույթը:
գ.ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտագործել միջազգաին իրավունքի աղբյուրների վերաբերյալ տեսական և պրակտիկ նյութեր (նորմատիվ իրավական բազա, ինտերնետ ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ),
2. պատ­րաս­տել զե­կու­ցում­ներ,
վա­րել գի­տա­կան բա­նա­վե­ճեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ու­սա­նող­նե­րին ներ­կա­յաց­նել գլոբալ զարգացումների պայմաններում միջազգային իրավունքի դերը և նշանակությունը այնպիսի խնդրահարույց իրավահարաբերությունների կարգավորման գործում, ինչպիսիք են` ապագա աշխարհակարգի միջազգային իրավական հիմքերի արդյունավետության հարցը. տնտեսական և քաղաքական ինտեգրացիոն գործընթացների արդյունավետությունը. պետությունների կողմից jus cogens սկզբունքներից շեղվելու հետևանքները. վերջին ժամանակներս նկատվող մարդու իրավունքների զանգվածային խախտումների դեմ պայքարի միջազգային կառուցակարգերի արդյունավետության հիմնահարցերը:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. քննարկումներ և բանավեճեր,
3. ուսանողի ինքնուրույն և խմբային աշխատանք,
4. տեսական գրականության, օրենսդրության և դատական պրակտիկայի ինքնուրույն ուսումնասիրություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց/առաջադրանք, յուրաքանչյուրը երեք միավոր: Ընթացիկ ստուգումը գնահատվում է առավելագույնը 8 միավոր, դասընթացի մասնակցություն՝ առավելագույնը 3 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Актуальные вопросы теории современного международного права. Сб. науч. трудов. М.,1991.
  • Кислицыеа Н.Ф. Система международного права: современные тенденции развития.// Актуальные проблемы современного международного права: Материалы межвузовской научно-практической конференции. Москва. 20-21 апреля 2007 г./ Под ред. А.Я. Капустина, Ф.Р. Ананидзе. М.2008. С. 123-124.
  • Теория международного права. Черниченко С.В. 2 т. М.,1999. Современное международное право. Аречага Э.Х. М., 1983.
  • Теория международное права. Тункин Г.И. / Под общ. ред. Л.Н. Шестакова. М., 2000.
  • Международное право: современные теоретические проблемы. Черниченко С.В. М., 1993.
  • Международные гарантии прав человека. Опыт Совета Европы. Энтин М.Л. М., 1997.
  • Кодификация и прогрессивное развитие международного права. Мовчан А.П. М., 1982.
  • Վ.Հ.Հովհաննիսյան: Քրեական արդարադատության սկզբունքները միջազգային իրավունքում. էվոլյուցիան և իմպլեմենտացիայի առանձնահատկությունները: «Տիգրան Մեծ», Երևան 2011թ.:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ժամանակակից միջազգային իրավունքի համակարգը և նրա նորմերի արդյունավետության բարձրացման հիմնախնդիրը. Միջազգային իրավունքի ավանդական և նոր սուբյեկտների սուբյեկտայնության հիմնախնդիրները. Մարդու իրավունքների պաշտպանության միջազգային չափորոշիչների իմպլեմենտացիան ազգային օրենսդրությունում: Միջազգային դատարանների ակտերի կատարման հիմնախնդիր
1-րդ կիսամյակ
դաս. - 30, սեմինար -15 ժամ
Շաբաթական 3 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1906
1. Դասընթացի նպատակ
ձեռք բերել հիմնարար, տեսական և գործնական գիտելիքներ միջազգային իրավունքում ինքնորոշման իրավունքի, այդ թվում՝ ԼՂՀ անկախության իրավական հիմքերի, ինչպես նաև ցեղասպանության համար միջազգային իրավական պատասխանատվության, ռասայական խտրականության դեմ միջազգային-իրավական պայքարի, ազգային փոքրամասնությունների և ժողովուրդների, կոլեկտիվ իրավունքների պաշտպանության իրավական հիմքերի վերաբերյալ
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա.մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. տիրապետել «Միջազգային իրավունքը և ազգային հարցը» դասընթացի տեսական գիտելիքներին և հիմնական ինստիտուտներին,
2. տեղյակ լինել այս ոլորտում առկա հիմնական իրավական խնդիրներից,
3. առկա նյութի և վերլուծական մտածողության համադրմամբ ձևավորել սեփական մոտեցումը համապատասխան խնդիրների վերաբերյալ,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. հստակ կողմնորոշվել և կիրառել «Միջազգային իրավունքը և ազգային հարցը» դասընթացի շրջանակում ուսումնասիրվող հասկացությունները, միջազգային-իրավական ակտերով նախատեսված իրավունքների պաշտպանության մեխանիզմները և գործիքակազմերը,
5. վեր­լու­ծել ազգային հարցի հետ կապված ժամանակակից հիմնախնդիր­նե­րը,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
6. օգտ­վել տե­ղե­կատ­վութ­յան տա­րա­տե­սակ աղբ­յուր­նե­րից (միջազգային-իրավական ակտեր, գի­տա­կան աշ­խա­տութ­յուն­ներ, հոդ­ված­ներ և ­հաշ­վետ­վութ­յուն­ներ, ին­տեր­նետ ռե­սուրս­ներ, է­լեկտ­րո­նա­յին գրա­դա­­րան­ներ, դա­տա­կան պրակ­տի­կա­յի նյու­թեր),
7. քննա­դա­տա­կան մո­տե­ցում դրսևո­րել մա­տուց­վող տե­ղե­կատ­վութ­յա­նը,
8. գ­նա­հա­տել ոլորտում առկա խնդիրների դրանց լուծ­ման հա­մար անհ­րա­ժեշտ ռե­սուրս­նե­րը,
9. ներկայացնել զե­կու­ցում­ներ, հե­տա­զո­տութ­յուն­նե­րի արդ­յունք­նե­ր,
տրա­մա­բա­նո­րեն հիմ­նա­վո­րել իր տե­սա­կետ­նե­րը՝ այդ թվում՝ գիտական բանավեճերի ընթացքում:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ձեռք բերել հիմնարար, տեսական և գործնական գիտելիքներ միջազգային իրավունքում ինքնորոշման իրավունքի, այդ թվում՝ ԼՂՀ անկախության իրավական հիմքերի, ինչպես նաև ցեղասպանության համար միջազգային իրավական պատասխանատվության, ռասայական խտրականության դեմ միջազգային-իրավական պայքարի, ազգային փոքրամասնությունների և ժողովուրդների, կոլեկտիվ իրավունքների պաշտպանության իրավական հիմքերի վերաբերյալ
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. քննարկումներ և բանավեճեր,
3. ուսանողի ինքնուրույն և խմբային աշխատանք,
4. տեսական գրականության, օրենսդրության և դատական պրակտիկայի ինքնուրույն ուսումնասիրություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացի գնահատումը իրականացվում է 2 ընթացիկ, եզրափակիչ քննության և մանսակցության միջոցով։ Ընթացիկ քննություններին հատկացվում է առավելագույնը 8 միավոր: Առաջին ընթացիկ քննությունը գրավոր գնահատվում է 4 միավոր, երկրորդը՝ բանավոր 4 միավոր, մասնակցությանը՝ 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց/առաջադրանք, յուրաքանչյուրը երեք միավոր, միավորների քայլը 0.5 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Кочарян В.В. "Защита прав национальных меньшиств в практике Европейского суда по правам человека", Монография, Ер. Изд-во ЕГУ, 2010, 208 ст.,
  • Кочарян В.В. "Международное право и национальные меньшинства"; Монография, Изд-во ЕГУ, Ереван 1999, 191 стр.
  • Кочарян В.В. "Динамика становления современных механизмов защиты прав человека и национальных меньшиств на универсальном уровне"; Аграрное и земельное право N2 (50), Право и государство, Москва 2009, стр.109-119;
  • Кочарян В.В. "Формирование европейских стандартов в области борьби с расизмом и нетерпимостью"; Юрист Украины, №1, 2010, стр. 44-49;
  • Кочарян В.В. “Коренные народы и их защита в международном праве”; «Вестник Ереванского университета», «Право», 138.3, Ереван 2012, стр. 59-78;
  • Кочарян В.В. “Основные этапы развития международного права защиты национальных прав”; Сборник материалов научной конференции профессорско-преподавательского состава юридического факультета ЕГУ, посвященной 20-летию провозглашения независимости Республики Армения, Издательство ЕГУ, Ереван 2012, стр. 212-226.
  • Кочарян В.В. “Значение практики Европейского суда по правам человека в контексте защиты прав национальных меньшинств”, «Вестник Ереванского университета», «Право», 141.3, 2013, стр. 56-65
  • Международное право и современные теории международных отношений: аспекты сочетаемости (Материалы VII Конвента РАМИ, сентябрь 2012 г.): Научное издание / Под ред. А. Н. Вылегжанина. - ЗАО Издательство «Аспект Пресс», Издательство «МГИМО-Университет», 2013, 141 с.
  • Кочарян В. В. "Зарождение, развитие и современное содержание принципа самоопределения народов в международном праве"; Сборник научных статей, Издательство ЕГУ, Ереван 2009, стр. 5-28;
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ազգային հարցի միջազգային իրավական կարգավորման պատմությունը և տեսական հիմքերը:
Ազգերի իրավահավասարության և ինքնորոշման սկզբունքը միջազգային իրավունքում:
Ցեղասպանության արգելքը միջազգային իրավունքում:
Ռասիզմի դեմ միջազգային-իրավական պայքարը:
Ազգային փոքրամասնությունների իրավունքների միջազգային-իրավական պաշտպանությունը:
Բնիկ ժողովուրդների իրավունքների պաշտպանությունը միջազգային իրավունքում:
1-ին կիսամյակ
դաս. - 40, սեմինար -20
Շաբաթական 4 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1906
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողին ծանոթացնել Եվրոպական տարածաշրջանում գործող մարդու իրավունքների պաշտպանության միջազգային իրավական համակարգերին, դրանց շրջանակներում գործող մարդու իրավունքների պաշտպանության իրավական կարգավորումներին ու ավանդույթներին, դրանց կիրառումն ապահովող ինստիտուցիոնալ համակարգերին, Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին կոնվենցիայի մշակման և ընդունման պատմությանը, Կոնվենցիային կից արձանագրությունների բովանդակությանը, Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի կողմից գործերի քննության ընթացակարգային կանոններին, Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի վճիռների կատարման համակարգին, Հայաստանի Հանրապետության վերաբերյալ Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի կողմից կայացված որոշումներին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ

ա.մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Ներկայացնել այն պատմաքաղաքական գործոնները, որոնք ընկած են եղել Եվրոպայի խորհրդի շրջանակներում մարդու իրավունքների պաշտպանության իրավական կառուցակարգի ստեղծման հիմքում,
2. Նկարագրել Եվրոպայի խորհրդի շրջանակներում գործող մարդու իրավունքների պաշտպանության համակարգի առանձնահատկությունները,
3. Համեմատականներ անցկացնել Եվրոպայի խորհրդի շրջանակներում և Եվրոպական միության շրջանակներում գործող մարդու իրավունքների պաշտպանության համակարգերի միջև,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. Գնահատել Եվրոպայի խորհրդի շրջանակներում գործող մարդու իրավունքների պաշտպանության իրավակարգավորումների իրավաչափությանը,
2. Պատրաստել Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան ներկայացվող գանգատներ,
3. Կատարել ոլորտին վերաբերող միջառարկայական հետազոտություններ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտվել տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետ ռեսուրսներ,
2. էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ և այլն),
վարել գիտական բանավեճեր, պատրաստել զեկուցումներ, վերլուծել իրավական փաստեր, մասնակցել ոլորտի իրավական խնդիրները շոշափող դատախաղերի:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողին ծանոթացնել Եվրոպական տարածաշրջանում գործող մարդու իրավունքների պաշտպանության միջազգային իրավական համակարգերին, դրանց շրջանակներում գործող մարդու իրավունքների պաշտպանության իրավական կարգավորումներին ու ավանդույթներին, դրանց կիրառումն ապահովող ինստիտուցիոնալ համակարգերին, Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին կոնվենցիայի մշակման և ընդունման պատմությանը, Կոնվենցիային կից արձանագրությունների բովանդակությանը, Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի կողմից գործերի քննության ընթացակարգային կանոններին, Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի վճիռների կատարման համակարգին, Հայաստանի Հանրապետության վերաբերյալ Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի կողմից կայացված որոշումներին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. քննարկումներ և բանավեճեր,
3. ուսանողի ինքնուրույն և խմբային աշխատանք,
4, տեսական գրականության, օրենսդրության և դատական պրակտիկայի ինքնուրույն ուսումնասիրություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց/առաջադրանք, յուրաքանչյուրը երեք միավոր: Ընթացիկ ստուգումը գնահատվում է առավելագույնը 5 միավոր, ուսանողի ինքնուրույն աշխատանքն առավելագույնը` 3 և դասընթացի մասնակցություն՝ առավելագույնը 3 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Д. Харрис, М. О’Бойл, К. Уорбрик. Право Европейской конвенции по правам человека. Научное издание. Москва. Развитие правовых систем, 2016.
