Skip to main content
Գլխավոր
envelope
ՀայերենРусскийEnglish

Main Navigation (Arm)

  • Ընդունելություն
    • Բակալավրիատ
    • Մագիստրատուրա
    • Ասպիրանտուրա
    • Օտարերկրյա ուսանողներ
    • Նախապատրաստական դասընթացներ
    • Դիմորդների հետ տարվող աշխատանքներ
    • ԵՊՀ ՍԹԵՄ ավագ դպրոց
  • Կրթություն
    • Առաջինկուրսեցու ուղեցույց
    • Կրթական ծրագրեր
    • Մանկավարժի որակավորման շնորհում
    • Ակադեմիական գրագրության կենտրոն
    • Շարունակական կրթություն
    • Ակադեմիական օրացույց
  • Գիտություն
    • Բաց գիտություն
    • Գիտաժողովներ
    • Գրադարան
    • Դրամաշնորհներ
    • Հրատարակչություն
    • Մասնագիտական խորհուրդներ
    • ՄՌԿ ռազմավարություն հետազոտողների համար
  • Նորություններ
    • Իրադարձություններ
    • Միջոցառումներ
    • Լուրեր
    • Տեղեկագիր
    • Հայտարարություններ
    • Պատկերասրահ
    • Տեսադարան

Secondary navigation (Arm)

