Skip to main content
Գլխավոր
envelope
ՀայերենРусскийEnglish

Main Navigation (Arm)

  • Ընդունելություն
    • Բակալավրիատ
    • Մագիստրատուրա
    • Ասպիրանտուրա
    • Օտարերկրյա ուսանողներ
    • Նախապատրաստական դասընթացներ
    • Դիմորդների հետ տարվող աշխատանքներ
    • ԵՊՀ ՍԹԵՄ ավագ դպրոց
  • Կրթություն
    • Առաջինկուրսեցու ուղեցույց
    • Կրթական ծրագրեր
    • Մանկավարժի որակավորման շնորհում
    • Ակադեմիական գրագրության կենտրոն
    • Շարունակական կրթություն
    • Ակադեմիական օրացույց
  • Գիտություն
    • Բաց գիտություն
    • Գիտաժողովներ
    • Գրադարան
    • Դրամաշնորհներ
    • Հրատարակչություն
    • Մասնագիտական խորհուրդներ
    • ՄՌԿ ռազմավարություն հետազոտողների համար
  • Նորություններ
    • Իրադարձություններ
    • Միջոցառումներ
    • Լուրեր
    • Տեղեկագիր
    • Հայտարարություններ
    • Պատկերասրահ
    • Տեսադարան

Secondary navigation (Arm)

  • ԵՊՀ-ի մասին
    • ԵՊՀ կառավարումը
    • ԵՊՀ խորհրդանիշները
    • Միջազգային համագործակցություն
    • Որակի ապահովում
    • ԵՊՀ պատմության թանգարան
    • Աշխատանք ԵՊՀ-ում
    • Հաճախ տրվող հարցեր
  • Կառուցվածք
    • ԵՊՀ ֆակուլտետներ և կրթական կենտրոններ
      • Աշխարհագրության և երկրաբանության ֆակուլտետ
      • Աստվածաբանության ֆակուլտետ
      • Արևելագիտության ֆակուլտետ
      • Ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետ
      • Ինֆորմատիկայի և կիրառական մաթեմատիկայի ֆակուլտետ
      • Իրավագիտության ֆակուլտետ
      • Կենսաբանության ֆակուլտետ
      • Հայ բանասիրության ֆակուլտետ
      • Մաթեմատիկայի և մեխանիկայի ֆակուլտետ
      • Մանկավարժության և կրթության զարգացման կենտրոն
      • Միջազգային հարաբերությունների ֆակուլտետ
      • Պատմության ֆակուլտետ
      • Ռուս բանասիրության ֆակուլտետ
      • Սոցիոլոգիայի ֆակուլտետ
      • Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կրթական և հետազոտական կենտրոն
      • Տնտեսագիտության և կառավարման ֆակուլտետ
      • Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ
      • Քիմիայի ֆակուլտետ
      • Եվրոպական լեզուների և հաղորդակցության ֆակուլտետ
      • Եվրոպական ուսումնասիրությունների կենտրոն
      • Ֆարմացիայի ինստիտուտ
      • Ֆիզիկայի ինստիտուտ
      • Քաղաքացիական պաշտպանության ամբիոն
      • Ֆիզիկական դաստիարակության և սպորտի ամբիոն
    • Column Wrapper
      • ԵՊՀ ՍԹԵՄ ավագ դպրոց
      • ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղ
    • Գիտական կենտրոններ և լաբորատորիաներ
      • Կենսաբանության գիտահետազոտական ինստիտուտ
      • Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ
      • Հումանիտար հետազոտությունների ինստիտուտ
      • Մաթեմատիկական և կիրառական հետազոտությունների կենտրոն
      • Քիմիայի գիտահետազոտական կենտրոն
      • Ֆարմացիայի ինստիտուտի գիտահետազոտական կենտրոն
      • Ֆիզիկայի գիտահետազոտական ինստիտուտ
    • Գիտաուսումնական կենտրոններ
      • Ամերիկյան հետազոտությունների կենտրոն
      • Գերմեծ ինտեգրալ սխեմաների նախագծում (Սինոփսիս) մասնագիտացման լսարան-լաբորատորրիա
      • Դեղերի որակի հսկման և մոնիթորինգի գիտաուսումնական կենտրոն
      • Իրավաբանական կլինիկա
      • Կիրառական հոգեբանության կենտրոն
      • Հունագիտության գիտաուսումնական կենտրոն-գրադարան
      • Մանրէաբանական կենսատեխնոլոգիաների և կենսավառելիքի նորարարական կենտրոն
      • Ռուսական կենտրոն
      • Ռուսաստանյան հետազոտությունների կենտրոն
      • Սոցիոլոգիայի հեռաուսուցման լաբորատորիա
    • Column Wrapper
      • Բաններ
    • ԵՊՀ վարչական ստորաբաժանումներ
      • Անձնակազմի կառավարման բաժին
      • Արխիվ
      • Ավտոպարկ
      • Բիզնես ինկուբատոր
      • Բյուրականի ուսումնաարտադրական բազա
      • Բուժկետ
      • Գիտական քարտուղարություն
      • Գիտական քաղաքականության վարչություն
      • Գնումների կազմակերպման վարչություն
      • Դոկտորական կրթության կենտրոն
      • ԵՊՀ պատմության թանգարան
      • Էներգետիկ համակարգի շահագործման բաժին
      • Ընդհանուր բաժին
      • Ընդունելության և դիմորդների հետ տարվող աշխատանքների կենտրոն
      • Իրավաբանական ծառայություն
      • Ծաղկաձորի ուսումնաարտադրական բազա
      • Հակահրդեհային ծառայություն
      • Հատուկ բաժին
      • Հաշվապահական հաշվառման վարչություն
      • Հյուրերի տուն
      • Հրատարակչություն
      • Մարքեթինգի բաժին
      • Միջազգային համագործակցության վարչություն
      • Մշակույթի կենտրոն
      • Շրջանավարտների և կարիերայի կենտրոն
      • Որակի ապահովման կենտրոն
      • Ռազմավարական պլանավորման կենտրոն
      • Ռեկտորի աշխատակազմ
      • Սարգիս և Մարի Իզմիրլյանների անվան գրադարան
      • Տարածքի բարեկարգման և կանաչապատման բաժին
      • Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների վարչություն
      • Տնտեսական գործունեության կազմակերպման և վերահսկման բաժին
      • Ուսումնամեթոդական վարչություն
      • Ուսանողական հանրակացարան
      • Ուսանողների հետ տարվող աշխատանքների կենտրոն
      • Ֆինանսական վերլուծությունների վարչություն
  • Կառուցվածք
  • Շրջանավարտներ և կարիերա
    • Կարիերայի կենտրոն
    • Շրջանավարտների համայնք
    • ԵՊՀ բարեկամներ
  • Ուսանողական կյանք
    • Արվեստ և մշակույթ
    • ԵՊՀ ուսանողական խորհուրդ
    • ԵՊՀ ուսանողական գիտական ընկերություն
ՀայերենРусскийEnglish
envelope