  • Harris, O’Boyle & Warbrick. Law of the European Convention on Human Rights. Oxford University Press. 2018.
  • Philip Leach. Taking a case to the European Court of Human Rights. Fourth Eition. Oxford University Press. 2017.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Եվրոպայի խորհրդի ստեղծման պատմությունը, Եվրոպայի խորհրդի ինստիտուցիոնալ համակարգը, Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի գործունեության իրավական հիմքերը, գործերի քննության ընթացակարգերը Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում, Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին կոնվենցիայով երաշխավորված առանձին իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության իրավական բովանդակությունը, Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում Հայաստանի Հանրապետության մասնակցությամբ քննված գանգատները, վճիռների կատարման կառուցակարգը:
2-րդ կիսամյակ
դաս. – 30 ժամ
Շաբաթական 2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1906
1. Դասընթացի նպատակ
ու­սա­նող­նե­րին ներ­կա­յաց­նել միջազգային ներդրումային իրավունքի և ներդրումային հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի էութ­յու­նը, օտարերկրյա ներդրումների հետ կապված միջազգային իրավական կարգավորումները և պաշտպանության միջոցները, ՀՀ­-ում օտարերկյա ներդրումների հետ կապված հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րը կար­գա­վո­րող
օ­րենսդ­րութ­յու­նը, ներդրումային պայմանագրերից բխող իրավահարաբերությունների առանձնահատկությունը, ինչպես նաև արդիական վեճեր միջազգային ներդրումային իրավունքի ոլորտում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Ներկայացնել միջազգային ներդրումային իրավունքի կարգավորման առարկան,
2. ներկայացնել միջազգային ներդրումային հիմնական իրավակարգավորումները,
3. բացատրել ներդրումային իրավահարաբերություններում պաշտպանության իրավական պաշտպանության մեխանիզմները,
4. ներկայացնել ՀՀ օրենսդրության շրջանակներում օտարերկրյա ներդրումների իրավական կարգավորման առանձնահատկությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գործնական խնդրի լուծման նպատակով վերլուծել ներդրումային հարաբերությունների մասնակիցների վարքագիծը կանոնակարգող իրավական ակտերը,
2. վերլուծել ներդրումային իրավական վեճեր, դա­տա­կան և գործարարական պրակտիկայի նյու­թե­րը,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտագործել իրավական տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրները (օրենսդրական բազա, ինտերնետ ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ),
պատ­րաս­տել դատական վեճերի համառոտագրեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ու­սա­նող­նե­րին ներ­կա­յաց­նել միջազգային ներդրումային իրավունքի և ներդրումային հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի էութ­յու­նը, օտարերկրյա ներդրումների հետ կապված միջազգային իրավական կարգավորումները և պաշտպանության միջոցները, ՀՀ­-ում օտարերկյա ներդրումների հետ կապված հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րը կար­գա­վո­րող
օ­րենսդ­րութ­յու­նը, ներդրումային պայմանագրերից բխող իրավահարաբերությունների առանձնահատկությունը, ինչպես նաև արդիական վեճեր միջազգային ներդրումային իրավունքի ոլորտում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. քննարկումներ և բանավեճեր,
3. ուսանողի ինքնուրույն և խմբային աշխատանք,
4. տեսական գրականության, օրենսդրության և դատական պրակտիկայի ինքնուրույն ուսումնասիրություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքն անցկացվում է ընթացիկ ստուգումների արդյունքների հիման վրա՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով, դասընթացին մասնակցության հիման վրա` 2 միավոր առավելագույն արժեքով և եզրափակիչ աշխատանքի հիման վրա` 10 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 5 հարց, յուրաքանչյուրը՝ 2 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: Ստուգարքը ստանալու համար անհրաժեշտ է հավաքել առնվազն 13 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Catharine Titi, Public Actors in International Investment Law, European Yearbook of International Economic Law, 2021
  • S. Subedi, International investment law, University of London, 2005:
  • , Stephan W. Schill, International Investment Law and The Rule Of Law, 2015.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Միջազգային ներդրումային իրավունքի էությունը:
Միջազգային ներդրումային իրավահարաբերությունները կարգավորող երկկողմ և բազմակողմ մեխանիզմները:
Միջազգային ներդրումային վեճեր և արբիտրաժ:
Ներդրումային վեճերով դատական նախադեպեր:
2-րդ կիսամյակ
դաս.40, գործ. – 20
Շաբաթական 4 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1906
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողներին ծանոթացնել միջազգային իրավունքի հիմնական աղբյուրի՝ միջազգային պայմանագրի իրավաբանական բնույթին, դրա կնքման, ուժի մեջ մտնելու և գործողության դադարման առանձնահատկություններին, հնարավորություն ընձեռել ամբողջական պատկերացում կազմել և գործնական հմտություններ ձեռք բերել միջազգային պայմանագրերի իրավունքի բնագավառում
2. Կրթական վերջնարդյունքներ


Ա.մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
● տալ միջազգային պայմանագրի հասկացությունը, ընկալել միջազգային պայմանագրերի իրավունքի առանձնահատկությունները և տեղը միջազգային իրավունքի համակարգում,
● տարբերակել միջազգային պայմանագրերի ուժի մեջ մտնելու իրավաբանական հիմքերը,
● տիրապետել միջազգային պայմանագրերի կնքման կարգին, դրանց գործողության դադարման առանձնահատկություններին, միջազգային պայմանագրերի կատարման ապահովման միջոցներին և եղանակներին:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
· վերլուծել միջազգային պայմանագրերի վերաբերյալ առկա միջազգային-իրավական փաստաթղթերը և ներպետական-իրավական ակտերը,
· գնահատել միջազգային պայմանագրերի կնքման և կատարման հիմնախնդիրների վերաբերյալ առկա միջազգային-իրավական փաստաթղթերի, ինչպես նաև ներպետակա-իրավական ակտերի գործողության արդյունավետությունը
· ներկայացնել առաջարկներ այս ոլորտում ՀՀ օրենսդրությունը բարելավելու նպատակով։
(ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ)
● օգտագործել իրավական տեղեկատվական տարատեսակ աղբյուրները (օրենսդրական բազա, ինտերնետ ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ, հաշվետվություններ,
● վերլուծել փաստեր, կատարել հետևություններ,
● պատրաստել զեկուցումներ, միջազգային պայմանագրեր
վարել գիտական բանավեճեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողներին ծանոթացնել միջազգային իրավունքի հիմնական աղբյուրի՝ միջազգային պայմանագրի իրավաբանական բնույթին, դրա կնքման, ուժի մեջ մտնելու և գործողության դադարման առանձնահատկություններին, հնարավորություն ընձեռել ամբողջական պատկերացում կազմել և գործնական հմտություններ ձեռք բերել միջազգային պայմանագրերի իրավունքի բնագավառում
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. քննարկումներ և բանավեճեր,
3. ինքնուրույն և խմբային աշխատանք,
4. տեսական գրականության, ներպետական օրենսդրության և միջազգային-իրավական ակտերի ինքնուրույն ուսումնասիրություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացի գնահատումը իրականացվում է 2 ընթացիկ, եզրափակիչ քննության և մանսակցության միջոցով։ Ընթացիկ քննություններին հատկացվում է առավելագույնը 8 միավոր: Առաջին ընթացիկ քննությունը գրավոր Է՜ գնահատվում է 4 միավոր, երկրորդը՝ նույնպես գրավոր՝ 4 միավոր, մասնակցությունը՝ 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց/առաջադրանք, յուրաքանչյուրը երեք միավոր, միավորների քայլը 0.5 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Վ.Վ.Քոչարյան Միջազգային իրավունք: Ուսումնական ձեռնարկ-Եր. Երևանի պետական համալսարանի հրատարակչություն, 2002, 504 էջ
  • Հովհաննիսյան Վ.Հ. Միջազգային պայմանագրերի կնքման և կատարման տեսական և գործնական մի քանի հարցեր: «Տիգրան Մեծ» հրատարակչություն, 2001
  • Венская конвенция “О праве международных договоров”, Комментарий, М., Юрид. Лит., 1997, 336 стр.
  • Лукашук И.И. Современное право международных договоров, М., Волтерс Клувер, 2006, 496 стр.
  • Բrownlie I., Principles of puԲlic international law, Oxford University Press, 2008, 784p.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Միջազգային պայմանագրերի իրավունքի ձևավորումը, զարգացումը և հասկացությունը: Միջազգային պայմանագրի հասկացությունը և իրավաբանական բնույթը: Միջազգային պայմանագրերի կնքումը: Միջազգային պայմանագրերի ուժի մեջ մտնելը և գործողությունը: Միջազգային պայմանագրերի վերաբերյալ վերապահումը: Միջազգային պայմանագրերի կատարման ապահովումը: Միջազգային պայմանագրերի մեկնաբանումը: Միջազգային պայմանագրերի գործողության դադարումը: Միջազգային պայմանագրերի գրանցումը և հրապարակումը։
1-ին՝ աշնանային
60 ժամ դաս.
4 ժամ շաբաթական
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1803/Մ01
1. Դասընթացի նպատակ
Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին ծանոթացնել քաղաքական և սոցիալ-մշակութային մարդաբանության հիմնական դպրոցներին և հետազոտական ուղղություններին, ինչպես նաև միջգիտակարգային հետազոտություններում մարդաբանական մոտեցումների կիրառման օրինակներին, քաղաքական մարդաբանության մոտեցումների միջոցով ներկայացնել ժամանակակից Մերձավոր Արևելքի պատմության և հասարակության հիմնական արդիական հիմնահարցերը, ինչպես նաև ձևավորել միջգիտակարգային ուսումնասիրությունների հիմնական սկզբունքներին համապատասխան հետազոտական հմտություններ։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Տարբերել քաղաքական և սոցիալ-մշակութային հիմնական դպրոցներն ու հետազոտական ուղղությունները
2. Հասկանալ Մերձավոր Արևելքի քաղաքական մշակույթի հիմնական բնութագրիչները և հիմնահարցերը
3. Հասկանալ Մերձավոր արևելքի հասարակական զարգացման հիմնական առանձնահատկությունները
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. կատարել միջգիտակարգային հետազոտություններ
4. օգտագործել տեքստային և վիզուալ առաջնային ու երկրորդային աղբյուրներ
5. պատրաստել վերլուծական տեղեկագրեր, կատարել վերլուծություններ
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին ծանոթացնել քաղաքական և սոցիալ-մշակութային մարդաբանության հիմնական դպրոցներին և հետազոտական ուղղություններին, ինչպես նաև միջգիտակարգային հետազոտություններում մարդաբանական մոտեցումների կիրառման օրինակներին, քաղաքական մարդաբանության մոտեցումների միջոցով ներկայացնել ժամանակակից Մերձավոր Արևելքի պատմության և հասարակության հիմնական արդիական հիմնահարցերը, ինչպես նաև ձևավորել միջգիտակարգային ուսումնասիրությունների հիմնական սկզբունքներին համապատասխան հետազոտական հմտություններ։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Աուդիո-վիզուալ նյութեր,
արխիվային նյութեր,
վիճակագրական տվյալների շտեմարաններ,
արհեստական բանակության գործիքներ։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ քննությունը գրավոր՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը 4 միավոր
Ընթացիկ ստուգումը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Eriksen T.H., Small Places, Large Issues. An Introduction to Social and Cultural Antropology, 2010
  • Altorki S., A Companion to the Anthropology of the Middle East, 2015
  • Thomassen B., What Kind of Political Anthropology?, International Political Anthropology, 2008, N 1(2)
  • Бочаров В., Антропология власти. Хрестоматия по политической антропологии. В 2 томах, 2006,
  • Бочаров В., Неотрадиционилизм. Архаический синдром и конструирование новой социальности в контексте процессов глобализации, 2019.