  • ԵՊՀ-ի մասին
    • ԵՊՀ կառավարումը
    • ԵՊՀ խորհրդանիշները
    • Միջազգային համագործակցություն
    • Որակի ապահովում
    • ԵՊՀ պատմության թանգարան
    • Աշխատանք ԵՊՀ-ում
    • Հաճախ տրվող հարցեր
  • Կառուցվածք
    • ԵՊՀ ֆակուլտետներ և կրթական կենտրոններ
      • Աշխարհագրության և երկրաբանության ֆակուլտետ
      • Աստվածաբանության ֆակուլտետ
      • Արևելագիտության ֆակուլտետ
      • Ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետ
      • Ինֆորմատիկայի և կիրառական մաթեմատիկայի ֆակուլտետ
      • Իրավագիտության ֆակուլտետ
      • Կենսաբանության ֆակուլտետ
      • Հայ բանասիրության ֆակուլտետ
      • Մաթեմատիկայի և մեխանիկայի ֆակուլտետ
      • Մանկավարժության և կրթության զարգացման կենտրոն
      • Միջազգային հարաբերությունների ֆակուլտետ
      • Պատմության ֆակուլտետ
      • Ռուս բանասիրության ֆակուլտետ
      • Սոցիոլոգիայի ֆակուլտետ
      • Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կրթական և հետազոտական կենտրոն
      • Տնտեսագիտության և կառավարման ֆակուլտետ
      • Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ
      • Քիմիայի ֆակուլտետ
      • Եվրոպական լեզուների և հաղորդակցության ֆակուլտետ
      • Եվրոպական ուսումնասիրությունների կենտրոն
      • Ֆարմացիայի ինստիտուտ
      • Ֆիզիկայի ինստիտուտ
      • Քաղաքացիական պաշտպանության ամբիոն
      • Ֆիզիկական դաստիարակության և սպորտի ամբիոն
    • Column Wrapper
      • ԵՊՀ ՍԹԵՄ ավագ դպրոց
      • ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղ
    • Գիտական կենտրոններ և լաբորատորիաներ
      • Կենսաբանության գիտահետազոտական ինստիտուտ
      • Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ
      • Հումանիտար հետազոտությունների ինստիտուտ
      • Մաթեմատիկական և կիրառական հետազոտությունների կենտրոն
      • Քիմիայի գիտահետազոտական կենտրոն
      • Ֆարմացիայի ինստիտուտի գիտահետազոտական կենտրոն
      • Ֆիզիկայի գիտահետազոտական ինստիտուտ
    • Գիտաուսումնական կենտրոններ
      • Ամերիկյան հետազոտությունների կենտրոն
      • Գերմեծ ինտեգրալ սխեմաների նախագծում (Սինոփսիս) մասնագիտացման լսարան-լաբորատորրիա
      • Դեղերի որակի հսկման և մոնիթորինգի գիտաուսումնական կենտրոն
      • Իրավաբանական կլինիկա
      • Կիրառական հոգեբանության կենտրոն
      • Հունագիտության գիտաուսումնական կենտրոն-գրադարան
      • Մանրէաբանական կենսատեխնոլոգիաների և կենսավառելիքի նորարարական կենտրոն
      • Ռուսական կենտրոն
      • Ռուսաստանյան հետազոտությունների կենտրոն
      • Սոցիոլոգիայի հեռաուսուցման լաբորատորիա
    • Column Wrapper
      • Բաններ
    • ԵՊՀ վարչական ստորաբաժանումներ
      • Անձնակազմի կառավարման բաժին
      • Արխիվ
      • Ավտոպարկ
      • Բիզնես ինկուբատոր
      • Բյուրականի ուսումնաարտադրական բազա
      • Բուժկետ
      • Գիտական քարտուղարություն
      • Գիտական քաղաքականության վարչություն
      • Գնումների կազմակերպման վարչություն
      • Դոկտորական կրթության կենտրոն
      • ԵՊՀ պատմության թանգարան
      • Էներգետիկ համակարգի շահագործման բաժին
      • Ընդհանուր բաժին
      • Ընդունելության և դիմորդների հետ տարվող աշխատանքների կենտրոն
      • Իրավաբանական ծառայություն
      • Ծաղկաձորի ուսումնաարտադրական բազա
      • Հակահրդեհային ծառայություն
      • Հատուկ բաժին
      • Հաշվապահական հաշվառման վարչություն
      • Հյուրերի տուն
      • Հրատարակչություն
      • Մարքեթինգի բաժին
      • Միջազգային համագործակցության վարչություն
      • Մշակույթի կենտրոն
      • Շրջանավարտների և կարիերայի կենտրոն
      • Որակի ապահովման կենտրոն
      • Ռազմավարական պլանավորման կենտրոն
      • Ռեկտորի աշխատակազմ
      • Սարգիս և Մարի Իզմիրլյանների անվան գրադարան
      • Տարածքի բարեկարգման և կանաչապատման բաժին
      • Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների վարչություն
      • Տնտեսական գործունեության կազմակերպման և վերահսկման բաժին
      • Ուսումնամեթոդական վարչություն
      • Ուսանողական հանրակացարան
      • Ուսանողների հետ տարվող աշխատանքների կենտրոն
      • Ֆինանսական վերլուծությունների վարչություն
  • Կառուցվածք
  • Շրջանավարտներ և կարիերա
    • Կարիերայի կենտրոն
    • Շրջանավարտների համայնք
    • ԵՊՀ բարեկամներ
  • Ուսանողական կյանք
    • Արվեստ և մշակույթ
    • ԵՊՀ ուսանողական խորհուրդ
    • ԵՊՀ ուսանողական գիտական ընկերություն
ՀայերենРусскийEnglish
envelope

Main Navigation (Arm)

  • Ընդունելություն
    • Բակալավրիատ
    • Մագիստրատուրա
    • Ասպիրանտուրա
    • Օտարերկրյա ուսանողներ
    • Նախապատրաստական դասընթացներ
    • Դիմորդների հետ տարվող աշխատանքներ
    • ԵՊՀ ՍԹԵՄ ավագ դպրոց
  • Կրթություն
    • Առաջինկուրսեցու ուղեցույց
    • Կրթական ծրագրեր
    • Մանկավարժի որակավորման շնորհում
    • Ակադեմիական գրագրության կենտրոն
    • Շարունակական կրթություն
    • Ակադեմիական օրացույց
  • Գիտություն
    • Բաց գիտություն
    • Գիտաժողովներ
    • Գրադարան
    • Դրամաշնորհներ
    • Հրատարակչություն
    • Մասնագիտական խորհուրդներ
    • ՄՌԿ ռազմավարություն հետազոտողների համար
  • Նորություններ
    • Իրադարձություններ
    • Միջոցառումներ
    • Լուրեր
    • Տեղեկագիր
    • Հայտարարություններ
    • Պատկերասրահ
    • Տեսադարան

Secondary navigation (Arm)

  • ԵՊՀ-ի մասին
    • ԵՊՀ կառավարումը
    • ԵՊՀ խորհրդանիշները
    • Միջազգային համագործակցություն
    • Որակի ապահովում
    • ԵՊՀ պատմության թանգարան
    • Աշխատանք ԵՊՀ-ում
    • Հաճախ տրվող հարցեր
  • Կառուցվածք
    • ԵՊՀ ֆակուլտետներ և կրթական կենտրոններ
      • Աշխարհագրության և երկրաբանության ֆակուլտետ
      • Աստվածաբանության ֆակուլտետ
      • Արևելագիտության ֆակուլտետ
      • Ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետ
      • Ինֆորմատիկայի և կիրառական մաթեմատիկայի ֆակուլտետ
      • Իրավագիտության ֆակուլտետ
      • Կենսաբանության ֆակուլտետ
      • Հայ բանասիրության ֆակուլտետ
      • Մաթեմատիկայի և մեխանիկայի ֆակուլտետ
      • Մանկավարժության և կրթության զարգացման կենտրոն
      • Միջազգային հարաբերությունների ֆակուլտետ
      • Պատմության ֆակուլտետ
      • Ռուս բանասիրության ֆակուլտետ
      • Սոցիոլոգիայի ֆակուլտետ
      • Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կրթական և հետազոտական կենտրոն
      • Տնտեսագիտության և կառավարման ֆակուլտետ
      • Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ
      • Քիմիայի ֆակուլտետ
      • Եվրոպական լեզուների և հաղորդակցության ֆակուլտետ
      • Եվրոպական ուսումնասիրությունների կենտրոն
      • Ֆարմացիայի ինստիտուտ
      • Ֆիզիկայի ինստիտուտ
      • Քաղաքացիական պաշտպանության ամբիոն
      • Ֆիզիկական դաստիարակության և սպորտի ամբիոն
    • Column Wrapper
      • ԵՊՀ ՍԹԵՄ ավագ դպրոց
      • ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղ
    • Գիտական կենտրոններ և լաբորատորիաներ
      • Կենսաբանության գիտահետազոտական ինստիտուտ
      • Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ
      • Հումանիտար հետազոտությունների ինստիտուտ
      • Մաթեմատիկական և կիրառական հետազոտությունների կենտրոն
      • Քիմիայի գիտահետազոտական կենտրոն
      • Ֆարմացիայի ինստիտուտի գիտահետազոտական կենտրոն
      • Ֆիզիկայի գիտահետազոտական ինստիտուտ
    • Գիտաուսումնական կենտրոններ
      • Ամերիկյան հետազոտությունների կենտրոն
      • Գերմեծ ինտեգրալ սխեմաների նախագծում (Սինոփսիս) մասնագիտացման լսարան-լաբորատորրիա
      • Դեղերի որակի հսկման և մոնիթորինգի գիտաուսումնական կենտրոն
      • Իրավաբանական կլինիկա
      • Կիրառական հոգեբանության կենտրոն
      • Հունագիտության գիտաուսումնական կենտրոն-գրադարան
      • Մանրէաբանական կենսատեխնոլոգիաների և կենսավառելիքի նորարարական կենտրոն
      • Ռուսական կենտրոն
      • Ռուսաստանյան հետազոտությունների կենտրոն
      • Սոցիոլոգիայի հեռաուսուցման լաբորատորիա
    • Column Wrapper
      • Բաններ
    • ԵՊՀ վարչական ստորաբաժանումներ
      • Անձնակազմի կառավարման բաժին
      • Արխիվ
      • Ավտոպարկ
      • Բիզնես ինկուբատոր
      • Բյուրականի ուսումնաարտադրական բազա
      • Բուժկետ
      • Գիտական քարտուղարություն
      • Գիտական քաղաքականության վարչություն
      • Գնումների կազմակերպման վարչություն
      • Դոկտորական կրթության կենտրոն
      • ԵՊՀ պատմության թանգարան
      • Էներգետիկ համակարգի շահագործման բաժին
      • Ընդհանուր բաժին
      • Ընդունելության և դիմորդների հետ տարվող աշխատանքների կենտրոն
      • Իրավաբանական ծառայություն
      • Ծաղկաձորի ուսումնաարտադրական բազա
      • Հակահրդեհային ծառայություն
      • Հատուկ բաժին
      • Հաշվապահական հաշվառման վարչություն
      • Հյուրերի տուն
      • Հրատարակչություն
      • Մարքեթինգի բաժին
      • Միջազգային համագործակցության վարչություն
      • Մշակույթի կենտրոն
      • Շրջանավարտների և կարիերայի կենտրոն
      • Որակի ապահովման կենտրոն
      • Ռազմավարական պլանավորման կենտրոն
      • Ռեկտորի աշխատակազմ
      • Սարգիս և Մարի Իզմիրլյանների անվան գրադարան
      • Տարածքի բարեկարգման և կանաչապատման բաժին
      • Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների վարչություն
      • Տնտեսական գործունեության կազմակերպման և վերահսկման բաժին
      • Ուսումնամեթոդական վարչություն
      • Ուսանողական հանրակացարան
      • Ուսանողների հետ տարվող աշխատանքների կենտրոն
      • Ֆինանսական վերլուծությունների վարչություն
  • Կառուցվածք
  • Շրջանավարտներ և կարիերա
    • Կարիերայի կենտրոն
    • Շրջանավարտների համայնք
    • ԵՊՀ բարեկամներ
  • Ուսանողական կյանք
    • Արվեստ և մշակույթ
    • ԵՊՀ ուսանողական խորհուրդ
    • ԵՊՀ ուսանողական գիտական ընկերություն
  1. Գլխավոր
  2. Նորություններ
  3. Քաղաքը սոցիալական կառուցվածք է. ապրում ենք նույն Երևանում, բայց տարբեր իրականություններում
Հուլիս 03, 2025 | 11:52
Գիտություն
Կրթություն
Հետազոտություն