  • Крадин Н., Политическая антропология, 2004.
  • Кром М., Историческая антропология. Учебное пособие, 2010.
  • Roy Anderson, Robert Seibert, Jon Wagner (eds), Politics and Change in the Middle East, 2020.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Մերձավոր Արևելքի պատմության և հասարակության հիմնական արդիական հիմնահարցեր: Քաղաքական և սոցիալ-մշակութային մարդաբանության հիմնական դպրոցներ, հետազոտական ուղղություններ:
1-ին՝ աշնանային
60 ժամ դաս.
4 ժամ շաբաթական
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1803/Մ01
1. Դասընթացի նպատակ
Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին ծանոթացնել քաղաքական և սոցիալ-մշակութային մարդաբանության հիմնական դպրոցներին և հետազոտական ուղղություններին, ինչպես նաև միջգիտակարգային հետազոտություններում մարդաբանական մոտեցումների կիրառման օրինակներին, քաղաքական մարդաբանության մոտեցումների միջոցով ներկայացնել ժամանակակից Մերձավոր Արևելքի պատմության և հասարակության հիմնական արդիական հիմնահարցերը, ինչպես նաև ձևավորել միջգիտակարգային ուսումնասիրությունների հիմնական սկզբունքներին համապատասխան հետազոտական հմտություններ։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Տարբերել քաղաքական և սոցիալ-մշակութային հիմնական դպրոցներն ու հետազոտական ուղղությունները
2. Հասկանալ Մերձավոր Արևելքի քաղաքական մշակույթի հիմնական բնութագրիչները և հիմնահարցերը
3. Հասկանալ Մերձավոր արևելքի հասարակական զարգացման հիմնական առանձնահատկությունները
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. կատարել միջգիտակարգային հետազոտություններ
4. օգտագործել տեքստային և վիզուալ առաջնային ու երկրորդային աղբյուրներ
5. պատրաստել վերլուծական տեղեկագրեր, կատարել վերլուծություններ
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին ծանոթացնել քաղաքական և սոցիալ-մշակութային մարդաբանության հիմնական դպրոցներին և հետազոտական ուղղություններին, ինչպես նաև միջգիտակարգային հետազոտություններում մարդաբանական մոտեցումների կիրառման օրինակներին, քաղաքական մարդաբանության մոտեցումների միջոցով ներկայացնել ժամանակակից Մերձավոր Արևելքի պատմության և հասարակության հիմնական արդիական հիմնահարցերը, ինչպես նաև ձևավորել միջգիտակարգային ուսումնասիրությունների հիմնական սկզբունքներին համապատասխան հետազոտական հմտություններ։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Աուդիո-վիզուալ նյութեր,
արխիվային նյութեր,
վիճակագրական տվյալների շտեմարաններ,
արհեստական բանակության գործիքներ։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ քննությունը գրավոր՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը 4 միավոր
Ընթացիկ ստուգումը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Eriksen T.H., Small Places, Large Issues. An Introduction to Social and Cultural Antropology, 2010
  • Altorki S., A Companion to the Anthropology of the Middle East, 2015
  • Thomassen B., What Kind of Political Anthropology?, International Political Anthropology, 2008, N 1(2)
  • Бочаров В., Антропология власти. Хрестоматия по политической антропологии. В 2 томах, 2006,
  • Бочаров В., Неотрадиционилизм. Архаический синдром и конструирование новой социальности в контексте процессов глобализации, 2019.
  • Крадин Н., Политическая антропология, 2004.
  • Кром М., Историческая антропология. Учебное пособие, 2010.
  • Roy Anderson, Robert Seibert, Jon Wagner (eds), Politics and Change in the Middle East, 2020.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Մերձավոր Արևելքի պատմության և հասարակության հիմնական արդիական հիմնահարցեր: Քաղաքական և սոցիալ-մշակութային մարդաբանության հիմնական դպրոցներ, հետազոտական ուղղություններ:
1-ին՝ աշնանային
60 ժամ դաս.
4 ժամ շաբաթական
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1803/Մ01
1. Դասընթացի նպատակ
Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին ծանոթացնել քաղաքական և սոցիալ-մշակութային մարդաբանության հիմնական դպրոցներին և հետազոտական ուղղություններին, ինչպես նաև միջգիտակարգային հետազոտություններում մարդաբանական մոտեցումների կիրառման օրինակներին, քաղաքական մարդաբանության մոտեցումների միջոցով ներկայացնել ժամանակակից Մերձավոր Արևելքի պատմության և հասարակության հիմնական արդիական հիմնահարցերը, ինչպես նաև ձևավորել միջգիտակարգային ուսումնասիրությունների հիմնական սկզբունքներին համապատասխան հետազոտական հմտություններ։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Տարբերել քաղաքական և սոցիալ-մշակութային հիմնական դպրոցներն ու հետազոտական ուղղությունները
2. Հասկանալ Մերձավոր Արևելքի քաղաքական մշակույթի հիմնական բնութագրիչները և հիմնահարցերը
3. Հասկանալ Մերձավոր արևելքի հասարակական զարգացման հիմնական առանձնահատկությունները
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. կատարել միջգիտակարգային հետազոտություններ
4. օգտագործել տեքստային և վիզուալ առաջնային ու երկրորդային աղբյուրներ
5. պատրաստել վերլուծական տեղեկագրեր, կատարել վերլուծություններ
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին ծանոթացնել քաղաքական և սոցիալ-մշակութային մարդաբանության հիմնական դպրոցներին և հետազոտական ուղղություններին, ինչպես նաև միջգիտակարգային հետազոտություններում մարդաբանական մոտեցումների կիրառման օրինակներին, քաղաքական մարդաբանության մոտեցումների միջոցով ներկայացնել ժամանակակից Մերձավոր Արևելքի պատմության և հասարակության հիմնական արդիական հիմնահարցերը, ինչպես նաև ձևավորել միջգիտակարգային ուսումնասիրությունների հիմնական սկզբունքներին համապատասխան հետազոտական հմտություններ։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Աուդիո-վիզուալ նյութեր,
արխիվային նյութեր,
վիճակագրական տվյալների շտեմարաններ,
արհեստական բանակության գործիքներ։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ քննությունը գրավոր՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը 4 միավոր
Ընթացիկ ստուգումը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Eriksen T.H., Small Places, Large Issues. An Introduction to Social and Cultural Antropology, 2010
  • Altorki S., A Companion to the Anthropology of the Middle East, 2015
  • Thomassen B., What Kind of Political Anthropology?, International Political Anthropology, 2008, N 1(2)
  • Бочаров В., Антропология власти. Хрестоматия по политической антропологии. В 2 томах, 2006,
  • Бочаров В., Неотрадиционилизм. Архаический синдром и конструирование новой социальности в контексте процессов глобализации, 2019.
  • Крадин Н., Политическая антропология, 2004.
  • Кром М., Историческая антропология. Учебное пособие, 2010.
  • Roy Anderson, Robert Seibert, Jon Wagner (eds), Politics and Change in the Middle East, 2020.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Մերձավոր Արևելքի պատմության և հասարակության հիմնական արդիական հիմնահարցեր: Քաղաքական և սոցիալ-մշակութային մարդաբանության հիմնական դպրոցներ, հետազոտական ուղղություններ:
Ամբիոնի կոդը Կամընտրական դասընթացի անվանումը Կրեդիտներ
դաս. - 60 ժամ
Շաբաթական 4 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1201
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողներին տալ պրակտիկ գիտելիքներ ժամանակակից միջազգային հարաբերությունների մոդելավորման և կանխատեսման հմտությունների վերաբերյալ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
Գիտելիք և իմացություն
1.Կծանոթանա Միջազգային հարաբերությունների մոդելավորման և կանխատեսման աշխատանքների հիմնական ուղղություններին և հմտություններին:
2.Կստան համապատասխան գիտելիքներ` համապատասխան հաստատությունների մոդելավորման և կանխատեսման աշխատանքների առանձնահատկությունների և դրանց նշանակության մասին: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3.ձևավորել ստեղծագործական մտածողություն և ժամանակից միջազգային հարաբերություններն առավել համընդգրկուն վերլուծելու և այդ խնդիրներն ըմբռնելու կարողություն,
4.բացատրել և համակարգված ներկայացնել Ժամանակակից միջազգային հարաբերությունների միտումներն ու կատարել հիմնավորված կանխատեսումներ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
5.Ստացված գիտելիքները հիմք կծառայեն միջազգային հարաբերություններին վերաբերող հարցերի նկատմամբ առավել խոր ու ամբողջական պատկերացում կազմելու և սեփական դիրքորոծշում ունենալու հարցում:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողներին տալ պրակտիկ գիտելիքներ ժամանակակից միջազգային հարաբերությունների մոդելավորման և կանխատեսման հմտությունների վերաբերյալ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. քննարկումներ և բանավեճեր,
3. ուսանողի ինքնուրույն և խմբային աշխատանք,
4. տեսական գրականության, օրենսդրության և դատական պրակտիկայի ինքնուրույն ուսումնասիրություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված 2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը 3 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է:
Մասնակցությունը գնահատվում է առավելագույնը 3 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Плотинский Ю.М., моделорование социальных процессов М. 2001.
  • Ожиганов Э.П. Моделирование и анализ политических процессов. М. 2006.