Քաղաքը սոցիալական կառուցվածք է. ապրում ենք նույն Երևանում, բայց տարբեր իրականություններում

Երևանն այսօր ավելի բազմաշերտ է, քան երբևէ. հին Երևանի բակային տարածքներում կառուցվում են բարձրահարկ շենքեր, վարդագույն տուֆը զիջում է ապակեպատ շենքերին, իսկ քաղաքային հորիզոնները բառացիորեն անհետանում են։ Ո՞ւր է տանում այս ճանապարհը երևանցիներին։ Ի՞նչ է տեղի ունենում քաղաքի և քաղաքացու ինքնության հետ։ Այս հարցերի շուրջ զրուցել ենք ԵՊՀ սոցիոլոգիայի ֆակուլտետի սոցիալական աշխատանքի և սոցիալական տեխնոլոգիաների ամբիոնի վարիչ, դոցենտ Յուլիանա Մելքումյանի հետ։ Նա «Հետխորհրդային Երևանի քաղաքային տարածքը. ինքնության վերածննդից մինչև անհետացող հորիզոններ» թեմայով իր հետազոտությունը ներկայացրել է «Հաշվետու գիտաժողով-2025»-ի շրջանակում։

-Տիկի՛ն Մելքումյան, ո՞րն է Ձեր հետազոտության թեմայի առանձնահատկությունը։ Ինչո՞ւ հենց այս թեման։

- Սոցիոլոգի համար քաղաքը կենդանի օրգանիզմ է. այն աճում է, փոխվում, զարգանում կամ քայքայվում։ Այդ ամենը հիմնականում արտահայտվում է հենց ճարտարապետության ու քաղաքաշինության միջոցով։ Եթե ճարտարապետությունը կոնկրետ շենքն է, ապա քաղաքաշինությունը դրանց փոխհարաբերությունն է՝ այգիները, ճանապարհները, հրապարակները և այլն։ Այդ համատեքստում քաղաքը ձևավորում է մեզ, մենք՝ քաղաքը։ Բացի դրանցից՝ թեման նաև անձնական է, որովհետև ես երևանցի եմ (ժպտում է)։

- Ինչպիսի՞նն է այսօրվա Երևանը, երբ համեմատում եք Ձեր մանկության կամ երիտասարդության ժամանակաշրջանի Երևանի հետ։

- Բացարձակ տարբեր։ Իմ ուսանողները, որոնք 20 տարով ավելի երիտասարդ են, այլ քաղաք են տեսնում։ Խորհրդային տարիներին, օրինակ, առաջին հարկերը բնակարաններ էին վերևի հարկերի նման։ Իսկ այսօր գրեթե ամբողջությամբ կոմերցիոն տարածքներ են։ Քաղաքի հանրային տարածքների սեփականաշնորհումն ազդում է ոչ միայն արտաքին տեսքի, այլև սոցիալական միջավայրի վրա։

- Մասնավորապես ի՞նչ եք նկատի ունեցել՝ հետազոտության խորագրում արտահայտված «ինքնության վերածնունդ» ասելով։

- Ինքնության վերածնունդը սկսվեց խորհրդային տարիներին՝ 1925-60-ականներին։ Հայաստանը ԽՍՀՄ ժամանակաշրջանում և այդ հասարակարգի թելադրած պայմաններում ճարտարապետության ոլորտում պահպանում և զարգացնում էր ազգային ոճը։ Հայկական եկեղեցիների ճարտարապետությունը, զարդանախշերը, տուֆի կիրառումը պահպանվում էին՝ շրջանցելով խորհդային իշխանության պահանջները։

- Հետխորհրդային ժամանակաշրջանի փոփոխություններից ի՞նչ կառանձնացնեք։

- Հետխորհրդային Երևանը կտրուկ այլ երանգ ստացավ։ Ամենահայտնի օրինակը Հյուսիսային պողոտան է։ Այն նմանակում է արևմտյան մոդեռն ոճի՝ ապակեպատ բարձրահարկերով, որտեղ ազգային խորհրդանիշ գրեթե չեք գտնի։ Այս շինարարությունը չի համապատասխանում մեր շոգ, փոշոտ, արևոտ քաղաքի պահանջներին։ Մեր քաղաքի առանձնահատկությունը հենց վարդագույն տուֆն էր։ Այսօր շատերին հասկանալի չէ, թե «վարդագույն քաղաք» ասելով ի՞նչ նկատի ունենք։

- Ձեր հետազոտության մեջ նաև փուլեր եք առանձնացնում։ Կարո՞ղ եք ներկայացնել դրանք։

- Այդ փուլերն արտացոլում են պետական քաղաքականության նպատակադրումների և քաղաքի զարգացման միջև կապը։ Խորհրդային շրջանը (1961-1985 թթ.) սոցիալիստական շինարարության ժամանակաշրջանն էր։ Շեշտը դրված էր բազմաբնակարանային շինությունների քանակի վրա, ոչ թե ոճի։ Սակայն, ի տարբերություն խորհրդային այլ հանրապետությունների, հայկական զարդանախշերը պահպանվեցին նաև այս փուլում՝ ինքնությունը չկորցնելու համար։

1986-1992 թվականները «հետխորհրդային ճգնաժամի» շրջան էին։ ԽՍՀՄ-ն փլուզվում էր, ամեն ինչ քանդվում էր, սեփականաշնորհումը անկառավարելի էր։ Հենց այդ տարիներին քաղաքում ի հայտ եկավ մանր բիզնեսը, փողոցներում՝ «դախլներ», փոքր սեղանիկներ և այլն։