  • Системный анализ в управлении. под ред. А.А. Емельянова М.2003
  • В.Н. Волкова, Денисов А.А. Теория систем. М. 2006
  • Шеметов П.В. Процесс принятия внешнеполитических решений: научные основы. Новосибирск 2006.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Սցենարային մոդելավորման առանձնահատկությունները:
Կարճաժամկետ և երկարաժամկետ սցենարային մոդելավորում:
Կարճաժամկետ և երկարաժամկետ կանխատեսման առանձնահատկությունները:
2-րդ կիսամյակ
դաս.-60 ժամ
Շաբաթական 4 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1906
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողներին ծանոթացնել մի­ջա­գա­յին քրեա­կան ի­րա­վուն­քին որ­պես մի­ջազ­գա­յին ի­րա­վուն­քի ա­ռան­ձին ճյու­ղի`ի­րեն բնո­րոշ ա­ռանձ­նա­հատ­կութ­յուն­նե­րին, ներկայացնել մի­ջազ­գա­յին և ­մի­ջազ­գա­յին բնույ­թի հան­ցա­գոր­ծութ­յուն­նե­րը, դրանց սահմանազատման առանձնահատկությունները, ինչպես նաև պետությունների համագործակցությունը այդ հանցագործությունների դեմ պայ­քա­րում, համեմատական վերլուծության միջոցով վեր հանել միջազգային և միջազգային բնույթի հանցագործությունների դեմ պայքարում ՀՀ մասնակցությունը, դրա արդյունավետությունը և առկա իրավական ու գործնական բացթողումները, ներկայացնել միջազգային քրեական արդարադատություն իրականացնող մարմինները, նրանց գործունեության առանձնահատկությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Նկարագրել մի­ջազ­գա­յին քրեա­կան ի­րա­վուն­քը և նրա որպես առանձին իրավունքի ճյուղի առանձնահատկությունները,
2. բացատրել միջազգային և միջազգային բնույթի հանցագործությունները, դրանց առանձնահատկությունները,
3. քննարկել միջազգային և միջազգային բնույթի հանցագործությունների դեմ պայքարում պետությունների միջազգային համագործակցության հարցերը,
4. պարզաբանել միջազգային քրեական արդարադատություն իրականացնող մարմինների իրավասությունները, գործունեության հիմքում ընկած սկզբունքները և արդարադատության իրականացման ընթացակարգը

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. գնահատել միջազգային և միջազգային բնույթի հանցագործությունների դեմ իրականացվող պայքարի միջոցներն ու մեխանիզմները,
5. վերլուծել մի­ջազ­գա­յին քրեա­կան ի­րա­վուն­քի կի­րա­ռու­մը ժա­մա­նա­կի և ­տա­րա­ծութ­յան մեջ,
6. կատարել առաջարկություններ հնացավորության դեմ պայքարում պետությունների համագործակցությունը ավելի արդյունավետ դարձնելու համար,
7. վերլուծել միջազգային քրեական արդարադատություն իրականացնող մարմինների գործունեության կարգը, առանձնահատկությունները,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. օգտվել տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետ ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ, հաշվետվություններ,
2. դրսևորել վերլուծական, ստեղծագործական, նորարական մոտեցում հետազոտական հիմնախնդիրների բացահայտման և լուծման համար
պատրաստել զեկուցումներ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողներին ծանոթացնել մի­ջա­գա­յին քրեա­կան ի­րա­վուն­քին որ­պես մի­ջազ­գա­յին ի­րա­վուն­քի ա­ռան­ձին ճյու­ղի`ի­րեն բնո­րոշ ա­ռանձ­նա­հատ­կութ­յուն­նե­րին, ներկայացնել մի­ջազ­գա­յին և ­մի­ջազ­գա­յին բնույ­թի հան­ցա­գոր­ծութ­յուն­նե­րը, դրանց սահմանազատման առանձնահատկությունները, ինչպես նաև պետությունների համագործակցությունը այդ հանցագործությունների դեմ պայ­քա­րում, համեմատական վերլուծության միջոցով վեր հանել միջազգային և միջազգային բնույթի հանցագործությունների դեմ պայքարում ՀՀ մասնակցությունը, դրա արդյունավետությունը և առկա իրավական ու գործնական բացթողումները, ներկայացնել միջազգային քրեական արդարադատություն իրականացնող մարմինները, նրանց գործունեության առանձնահատկությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1.գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ
2. անհատական և խմբային աշխատանք
3. ինքնուրույն աշխատանք
3. իրավիճակային խնդիրների քննարկում
4. բանավոր ներկայացում/պրեզենտացիա
5. գրավոր և բանավոր ստուգում/հարցում
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացի գնահատումը իրականացվում է 2 ընթացիկ և եզրափակիչ քննության միջոցով։ Ընթացիկ քննություններին հատկացվում է առավելագույնը 8 միավոր: Առաջին ընթացիկ քննությունը գրավոր գնահատվում է 4 միավոր, երկրորդը՝ բանավոր 4 միավոր, մասնակցությանը՝ 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց/առաջադրանք, յուրաքանչյուրը երեք միավոր, միավորների քայլը 0.5 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Գուրգեն Պետրոսյան Միջազգային քրեական իրավունք, Ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, ԵՊՀ հրատարակչություն, 2021թ.
  • Волосюк П.В., Кибальник А.Г. Международное уголовное право, Учебник для бакалавриата и магистратуры, М., 2021,
  • Бриллиантов А.В., Арямов А.А., Русанов Г.А., Международное уголовное право, Учебник для бакалавриата и магистратуры, М., 2020,
  • Наумов А.В., Кибальник А.Г., Орлов В.Н., Волосюк П.В. Международное уголовное право, Учебник для вузов, 4-е издание, М., 2019,
  • Лупу А.А., Оськина И.Ю. Международное уголовное право, Учебное пособие, М., 2013,
  • Попаденко Е.В. Международное уголовное право, Учебное пособие, М., 2012,
  • Antonio Cassese International Criminal Law, Second Edition, New York, 2008,
  • КостенкоН.И. Международное уголовное право: современные теоретические проблемы. М., 2004
  • ТрикозЕ.Н. Преступления против мира и безопасности человечества: Сравнительный и международно-правовые аспекты. М., 2006
  • 0. Международное уголовное право: Учеб. пособие /Подобщейред. В.Н.Кудрявцева. М., 1999
  • , ВолеводзА.Г. Правовое регулирование новых направлений международного сотрудничества в сфере уголовного процесса. М., 2002
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Մի­ջազ­գա­յին քրեա­կան ի­րա­վուն­քի հաս­կա­ցութ­յու­նը, Մի­ջազ­գա­յին քրեա­կան ի­րա­վուն­քի կի­րա­ռու­մը, Մի­ջազ­գա­յին հան­ցա­գոր­ծութ­յան հաս­կա­ցութ­յու­նը,Պա­տաս­խա­նատ­վութ­յու­նը մի­ջազ­գա­յին հան­ցա­գոր­ծութ­յուն կա­տա­րե­լու հա­մար,Մի­ջազ­գա­յին հան­ցա­գոր­ծութ­յուն­ներ, Մի­ջազ­գա­յին բնույ­թի հան­ցա­գոր­ծութ­յուն­ներ,Մի­ջազ­գա­յին-ի­րա­վա­կան հա­մա­գոր­ծակ­ցութ­յու­նը հան­ցա­վո­րութ­յան դեմ պայ­քա­րում,Պե­տութ­յուն­նե­րի ի­րա­վա­կան օգ­նութ­յու­նը քրեա­կան գոր­ծե­րով, Հան­ցա­գործ­նե­րի հանձ­նում,Մի­ջազ­գա­յին արդարադատություն իրականացնող մարմինները և նրանց գործունեության առանձնահատկությունները/ Նյուրինբերգ և Տոկիոյի դատարաններ, Նախկին Հարավսլավիայի գործերով դատարան, Ռուանդայի դատարան և այլլն/, Միջազգային քրեական դատարան:
դաս. - 30 ժամ
Շաբաթական 2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1201
1. Դասընթացի նպատակ
Ուսա­նող­նե­րին ծա­նո­թաց­նել այն կար­ևո­րա­գույն դե­րի հետ, որ ու­նի իս­լա­մա­կան կրո­նը ար­դի մի­ջազ­գա­յին հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րում: Իսլամը որպես համաշխարհային կրոն իր ուրույն տեղն է զբաղեցնում 21-րդ դարի իսլամական աշխարհի մաս կազմող երկրների ու դրանից դուրս տեղի ունեցող (և ոչ միայն) հասարակական-քաղաքական և տնտեսական զարգացումներում: Այդ իսկ պատճառով դասընթացի նպատակն է իսլա­մի որպես աշխարհաքաղաքական-աշխարհատնտեսական և լոկալ-տարածաշրջանային գործոնի ուսումնասիրությունը, իսլամական իրավունքի և հիմնարար սկզբունքների, ինչպես նաև իսլամի արժեհամակարգային հիմնադրույթների հետազոտումը, իսլամական արդի գաղա­փար­ների, այդ թվում իսլամական ծայրահեղականության հիմնադրությների, վերոհիշյալին առնչվող հետազոտությունների հետ ուսանողներին ծանոթացնելը, այս ոլորտում տեսական գիտե­լիքների ամրապնդումն ու գիտական աշխարհայացքի ձևավորումը: Քննարկվելու են արդի մերձա­վո­րա­րևել­յան տարա­ծաշրջա­­­նային և ար­տա­տա­րածաշրջանային գործ­­ընթացներում իսլա­մական գործոնի ակտիվության ու ներգրավվածության խնդիրնե­րը:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Համապարփակ պատկերացում ունենալ համաշխարհային կրոններից մեկի, իսլամի մասին:
2. ներկայացնելու իսլամի զարգացման փուլերը, հիմնադրույթները, արժեհամակարգային առանձնահատկությունները:
3. մատնանշելու այժմյան աշխարհաքաղաքական և աշխարհատնտեսական զարգացումներում իսլամական գործոնի ազդեցության իրողությունները, վերհանել դրանց պատճառները,
4. վերհանելու իսլամական գործոնի ակտիվության, իսլամական աշխարհում տեղ գտած զարգացումների վերաբերյալ հիմնահարցերը,
5. բացատրելու իսլամական գործոնի ազդեցությամբ պայմանավորված արդի միջազգային հարաբերություններում առկա միտումները:
6. ծանոթանալու ժամանակակից իսլամական իրավունքի, մուսուլման հեղինակավոր գաղափարախոսների կող­մից առաջ քաշված նոր իրողությունների, այդ թվում «Սրբազան պատերազմին»՝ ջիհադին առնչվող հիմնական գաղափարներին,
7. պատկերացում կազմելու իսլամի զարգացման փուլերի, 20-րդ դարում և 21-րդ դարի առաջին և երկրորդ տասնամ­յա­կներում մուսուլմանական աշխարհում և դրանից դուրս իսլամական գործոնով պայմանավորված զարգա­ցում­ների վերաբերյալ (9/11-ից հետո մուսուլմա­նա­կան երկրներում տեղ գտած զարգացումները, Իրաքում ընթա­ցող գործընթացները, 2010 թ. արաբական մի շարք երկրնե­րում սկսված վերափոխումները Սիրիայում ընթացող պատերազմը, Կենտրոնական Ասիայում, Կովկասում նկատվող փոփոխությունները և այլն), որոնք նպաս­տեցին իսլամական կրոնի հետ կապված, այդ թվում ծայրահեղ արմատական տրա­մադրությունների աճին:
8. ձեռք բերելու գիտելիքներ «Իսլամական պետության» առանձ­նահատկությունների` ռազմական, գաղափարա­կան, ֆինանսական, քարոզչական յուրահատկություն­ների վերաբերյալ:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
9. ունենալ իսլամական երկրներում քաղաքական իրադարձությունները համակողմանի ներկայացնելու հմտություններ,
10. մասնակցելու իսլամին առնչվող միջազգային և հանրապետական գիտագործնական քննարկումներին,
11. իրականացնելու ինքնուրույն և խմբային աշխատանքներ, միջոլորտային հետազոտությունների վերլուծություն,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
Դասընթացի ավարտին ուսանողը կկարողանա
12. մասնակցել բազմաբնույթ քննարկումներին, վերլուծելու առկա խնդիրները և գնահատելու դրանց լուծման համար անհրաժեշտ հնարավորությունները,
պատրաստել զեկույցներ, ներկայացնելու հետազոտական աշխատանք­ների արդյունքները, վարելու գիտական բանավեճեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
Ուսա­նող­նե­րին ծա­նո­թաց­նել այն կար­ևո­րա­գույն դե­րի հետ, որ ու­նի իս­լա­մա­կան կրո­նը ար­դի մի­ջազ­գա­յին հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րում: Իսլամը որպես համաշխարհային կրոն իր ուրույն տեղն է զբաղեցնում 21-րդ դարի իսլամական աշխարհի մաս կազմող երկրների ու դրանից դուրս տեղի ունեցող (և ոչ միայն) հասարակական-քաղաքական և տնտեսական զարգացումներում: Այդ իսկ պատճառով դասընթացի նպատակն է իսլա­մի որպես աշխարհաքաղաքական-աշխարհատնտեսական և լոկալ-տարածաշրջանային գործոնի ուսումնասիրությունը, իսլամական իրավունքի և հիմնարար սկզբունքների, ինչպես նաև իսլամի արժեհամակարգային հիմնադրույթների հետազոտումը, իսլամական արդի գաղա­փար­ների, այդ թվում իսլամական ծայրահեղականության հիմնադրությների, վերոհիշյալին առնչվող հետազոտությունների հետ ուսանողներին ծանոթացնելը, այս ոլորտում տեսական գիտե­լիքների ամրապնդումն ու գիտական աշխարհայացքի ձևավորումը: Քննարկվելու են արդի մերձա­վո­րա­րևել­յան տարա­ծաշրջա­­­նային և ար­տա­տա­րածաշրջանային գործ­­ընթացներում իսլա­մական գործոնի ակտիվության ու ներգրավվածության խնդիրնե­րը:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություն
2. հանձնարարված գրականության ընթերցում
3. մասնակցություն քննարկումներին
4. ինքնուրույն հետազոտություն
5. խմբային աշխատանք
6. խնդրի լուծման սցենարների կազմում
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացի գնահատումը բաղկացած է լինելու հետևյալ բաղադրիչներից. եզրափակիչ քննություն, որը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց/առաջադրանք, յուրաքանչյուրը երեք միավոր: Ընթացիկ ստուգում, որը գնահատվում է առավելագույնը 8 միավոր, մասնակցություն` 3 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • մահմեդական պետությունների քաղաքականության մջ և միջազգային հարաբերություններու, ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտ, << Մերձավոր և Միջին Արևելքի երկրներ և ժողովուրդներ>>, հատ. XXV, Երևան, 2006:
  • Բայբուրդյան Վ., Իսլամական գործոնը արդի միջազգային հարաբերություններում, <<Բանբեր Երևանի համալսարանի>>, հասարակական գիտություններ, 1(106), Երևան, 2002թ.:
  • Գրիգորյան Ս., Իսլամական պետություն. Ակունքներից մինչև խալիֆայության հռչակում, Երևան, ԵՊՀ հրատարակչություն, 2016:
  • Գրիգորյան Ս., Սի­րի­ա­կան հա­կա­մար­տությու­նը 2011-2020 թթ., Եր., ԵՊՀ հրատ., 2020:
  • Կարապետյան Ռ., «Արաբական երկրների նոր և նորագույն պատմություն», Բուհական դասագիրք Երևան, 2019թ.:
  • Примаков Е., История одного сговора, Москва, изд. «Политиздат», 1985.