Հաջորդ փուլը (1999-2018 թթ.) «վայրի կապիտալիզմի» փուլն է, որը պետական կառավարման, մասնագիտական նորմերի նկատմամբ հարգանքի և վերահսկողության բացակայության շրջան էր։ Ինչ ուզում էին, որտեղ ուզում էին, կառուցում էին։

2018 թվականից հեղափոխության ազդեցությամբ սկսվեց «զարթոնքի» շրջանը։ Հասարակությունն ավելի ակտիվացավ, եղան բնապահպանական և քաղաքաշինական ակցիաներ, քաղաքացիական պահանջներ։

Վերջին փուլը (2022 թվականից) անվանել եմ «անհետացող հորիզոնների» շրջան։ Բարձրահարկերը փակեցին մեր տեսադաշտը, սարերը անհետանում են մարդու տեսադաշտից։ Երբ հորիզոնը չկա, նաև ապագայի զգացողությունն է պակասում։

- Արձանագրած խնդիրների կողքին խոսենք նաև դրականից։ Հյուսիսային պողոտայի մասին հետաքրքիր դիտարկում արեցիք։

- Իհարկե։ Հյուսիսային պողոտան, անկախ նրանից, որ դիմագիծը հայկական չէ, ստեղծեց ժողովրդավարական տարածք։ Այնտեղ կարող ես հանդիպել տարբեր սոցիալական խմբերի, ամենաթանկ բրենդային խանութներից ու սրճարաններից մինչև ամենամատչելին, ազատ մուտք՝ բոլորի համար։

- Ի՞նչն է այսօր ամենաարդիական խնդիրը Երևանի համար։

- Քաղաքը շնչելու տարածքի, մեքենաներից ազատ քայլելու, շփվելու, բակային բաց տարածքների կարիք ունի։ Եթե ուզում ենք մեր ինքնությունը պահպանել, պետք է քաղաքաշինությունը դիտարկենք ոչ միայն որպես շենքերի կառուցում, այլ նաև որպես սոցիալական հարաբերությունների ձևավորում։

Մերի Սողոյան
ShareFacebookTelegram

Վերջին նորություններ

Քաղաքը սոցիալական կառուցվածք է. ապրում ենք նույն Երևանում, բայց տարբեր իրականություններում

03.07.2025

Նորարար ուսուցիչներ՝ աշակերտակենտրոն կրթության ճանապարհին

03.07.2025

«Վաղքրիստոնեական ժամանակաշրջանի հայկական ձեռագրարվեստը սկսել է զարգանալ 5-րդ դարից». ԵՊՀ դոցենտ Սեյրանուշ Մանուկյան

02.07.2025
Տեսնել բոլորը

Հայտարարություններ

Տեղեկատվական առցանց հանդիպում Ճապոնիայում ուսանելու վերաբերյալ

06.26.2025 - 07.10.2025

Ցեղասպանությունների և այլ զանգվածային ոճրագործությունների պատմության և իրավունքի մասին դասընթաց

06.23.2025 - 07.30.2025

«Հրավիրյալ պատվավոր դասախոս» ծրագրին դիմելու հնարավորություն

06.23.2025 - 07.10.2025
Տեսնել բոլորը

Արագ հասանելիություն

  • Ինտրանետ
  • E-learning
  • Mulberry
  • Էլ. դիմումներ
  • Հեռախոսագիրք
  • Registrar
  • Փաստաթղթեր

Footer site information

  • Հիմնական էջեր
    • Ընդունելություն
    • Կրթություն
    • Գիտություն
    • Նորություններ
  • Տեղեկատվություն
    • Հաճախ տրվող հարցեր
    • Թափուր հաստիքներ
    • Կրթական ծրագրերի որոնում
    • Դիմորդներին
    • Ուսանողներին
  • ԵՊՀ-ի մասին
    • ԵՊՀ կառավարումը
    • ԵՊՀ խորհրդանիշները
© Երևանի պետական համալսարան 2025
Հասցե` ՀՀ, ք. Երևան, 0025, Ալեք Մանուկյան 1 (+37460) 710000 info@ysu.am