  • Роузентал Ф., Торжество знания, Москва, изд. «Наука», 1978.
  • Тойнби А., Исследованеи истории: Возникновение, рост и распад цивилизаций, Москва, 2009.
  • Хантингтон С., Столкновение цивилизаций, Москва, изд. «ООО Издательство АСТ», 2003.
  • 0. Жданов Н., Исламская концепция миропорядка, Москва, 2003.
  • Жданов Н., На пороге XXI-ого века, Москва, изд. «Политиздат», 1989.
  • Ислам, Энциклопедический словарь, Москва, 1991.
  • Кепель Ж., Джихад, Экспансия и закат исламизма, Москва.
  • Филатов С. Б, «Фундаментализм» Возврашение к основам: Протестанский фундаментализм, М. 2003.
  • Мюриэль Э., Ваххабизм и фундаментализм: термины-«стра-шилки». Центральная Азия и Кавказ, Стокгольм, 2000. N1(7).
  • Kramer M., Coming to Terms: Fundamentalists or Islamists, Middle East Quarterly Spring 2003, Volume 10: Number 2, March 1, 2003, .
  • Kibble D.G., Understanding Islamic Fundamentalism. Military Review (US Army Publication), Sept.-Oct. 1995.
  • Makdisi G., The Conflict of Traditionalism and Modernism in the Muslim Middle East, Texas. 1966.
  • Филипова М., Оценка американскими ученими исламского фактора в международных отношениях в Азии, Москва, 1987.
  • 0. Массэ А., Ислам. Очерк истории, 3-е изл, Москва, изд. «Наука», 1982.
  • Lewis B., Islam and the West, New York-Oxford: Oxford University Press, 1993.
  • Hillenbrand C., The Crusades: Islamic Perspectives, Edinburgh University Press, 1999.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Դասընթացի նպատակներն ու խնդիրները: Դասընթացի վերաբերյալ գրականության և աղբյուրների տեսություն: Դասընթացի կառուցվածքի, քննարկվող հիմնահարցերի, դասավանդ-ման մեթոդների ներկայացում:
2. Իսլամի առաջացումն ու հետագա զարգացումները,
3. Իսլամական սուրբ տեքստերն ու աղբյուները (Ղուրան, Սուննա)
4. Մուսուլմանական կրոնի 5 հիմնասյուները և իսլամի առանձնահատկությունները,
5. Իսլամական իրավունք՝ Ֆիկհ:
6. Իսլամական իրավական որոշումներն ու սկզբունքները, դրանց առանձնահատկությունները
7. Մուսուլմանական աշխարհում ընթացող արդի զարգացումներն ու իսլամական գործոնի ակտիվացումը:
8. «Իսլամի աշխարհ» և «Պատերազմի աշխարհ» հասկացությունների արդի ընկալումները:
9. «Իսլամական արմատականություն` (ֆունդամենտալիզմ)», «սալաֆիականություն», «վահաբականություն» եզրույթների բնորոշումները, իսլամական արմատականության և ծայրահեղ արմատականության առանձնահատկությունները:
10. Իսլամը և աշխարհաքաղաքական-աշխարհատնտեսական արդի միտումները:
11. Իս­լա­մը որ­պես ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նութ­յան ի­րա­կա­նաց­ման գոր­ծոն: ­
12. Իս­լա­մա­կան աշ­խար­հա­կարգ հաս­կա­ցութ­յու­նը:
13. ­Մի­ջազ­գա­յին հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի իս­լա­մա­կան տե­սութ­յու­նը և իս­լա­մա­կան դի­վա­նա­գի­տութ­յու­նը:
14. Մի­ջազ­գա­յին իս­լա­մա­կան կազ­մա­կեր­պութ­յուն­նե­րը, նրանց գոր­ծու­նեութ­յու­նը և­ ազ­դե­ցութ­յու­նը մուսուլմանական պե­տութ­յուն­նե­րի ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նութ­յան վրա:
15. Իս­լա­մա­կան գոր­ծո­նի օգ­տա­գոր­ծու­մը արևմտ­յան տե­րութ­յուն­նե­րի ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նութ­յան մեջ:
16. Պա­նիս­լա­միզ­մի և ­նեո­պա­նիս­լա­միզ­մի գա­ղա­փա­րա­խո­սութ­յու­նը և ն­րա օգ­տա­գոր­ծու­մը իս­լա­մա­կան երկր­նե­րի ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նութ­յան մեջ:
Իս­լա­մը և Գ­լո­բա­լի­զա­ցու­մը:
դաս. -30 ժամ
Շաբաթական 2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1906
1. Դասընթացի նպատակ
1.պատմական իրադարձությունների և փաստերի վերլուծության հիման վրա ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ հաղորդել XIX-XX դարերում կնքված Հայաստանի տարածքային և այլ օրինական շահերին վերաբերող միջազգային պայմանագրերի իրավաչափության և դրանց իրավաբական հետևանքների վերաբերյալ:

2. Ծանոթացնել միջազգային պայմանագրերի իրավունքի վերաբերյալ ինչպես XIX-XX դարերում, այնպես էլ ներկայումս գործող միջազգային իրավունքի այն իրավադրույթներին, որոնք հիմք են տալիս պնդելու, որ վերոնշյալ ժամանակաշրջանում կնքված, այսպես կոչված «խաղաղության» և «բարեկամության» մասին պայմանագրերի հեղինակները, տարաբնույթ ճնշումներ գործադրելով, կոպտորեն ոտնահարել են Հայաստանի և նրա ժողովրդի, իր տարածքի նկատմամբ ունեցած պատմական իրավունքներ:

3. Ուսանողներին ծանոթացնել նաև ժամանակակից միջազգային իրավունքի այն նորմերի և սկզբունքների հետ, որոնք այսօր հիմք կարող են հանդիսանալ նշված պայմանագրերի իրավաչափության հարցը վիճարկելու համար:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
1.պատմաքաղաքական նախադրյալները, ինչպես նաև Հայաստանի և Հայ ժողովրդի համար դրանց բացասական փաստական հետևանքները:
2. Վերլուծել և ներկայացնել նշված պայմանագրերի կնքման պահին գործող միջազգային պայմանագրերի իրավունքի վերաբերյալ գիտական դոկտրինները և նորմատիվ իրավական հիմքերը:
3. Վերլուծել և բացահայտել XIX-XX դարերում կնքված և Հայ ժողովրդի պատմական իրավունքները և օրինական շահերը ոտնահարող միջազգային պայմանագրերի այն իրավադրույթները, որոնք հակասում էին ինչպես կնքման պահին, գործող միջազգային իրավունքին, այնպես էլ ժամանակակին միջազգային իրավունքին, այդ թվում ՄԱԿ-ի կանոնադրությանը և 1969 թ. Միջազգային պայմանագրերի մասին Վիեննայի կոնվենցիային:
4. Ուսանողները բազային գիտելիքներ կստանան միջազգային պայմանգրերի կնքման և կատարման միջազգային կոնվենցիոն հիմքերի վերաբերյալ, ինչպես նաև միջազգային իրավունքի այն նորմերի և սկզբունքների վերաբերյալ, որոնց խախտումները հիմք կարող են հանդիսանալ նախկինում կնքված միջազգային պայմանագրերը վիճարկելու և անվավեր ճանաչելու համար:
Բ. Գործնական մասնագիտական կարողություններ
Ծրագրի հաջող ավարտին ուսանողն ունակ կլինի.
1.Բացահայտել Հայաստանի մասնակցությամբ XIX-XX դարերում կնքված, սակայն տարբեր հանգամանքներով պայմանավորված նրա իրավունքների ոտնահարման իրավաբանական արատները և դրանց բացասական հետևանքները:
2. Վերլուծել, առանց Հայաստանի մասնակցության կնքված, սակայն նրա իրավունքները ոտնահարող միջազգային պայմանագրերը, նկատի ունենալով, որ միջազգային պայմանագիրը երրորդ պետության համար իրավունքներ և պարտականություններ չի առաջացնում:
3. Մշակել և եզրակացություններ ներկայացնել XIX-XX դարերում կնքված, սակայն այսօր գործող` Հայ ժողովրդի և Հայաստանի իրավունքներին և օրինական շահերին վերաբերող միջազգային պայմանագրերի իրավաչափության վերաբերյալ:
4. Խորությամբ տիրապետել միջազգային պայմանագրերի իրավունքի ձևավորման և զարկացման պատմական ժամանակաշրջաններին:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
1.պատմական իրադարձությունների և փաստերի վերլուծության հիման վրա ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ հաղորդել XIX-XX դարերում կնքված Հայաստանի տարածքային և այլ օրինական շահերին վերաբերող միջազգային պայմանագրերի իրավաչափության և դրանց իրավաբական հետևանքների վերաբերյալ:

2. Ծանոթացնել միջազգային պայմանագրերի իրավունքի վերաբերյալ ինչպես XIX-XX դարերում, այնպես էլ ներկայումս գործող միջազգային իրավունքի այն իրավադրույթներին, որոնք հիմք են տալիս պնդելու, որ վերոնշյալ ժամանակաշրջանում կնքված, այսպես կոչված «խաղաղության» և «բարեկամության» մասին պայմանագրերի հեղինակները, տարաբնույթ ճնշումներ գործադրելով, կոպտորեն ոտնահարել են Հայաստանի և նրա ժողովրդի, իր տարածքի նկատմամբ ունեցած պատմական իրավունքներ:

3. Ուսանողներին ծանոթացնել նաև ժամանակակից միջազգային իրավունքի այն նորմերի և սկզբունքների հետ, որոնք այսօր հիմք կարող են հանդիսանալ նշված պայմանագրերի իրավաչափության հարցը վիճարկելու համար:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. քննարկումներ և բանավեճեր,
3. ուսանողի ինքնուրույն և խմբային աշխատանք,
4. տեսական գրականության, օրենսդրության և դատական պրակտիկայի ինքնուրույն ուսումնասիրություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
2 ընթացիկ քննություններից առաջինը՝ բանավոր 5 միավոր առավելագույն արժեքով, երկրորդը՝ գիտահետազոտական աշխատանք՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Ընթացիկ ստուգումը գնահատվում է առավելագույնը 4 միավոր, ուսանողի ինքնուրույն աշխատանքը առավելագույնը 4 միավոր և դասընթացի մասնակցությունը առավելագույնը 3 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Современное международное право цивилизованных народов. Ф. Мартенса, Проф.Спб. университета и Вице-президента Института Международного права. Том I. С.-Петербург. 1895.
  • Современное международное право цивилизованных государствú, изложенное в виде кодекса. И.Блюнчли. Москва 1876.
  • Л.Оппенгейм. Международное право, том I. Мир, полутом 2. М. 1949. Изд-во Иностранной литературы.
  • Лукашук И.И. Нормы международного права в международной правовой системе. М., 1997.
  • Л.Оппенгейм. Международное право, том I. Мир, полутом 2. М. 1949. Изд-во Иностранной литературы.
  • 0. Эмер де Ватель. Право народов или принципы естественного права, принимаемые к поведению и делам наций и суверенов. М., 1960.
  • Арзуманян М., Ленинский декрет о «Турецкой Армении», 1968г.). http://lraber.asj-oa.am/1211/1/23.pdf
  • Багиров Ю., Из истории советско-турецких отношений в 1920-1922, Баку, 1965 (см. по Иджикян О., Армянский вопрос и советско-турецкие отношения http://lraber.asj-oa.am/4044/1/1988-6(3).pdf (дата обращения: 24.01.2019 г.)).
  • Барсегов Ю., Геноцид армян. Ответственность Турции и обязательства мирового сообщества, Документы и комментарий, Том 2, Москва, Гардарики, 2005г.
  • Галоян А., Создание и крах Закавказского Сейма (февраль-май 1918г.) https://docplayer.ru/90312480-Sozdanie-i-krah-zakavkazskogo-seyma-fevra…
  • Григорян З., История русско-армянских отношений, к 187 годовщине Туркменчайского мирного договора, Ереван, 2015г. http://www.krasdin.ru/data/gallery_photos/1451142799/max_size/807203222…
  • Громыко А., Дипломатический словарь Том 1, Москва, Политиздат, 1971г..
  • Захаров В., Карс и Карсский договор 1921 года в истории Армении, Москва, Центриздат, 2010г..
  • Зограбян А., Армяно-турецкая война 1920г. и державы, Ереван, 1997г..
  • Зограбян Э., Территориально-разграничительные вопросы на второй московской русско-турецкой конференции, февраль-март 1921г. http://lraber.asj-oa.am/3720/1/1989-2(3).pdf
  • 0. Иджикян О., Армянский вопрос и советско-турецкие отношения http://lraber.asj-oa.am/4044/1/1988-6(3).pdf
  • История армянского парламента, Краткий очерк file:///Users/sonamantashyan/Downloads/parliament.am_3563455542.html
  • Карапетян М., Армения в 1912-1920 гг., Ереван, 2003г. (см. по Григорян З., История русско-армянских отношений, к 187 годовщине Туркменчайского мирного договора, Ереван, 2015г. http://www.krasdin.ru/data/gallery_photos/1451142799/max_size/807203222…
  • Кемаль М., Путь новой Турции, Том 3, Москва, 1934г. (см. по Иджикян О., Армянский вопрос и советско-турецкие отношения http://lraber.asj-oa.am/4044/1/1988-6(3).pdf
  • Anita L.P. Burdett, Armenia. Political and Ethic Boundaries.1878-1948, Archive Editions, 1998.
  • Bonfante P., Istituzioni di diritto romano, 8th ed., Milan, Vallardi, 1925 (см.по Corten O., Klein P., The Vienna Conventions on the Law of Treaties: A Commentary, Book 1, 26, 26, Oxford, Oxford University Press, 2011).
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Միջազգային իրադրություն երևույթը: Միջազգային իրադրության ներկա փուլի առանձնահատկությունները: Ընկալման մոտեցումները: Անալիզի մեթոդաբանություն: Վերլուծական-համադրական մեթոդ: Ինտուիտիվ-տրամաբանական եզրահանգում: Իրավիճակային անալիզ: Փորձագիտություն: Համակարգային մոտեցում: Միջկրթանքային համաբերում: Միջազգային հարաբերությունների տեսությունները և դրանց դերը միջազգային իրադրության ձևավորման գործում:
դաս.-30 ժամ
Շաբաթական 2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1906
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողներին ծանոթացնել միջազգային մարդասիրական իրավունքի հիմնական աղբյուրներին, միջազգային մարդասիրական իրավունքի կիրարկման՝ սահմանադրաիրավական և օրենսդրական հիմքերին, հիմնախնդիրներին և դրանց լուծման սահմանադրական և օրենսդրական ուղներին։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել Միջազգային մարդասիրական իրավունքի հակիրճ պատմությունն ու հիմնական աղբյուրները,
2. ներկայացնել Միջազգային մարդասիրական իրավունքի հիմնական սկզբունքները,
3. Ուսումնասիրել Միջազգային մարդասիրական իրավունքի պատշաճ կիրարկման վրա ազդեցություն ունեցող հիմնախնդիրները։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. Բացահայտել Միջազգային մարդասիրական իրավունքի բացերը ՀՀ իրավունքի համակարգում,
5. վեր հանել պետական իշխանության բարձրագույն մարմիններից յուրաքանչյուրի առջև դրված խնդիրները Միջազգային մարդասիրական իրավունքի ոլորտում,
6. Մշակել Միջազգային մարդասիրական իրավունքի կատարելագործմանն ուղղված առաջարկներ։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7. վերլուծել միջազգային մարդասիրական իրավունքի արդյունավետության վրա ազդեցություն ունեցող խնդիրները,
8. պատ­րաս­տել զե­կու­ցում­ներ,
վա­րել գի­տա­կան բա­նա­վե­ճեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողներին ծանոթացնել միջազգային մարդասիրական իրավունքի հիմնական աղբյուրներին, միջազգային մարդասիրական իրավունքի կիրարկման՝ սահմանադրաիրավական և օրենսդրական հիմքերին, հիմնախնդիրներին և դրանց լուծման սահմանադրական և օրենսդրական ուղներին։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ
2. քննարկումներ, բանավեճեր
3. ու­սա­նո­ղի ինք­նու­րույն և խմ­բա­յին հե­տա­զո­տա­կան աշ­խա­տանք
4. գրականության և իրավական ակտերի ինքնուրույն ուսումնասիրություն
5. զեկուցումների պատրաստում և ներկայացում
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացի գնահատումը իրականացվում է 2 ընթացիկ և եզրափակիչ քննության միջոցով։ Ընթացիկ քննություններին հատկացվում է առավելագույնը 8 միավոր: Առաջին ընթացիկ քննությունը գրավոր է, գնահատվում է 4 միավոր, երկրորդը՝ բանավոր 4 միավոր, մասնակցությունը՝ 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց/առաջադրանք, յուրաքանչյուրը 3 միավոր, միավորների քայլը՝ 0.5:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • дипломатия. М., Международные отношения, 1989.
  • Бунин А. В., Лопатников В. А., Некоторые аспекты права вооруженных конфликтов. Учебное пособие, Н. Новгород, 2003.
  • Давид Эрик. Принципы права вооруженных конфликтов. Пер. с фр. М., МККК. 2000.
  • Егоров С. А., Актуальные проблемы права вооруженных конфликтов. М.Дипакадемия МИД России, 2000.
  • Лаванд К., Внутренние конфликты и другие ситуации насилия-какая разница для жертв?//http://www.icrc.org/rus/resources/documents/interview/2012/12-10-niac-n….
  • Имплементация норм международного гуманитарного права. М., МККК. 1998.
  • Тиунов О. И. Международное гуманитарное право. . Уебник. М., 2021.
  • Международное гуманитарное право. Ухебник., под. ред. И. Котлярова. М., 2019.
  • Christopher Greenwood in: Fleck, Dieter, ed. (2008). The Handbook of Humanitarian Law in Armed Conflicts. Oxford University Press, USA.
  • 0. Jean-Marie Henckaerts and Louise Doswald-Beck, Customary International Humanitarian Law, 2 volumes, Volume I. Rules, Volume II.Practice (2 Parts), Cambridge University Press, 2005.
  • Stewart, James (30 June 2003). "Towards a Single Definition of Armed Conflict in International Humanitarian Law". International Review of the Red Cross. 850.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Բռնության դեպքերի դասակարգումը և զինված հակամարտության մեջ հայտնված անձինք, Ռազմական գործողությունների անցկացում, ՄՄԻ և մարդու իրավունքներ, Քաղաքացիական բնակչության պաշտպանությունը, Ազատությունից զրկված անձանց պաշտպանություն, Փախստականներ և ներքին տեղահանված անձինք, Մարդասիրական օգնություն, Ռազմական գործողություններին ուղղակի մասնակցություն, ՄՄԻ և զինված խմբեր, ՄՄԻ-ի իրականացման մեխանիզմներ։
դաս.-30 ժամ
Շաբաթական 2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1201
1. Դասընթացի նպատակ
է ուսանողներին ներկայացնել պետությունների միջև միջազգային հարաբերությունների արտաքին ասպեկտները՝ քաղաքական, տնտեսական և իրավական համակցվածության համատեքսում: Ինչպես նաև, Հայաստանի Հանրապետության դիվանագիտական ու հյուպատոսական մարմինների գործունեության խնդիրները, առանձնահատկություններն ու գործառույթները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. պարզաբանել ՀՀ արտաքին հարաբերությունները կարգավորող հիմնական ինստիտուտները,
2. տարբերակել ՀՀ արտաքին հարաբերությունների ներպետական և արտասահմանյան մարմինների գործառույթները և առանձնահատկությունները,
3. ներկայացնել ՀՀ արտաքին հարաբերությունների մարմինների արտոնությունները և անձեռնամխելության հիմնահարցերը,
4. բացատրել դիվանագիտական և հյուպատոսական ծառայությունների գործունեության առանձնահատկությունները հավատարմագրող պետության հետ փոխհարաբերություններում,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գործնական առաջադրանքների լուծման նպատակով վերլուծել արտաքին հարաբերությունների մարմինների գործունեությունը կարգավորող ներպետական և միջազգային իրավական ակտերը,
2. լու­ծել արտաքին հարաբերություններին վերաբերող բարդ գործ­նա­կան/սիտուացիոն խնդիր­ներ,
3. վեր­լու­ծել դիվանագիտական և հյուպատոսական պրակտիկային առնչվող նյու­թե­րը,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտագործել իրավական տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրները (օրենսդրական բազա, ինտերնետ ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ),
2. պատ­րաս­տել զե­կու­ցում­ներ,
վա­րել գի­տա­կան բա­նա­վե­ճեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
է ուսանողներին ներկայացնել պետությունների միջև միջազգային հարաբերությունների արտաքին ասպեկտները՝ քաղաքական, տնտեսական և իրավական համակցվածության համատեքսում: Ինչպես նաև, Հայաստանի Հանրապետության դիվանագիտական ու հյուպատոսական մարմինների գործունեության խնդիրները, առանձնահատկություններն ու գործառույթները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. քննարկումներ և բանավեճեր,
3. ուսանողի ինքնուրույն և խմբային աշխատանք,
4. տեսական գրականության, օրենսդրության և դատական պրակտիկայի ինքնուրույն ուսումնասիրություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Գնահատումն անցկացվում է 2 ընթացիկ քննություններով, որից առաջինը՝ բանավոր առավելագույնը ՝ 5 միավոր արժեքով, երկրորդը՝ գրավոր առավելագույնը 4 միավոր, ուսանողի ինքնուրույն աշխատանքն առավելագույնը` 8 և դասընթացի մասնակցություն՝ առավելագույնը 3 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Diplomatic Law: Commentary on the Vienna Convention on Diplomatic Reletions (Oxford Commentaries on International Law), 3rd edition, Eileen Denza 2008
  • A Diplomat’s Handbook of International Law and Practice, B. Sen, Hague, 2011
  • Толстых В.Л. Курс международного права: учебник. М. Проспект, 2018
  • Handbook of International Law, Antony Aust, Cambridge, 2010
  • , Վ. Քոչարյան Միջազգային իրավունք, Երևան 2002
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
ՀՀ արտաքին հարաբերությունների մարմինների հասկացությունը,
ՀՀ արտաքին հարաբերությունների մարմինների դասակարգումը և գործունեւոթյան առանձնահատկությունները,
Դիվանագիտական ծառայության դերը և խնդիրները,
Դիվանագիտական ներկայացուցչության բացման, գործունեության դադարման հիմքերը,
Դիվանագիտական ներկայացուցչության աշխատակիցների արտոնությունները և անձեռնամխելությունը,
Հյուպատոսական ծառայության գործառույթները և գործունեության առանձնահատկությունները:
դաս.-30 ժամ
Շաբաթական 2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1201
1. Դասընթացի նպատակ
ու­սա­նող­նե­րին ներ­կա­յաց­նել վեճերի կարգավորման այլընտրանքային՝ հաշտեցման ընթացակարգի առանձահատկությունները, դրա առավելությունները և բացթողումները, բանակցությունների արդյունավետության չափորոշիչները, ինչպես նաև հաշտարարների ինստիտուցոնալ գործառույթները
2. Կրթական վերջնարդյունքներ

ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. պարզաբանել հաշտեցման այլընտրանքային համակարգերի կիրառման արդյունավետությունը ,
2. բացատրել վեճերի հիմնական կողմերի կարգավիճակի առանձնահատկությունները,
3. ներկայացնել միջազգային վեճերի հաշտեցման կիրառման միջազգային պրակտիկան,
4. թվարկել հաշտեցման ընթացակարգերի կիրառման մեթոդները և պարզաբանել դրանց էությունը,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գործնական խնդրի լուծման նպատակով կազմակերպել և կիրառել միջազգային հաշտեցման այլընտրանքային ընթացակարգի պրակտիկ փորձեր,
2. լու­ծել միջազգային հաշտեցման գործընթացներ պարունակող բարդ գործ­նա­կան խնդիր­ներ,
3. վեր­լու­ծել վեճերի արտադատական լուծման պրակտիկայի նյու­թե­րը,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտագործել իրավական տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրները (օրենսդրական բազա, ինտերնետ ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ),
2. պատ­րաս­տել զե­կու­ցում­ներ,
վա­րել գի­տա­կան բա­նա­վե­ճեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ու­սա­նող­նե­րին ներ­կա­յաց­նել վեճերի կարգավորման այլընտրանքային՝ հաշտեցման ընթացակարգի առանձահատկությունները, դրա առավելությունները և բացթողումները, բանակցությունների արդյունավետության չափորոշիչները, ինչպես նաև հաշտարարների ինստիտուցոնալ գործառույթները
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. քննարկումներ և բանավեճեր,
3. ուսանողի ինքնուրույն և խմբային աշխատանք,
4. տեսական գրականության, օրենսդրության և դատական պրակտիկայի ինքնուրույն ուսումնասիրություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Գնահատումն անցկացվում է 2 ընթացիկ քննություններով, որից առաջինը՝ բանավոր առավելագույնը ՝ 5 միավոր արժեքով, երկրորդը՝ գրավոր առավելագույնը 4 միավոր: Ուսանողի ինքնուրույն աշխատանքի գնահատում` առավելագույնը 4 միավոր, ինքնուրույն աշխատանքի ստուգում՝ առավելագույնը 4 միավոր, դասընթացի մասնակցություն՝ առավելագույնը 3 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Alternative Dispute Resolution, Susan Blake, Julie Browne and Stuart Sime, Oxford University Press, 2019
  • Understanding Alternative Dispute Resolution, K. Blankley, Maureen Weston, Carolina Academic Press, 2020
  • , Skills and Values: Alternative Dispute Resolution, J Burwell, Charles B. Craver, 2013
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Միջազգային հաշտեցման ընթացակարգերի հասկացությունը,
Միջազգային հաշտեցման ընթացակարգերի տեսակները և կիրառման առանձնահատկությունները,
Այլընտրանքային հաշտեցման ընթացակարգեր,
Վեճերի այլընտրանքային լուծման միջազգային փորձը,
Վեճերի այլընտրանքային լուծման և արբիտրաժի համեմատական վերլուծությունը:
դաս. -30 ժամ
Շաբաթական 2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1201
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին հիմնարար ներկայացնել պատերազմի ֆենոմենի ուսումնասիրությունը
· ծանոթացնել պատերազմների մասին պատմա-փիլիսփայական հայեցակարգերին և դրանց հեղինակների փաստարկներին
, նպաստել դասական և ժամանակակից պատերազմների ինտերպրետացայի վերաբերյալ գիտելիքների ձեռք բերմանը
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. կհասկանա գլոբալ, տոտալ, տեղային պատերազմների էությունը և սկզբունքները, տերմինաբանությունը

2. ձեռք բերել համապարփակ գիտելիքներ 21-րդ դարի պատերազմների իրավական կարգավորումների և առանձնահատուկություննրի վերաբերյալ,
3. համարժեքորեն վերլուծել մարդու և պետության փոխհարաբերությունները՝ անհատին պատերազմի մեջ ներգրրավելու տեսանկյունից։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կունենա զինված հակամարտությունները պատմա-փիլիսոփայական էթիկական-քաղաքական տեսանկյունից վերլուծելու հմտություններ,
2. ընտրել պատերազմական իրավիճակները հաղթահարելու արդյունավետ մոդելներ ,
3. ստացած գիտելիքները կիրառել մասնագիտական գործունեությունում
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին հիմնարար ներկայացնել պատերազմի ֆենոմենի ուսումնասիրությունը
· ծանոթացնել պատերազմների մասին պատմա-փիլիսփայական հայեցակարգերին և դրանց հեղինակների փաստարկներին
, նպաստել դասական և ժամանակակից պատերազմների ինտերպրետացայի վերաբերյալ գիտելիքների ձեռք բերմանը
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. քննարկումներ և բանավեճեր,
3. ուսանողի ինքնուրույն աշխատանք,
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1-ին ընթացիկ քննություն՝ թեստային առաջադրանք 4 միավոր
2-րդ ընթացիկ քննություն՝ թեստային առաջադրանք 4 միավոր
Ինքնուրույն աշխատանք՝ 8 միավոր
Ընթացիկ ստուգում՝ 4 միավոր
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Սուն Ցըզի, Երկ Ռազմական արվեստի մասին, թարգ., Սահակյա Ռ., խմբ., Գասպարյան Ռ., Երևան, ՀՀ ԳԱԱ Պատմ. ինստ., 2006։
  • Քոչարյան Վ.Միջազգային իրավունք։ Ուսումնական ձեռնակ-Երևան, Երևանի համալսարանի հրատարակչություն, 2002։
  • Августин. О граде Божьем. - М.: Харвест, М.: АСТ, 2000 .
  • Клаузевиц К. О войне.Избранное;предисл. и коммент. Л.В Ланника. - М.: Изд. АСТ, 2017.
  • Нравственные ограничения войны. Проблемы и примеры / Под ред. Коппитерс Б., Фоушин Н., Апресян Р. - М.: Гардарики, 2002.
  • The Ethics of War: Classic and Contemporary Readings / Reichberg G., Syse H., Begby E. Wiley-Blackwell, 2006.
  • Walzer M. Just and Unjust Wars: A Moral Argument with Historical Illustrations. New York: Basic Books. 2000.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
.Պատերազմի դասական հայեցակարգերը: 2 Արդարացի պատերազմ սկսելու վեց սկզբունքները jus ad bellum: 3.Արդարացի պատերազմ վարելու երկու սկզբունքերը jus in bello: 4. Պատեազմի հայեցակարգերի ձևափոխումը 20-րդ դարում.
5.21-րդ դարի պատերազմների էթիկան: 6.Վարձկանությունը և մասնավոր ռազմական ընկերությունները:
դաս. - 30 ժամ
Շաբաթական 2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1201
1. Դասընթացի նպատակ
– ռազմավարական տեսության վերաբերյալ հենքային գիտելիքներ,
– ռազմավարական և իրավիճակային վերլուծության մեթոդաբանությանն առնչվող գիտատեսական կարողություններ,
- ռազմավարական և իրավիճակային վերլուծություն իրականացնելու հմտություններ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ

ա. Գիտելիք և իմացություն
1. սահմանել ռազմավարական և իրավիճակային վերլուծության էությունը,
2. ներկայացնել ռազմավարական տեսության հիմնական դրույթները,
3. լուսաբանել ռազմավարական և իրավիճակային վերլուծությունների իրականացման գործընթացը:
բ. Գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. ցուցաբերել համակարգային մոտեցում ռազմավարական և իրավիճակային վերլուծությունների ժամանակ,
5. կիրառել համապատասխան մեթոդական մոտեցումներ առանձին իրավիճակների վերլուծության ընթացքում,
6. իրականացնել առանձին դերակատարների նպատակների և միջոցների ուսումնասիրություն ռազմավարական տեսության սկզբունքներին համապատասխան,
7. կատարել ռազմավարական վերլուծություն, այն է՝ նպատակին հասնելու համար հասանելի ռեսուրսների և միջոցների օգտագործման ուսումնասիրություն:
գ. Ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
8. հետևություններ անել միջազգային իրավիճակի տարբեր զարգացումների բովանդակության և հետևանքների մասին:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
– ռազմավարական տեսության վերաբերյալ հենքային գիտելիքներ,
– ռազմավարական և իրավիճակային վերլուծության մեթոդաբանությանն առնչվող գիտատեսական կարողություններ,
- ռազմավարական և իրավիճակային վերլուծություն իրականացնելու հմտություններ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. քննարկումներ և բանավեճեր,
3. ուսանողի ինքնուրույն և խմբային աշխատանք,
4. տեսական գրականության, օրենսդրության և դատական պրակտիկայի ինքնուրույն ուսումնասիրություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ընթացիկ քննություններից առաջինը գրավոր է` առավելագույնը 5 միավոր, իսկ երկրորդը` բանավոր` առավելագույնը 4 միավոր: Ընթացիկ ստուգումը առավելագույնը 8 միավոր, մասնակցությունը առավելագույնը 3 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Արզումանյան Հ., Ռազմավարության ռազմական ասպեկտները, «21-րդ դար», 2007, N 1, էջ 19-57:
  • Арзуманян Р., Стратегический анализ и инструменты стратегии, Е., 2016.
  • Богатуров А., Косолапов Н., Хрусталев М., Очерки теории и методологии политического анализа международных отношений, М., 2002.
  • Бузан Б., Уровни анализа в международных отношениях // Международные отношения: социологические подходы / Под ред. П.А.Цыганкова, М., 1998.
  • Гриняев С., Арзуманян Р., Стратегический анализ и планирование в США на современном этапе: точка зрения экспертов RAND, Аналитический доклад, М., 2012.
  • Ожиганов Э., Слизовский Д., Теория и практика политического и стратегического анализа. Учебное пособие, М., 2008.
  • Ожиганов Э. Стратегический анализ политики: Теоретические основания и методы, M., 2006.
  • Примаков Е., Хрусталев М., Ситуационные анализы: методика проведения, М., 2006.
  • Хрусталев М., Анализ международных ситуаций и политическая экспертиза, учебное пособие для вузов, М., 2018.
  • 0. Patton C., D.Sawicki. Basic Methods of Policy Analysis and Planing. 1986.
  • Manheim J., Rich R. Empirical Political Analysis: Research Methods in Political in Political Science. N.Y., 1991.
  • Weimer D., Vining A. Policy Analysis: Concepts and Practice. Englewood Cliffs, 1992.
  • Analysis of strategy - strategies of analysis / David C. Gompert ... [et al.], RAND Corporation, 2008.
  • , Strategic Analysis in Support of International Policy Making Case Studies in Achieving Analytical Relevance, Edited by Thomas Juneau, New York, 2017.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Իրավիճակային և ռազմավարական վերլուծություն. ընդհանուր ներածություն: Համակարգ և համակարգային մոտեցում: Ռազմավարական տեսություն: Միջազգային իրավիճակի ձևավորման հարցերը իրավիճակային վերլուծության մեջ: Իրավիճակային վերլուծության հասկացությունը և իրականացման փուլերը: ՈՒԹՀՍ (SWOT) վերլուծություն. իրավիճակի ընդհանուր գնահատում, մարտահրավերների և հնարավորությունների գնահատում: Ռազմավարություն. երևույթն ու նրա էությունը: Ռազմավարական վերլուծության բարդությունն ու համակարգային բնույթը: Փորձագետ և փորձագիտություն: Ռազմավարական հորիզոնի հասկացությունը: Ռազմավարական վերլուծության և քաղաքական թատերաբեմի փոխհարաբերությունները: Ռազմավարական մոդելավորում: Ռազմավարական սցենարների մշակում: Ռազմավարական պլանավորում, էությունը և իրականացման եղանակները: Քաղաքական գործընթաց. երևույթն ու նրա էությունը: Քաղաքական գործընթացների կանխատեսում:
2-րդ կիսամյակ
դաս. - 30
Շաբաթական 2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1906
1. Դասընթացի նպատակ
1. ուսանողներին ծանոթացնել փախստականների, ապաստան հայցողների և նրանց հետ առնչվող այլ խոցելի խմբերի պաշտպանությանն ուղղված միջազգային իրավական փաստաթղթերին և ներպետական օրենսդրությանը,
2. ներկայացնել փախստականների, ապաստան հայցողների և նրանց հետ առնչվող այլ խոցելի խմբերի իրավական կարգավիճակի առանձնահատկությունները և նրանց պաշտպանության ոլորտում առկա միջազգային և ներպետական հիմնախնդիրները,
սովորեցնել ուսանողներին կիրառել իրենց մասնագիտական գիտելիքները և կարողությունները փախստականների, ապաստան հայցողների և նրանց հետ առնչվող այլ խոցելի խմբերի իրավունքների պաշտպանության ոլորտում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
· նկարագրել ապաստանի իրավունքի և փախստականների միջազգային իրավական պաշտպանության ձևավորման և կայացման պատմությունը,
· բացատրել փախստականների, ապաստան հայցողների և նրանց հետ առնչվող այլ խոցելի խմբերի իրավական կարգավիճակի առանձնահատկությունները,
· ներկայացնել ապաստանի որոշման ընթացակարգը,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
· վերլուծել միջազգային համընդհանուր, տարածաշրջանային և ներպետական իրավական ակտերով սահմանված փախստականի հասկացությունը,
· գնահատել փախստականներին, ապաստան հայցողներին և դրանց հետ առնչվող այլ խոցելի խմբերի վերաբերյալ միջազգային նորմերի իմպլեմենտացիան ներպետական օրենսդրությունում,
· համեմատել ապաստանի որոշման ընթացակարգերը ՀՀ-ում և արտասահմանյան մի շարք երկրներում,
· կատարել ոլորտին վերաբերող ինքնուրույն հետազոտություններ:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
· օգտվել տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետ ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ և այլն),
· պատրաստել զեկուցումներ
վարել գիտական բանավեճեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
1. ուսանողներին ծանոթացնել փախստականների, ապաստան հայցողների և նրանց հետ առնչվող այլ խոցելի խմբերի պաշտպանությանն ուղղված միջազգային իրավական փաստաթղթերին և ներպետական օրենսդրությանը,
2. ներկայացնել փախստականների, ապաստան հայցողների և նրանց հետ առնչվող այլ խոցելի խմբերի իրավական կարգավիճակի առանձնահատկությունները և նրանց պաշտպանության ոլորտում առկա միջազգային և ներպետական հիմնախնդիրները,
սովորեցնել ուսանողներին կիրառել իրենց մասնագիտական գիտելիքները և կարողությունները փախստականների, ապաստան հայցողների և նրանց հետ առնչվող այլ խոցելի խմբերի իրավունքների պաշտպանության ոլորտում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Պրեզենտացիաներով և ինտերակտիվ մեթոդներով (ֆիլմեր, մուլտիմեդիա) դասախոսություններ,
2. ինքնուրույն հետազոտությունների կատարում,
3. գիտական բանավեճեր, քննարկումներ,
4. ուսանողի ինքնուրույն և խմբային աշխատանք,
5. կոնկրետ իրավիճակների վերլուծություն, խնդիրների լուծում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացի գնահատումը բաղկացած է լինելու հետևյալ բաղադրիչներից՝ մեկ գրավոր ընթացիկ ստուգում՝ թեստային առաջադրանք՝ առավելագույնը՝ 5 միավոր և մեկ ինքնուրույն աշխատանք՝ իրավիճակի վերլուծություն՝ առավելագույնը 5 միավոր, մասնակցություն՝ 2 միավոր, եզրափակիչ բանավոր քննություն՝ 8 միավոր, որն անցկացվելու է տոմսում առաջադրված 2 հարցի պատասխանելով՝ յուրաքանչյուրը 4-ական միավոր
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Վարդանյան Ք.Հ., Փախստականների միջազգային իրավական և ներպետական պաշտպանությունը, (Ուսումնական ձեռնարկ) «Հայրապետ» հրատարակչություն, Երևան, 2018, 256 էջեր։
  • Վարդանյան Ք.Հ., Փախստականների և ապաստան հայցողների պաշտպանության վերաբերյալ միջազգային իրավական ակտերը և դրանց ազգային իրավական իմպլեմենտացիան (Մենագրություն), «ԵՊՀ» հրատարակչություն, Երևան, 2018, 144 էջեր։
  • Փախստականի կարգավիճակը սահմանող ընթացակարգերի և չափանիշների ձեռնարկ (ՄԱԿ ՓԳՀ), Երևան, 2011
  • Гудвин-Гилл Г. С., Статус беженца в международном праве. М., 1997, 647 стр.
  • Иванов.Д.В. Беженцы в современном международном праве. - М.: Межд. отношения, 2006., 200 стр.
  • Goodwin-Gill G.S., McAdam J., The Refugee in International Law, Oxford University press, 3rd edition, 2007, 786 p.
  • , Hathaway J.C. The rights of refugees under International law, Cambridge University Press, New York, 2005, 1184 p.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ապաստանի իրավունքը և փախստականների միջազգային իրավական պաշտպանության ձևավորումը, փախստականների և ապաստան հացողների իրավական կարգավիճակն ամրագրող համընդհանուր և տարածաշրջանային միջազգային փաստաթղթերը, ապաստանի իրավունքը և չվերադարձելիության սկզբունքը, ընտանիքի միավորման սկզբունքը, փախստականի ներառման, բացառման և դադարման հիմքերը, փախստականի կարգավիճակը չեղյալ հայտարարելը, ապաստանի որոշման ընթացակարգը, փախստականների իրավունքներն ու պարտականությունները, փախստականների և ապաստանի հետ առնչվող այլ խոցելի խմբերի (տնտեսական միգրանտ, ներքին տեղահանված անձինք, քաղաքացիություն չունեցող անձինք) իրավական կարգավիճակի առանձնահատկությունները, ՄԱԿ ՓԳՀ-ի դերը և գործունեությունը փախստականների և ապաստան հացողների հետ կապված հիմնախնդիրների լուծման ոլորտում, փախստականների և ապաստան հացողների իրավական կարգավիճակի ամրագրումը և նրանց պաշտպանությունը ՀՀ ներպետական օրենսդրությամբ:
դաս. - 30
Շաբաթական 2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1906
1. Դասընթացի նպատակ
ու­սա­նող­նե­րին ներ­կա­յաց­նել վեճերի կարգավորման այլընտրանքային՝ հաշտեցման ընթացակարգի առանձահատկությունները, դրա առավելությունները և բացթողումները, բանակցությունների արդյունավետության չափորոշիչները, ինչպես նաև հաշտարարների ինստիտուցոնալ գործառույթները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1.պարզաբանել հաշտեցման այլընտրանքային համակարգերի կիրառման արդյունավետությունը,
2.բացատրել վեճերի հիմնական կողմերի կարգավիճակի առանձնահատկությունները,
3.ներկայացնել միջազգային վեճերի հաշտեցման կիրառման միջազգային պրակտիկան,
4.թվարկել հաշտեցման ընթացակարգերի կիրառման մեթոդները և պարզաբանել դրանց էությունը,

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1.գործնական խնդրի լուծման նպատակով կազմակերպել և կիրառել միջազգային հաշտեցման այլընտրանքային ընթացակարգի պրակտիկ փորձեր,
2.լու­ծել միջազգային հաշտեցման գործընթացներ պարունակող բարդ գործ­նա­կան խնդիր­ներ,
3.վեր­լու­ծել վեճերի արտադատական լուծման պրակտիկայի նյու­թե­րը,

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1.օգտագործել իրավական տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրները (օրենսդրական բազա, ինտերնետ ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ),
2.պատ­րաս­տել զե­կու­ցում­ներ, գի­տա­կան բա­նա­վե­ճեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ու­սա­նող­նե­րին ներ­կա­յաց­նել վեճերի կարգավորման այլընտրանքային՝ հաշտեցման ընթացակարգի առանձահատկությունները, դրա առավելությունները և բացթողումները, բանակցությունների արդյունավետության չափորոշիչները, ինչպես նաև հաշտարարների ինստիտուցոնալ գործառույթները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1.դասախոսություն
2. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ
3. անհատական և խմբային աշխատանք
4. ինքնուրույն աշխատանք
5. իրավիճակային խնդիրների քննարկում
6. բանավոր ներկայացում/պրեզենտացիա
7. գրավոր և բանավոր ստուգում/հարցում
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.Ընթացիկ ստուգում(ներ). Գնահատվում է 4 բալ.
2.Ինքնուրույն աշխատանք. Գնահատվում է 4 բալ.
3.Մասնակցություն. Գնահատվում է 3 բալ .
4.Եզրափակիչ քննություն. Անցկացվում է բանավոր, գնահատվում է առավելագույնը 9 միավոր
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Alternative Dispute Resolution, Susan Blake, Julie Browne and Stuart Sime, Oxford University Press, 2019
  • Understanding Alternative Dispute Resolution, K. Blankley, Maureen Weston, Carolina Academic Press, 2020
  • Skills and Values: Alternative Dispute Resolution, J Burwell, Charles B. Craver, 2013
  • Bernard, P., and Garth, B., editors, Dispute Resolution Ethics, ABA Secton of Dispute Resolution, 2002
  • Bush, R.A.B., and Folger, J.P., The Promise of Mediation, Jossey-Bass, 1994
  • Cloke, K., Resolving Conflicts at Work, Jossey-Bass, San Francisco, 2001
  • Deutsch, M., and Coleman, P., editors, The Handbook of Conflict Resolution, Jossey-Bass, 2000
  • Lang, M., and Taylor, A., The Making of a Mediator, Jossey-Bass, 2000
  • LeBaron, M., Bridging Troubled Waters: Conflict Resolution from the Heart, Jossey-Bass, 2002
  • 0.Lederach, J.P., Jenner, J.M., editors, A Handbook of International Peacebuilding, Jossey-Bass, 2002
  • Lipsky, D., Seeber, R., and Fincher, R., Emerging Systems for Managing Workplace Conflict: Lessons from American Corporations for Managers and Dispute Resolution Professionals, Jossey-Bass, 2003
  • Mayer, B., The Dynamics of Conflict Resolution, Jossey-Bass, 2000
  • Moore, C., The Mediation Process: Practical Strategies for Resolving Conflict, 3rd Ed, Jossey-Bass, 2003
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Միջազգային հաշտեցման ընթացակարգերի հասկացությունը,
Միջազգային հաշտեցման ընթացակարգերի տեսակները և կիրառման առանձնահատկությունները,
Այլընտրանքային հաշտեցման ընթացակարգեր,
Վեճերի այլընտրանքային լուծման միջազգային փորձը,
Վեճերի այլընտրանքային լուծման և արբիտրաժի համեմատական վերլուծությունը:

Կրթական այլ մոդուլներ

Հասցե` ՀՀ, ք. Երևան, 0025, Ալեք Մանուկյան 1 (+37460) 710000 info@ysu.am