Main Navigation (Arm)

  • Ընդունելություն
    • Բակալավրիատ
    • Մագիստրատուրա
    • Ասպիրանտուրա
    • Օտարերկրյա ուսանողներ
    • Նախապատրաստական դասընթացներ
    • Դիմորդների հետ տարվող աշխատանքներ
    • ԵՊՀ ՍԹԵՄ ավագ դպրոց
  • Կրթություն
    • Առաջինկուրսեցու ուղեցույց
    • Կրթական ծրագրեր
    • Մանկավարժի որակավորման շնորհում
    • Ակադեմիական գրագրության կենտրոն
    • Շարունակական կրթություն
    • Ակադեմիական օրացույց
  • Գիտություն
    • Բաց գիտություն
    • Գիտաժողովներ
    • Գրադարան
    • Դրամաշնորհներ
    • Հրատարակչություն
    • Մասնագիտական խորհուրդներ
    • ՄՌԿ ռազմավարություն հետազոտողների համար
  • Նորություններ
    • Իրադարձություններ
    • Միջոցառումներ
    • Լուրեր
    • Տեղեկագիր
    • Հայտարարություններ
    • Պատկերասրահ
    • Տեսադարան

Secondary navigation (Arm)

  • ԵՊՀ-ի մասին
    • ԵՊՀ կառավարումը
    • ԵՊՀ խորհրդանիշները
    • Միջազգային համագործակցություն
    • Որակի ապահովում
    • ԵՊՀ պատմության թանգարան
    • Աշխատանք ԵՊՀ-ում
    • Հաճախ տրվող հարցեր
  • Կառուցվածք
    • ԵՊՀ ֆակուլտետներ և կրթական կենտրոններ
      • Աշխարհագրության և երկրաբանության ֆակուլտետ
      • Աստվածաբանության ֆակուլտետ
      • Արևելագիտության ֆակուլտետ
      • Ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետ
      • Ինֆորմատիկայի և կիրառական մաթեմատիկայի ֆակուլտետ
      • Իրավագիտության ֆակուլտետ
      • Կենսաբանության ֆակուլտետ
      • Հայ բանասիրության ֆակուլտետ
      • Մաթեմատիկայի և մեխանիկայի ֆակուլտետ
      • Մանկավարժության և կրթության զարգացման կենտրոն
      • Միջազգային հարաբերությունների ֆակուլտետ
      • Պատմության ֆակուլտետ
      • Ռուս բանասիրության ֆակուլտետ
      • Սոցիոլոգիայի ֆակուլտետ
      • Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կրթական և հետազոտական կենտրոն
      • Տնտեսագիտության և կառավարման ֆակուլտետ
      • Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ
      • Քիմիայի ֆակուլտետ
      • Եվրոպական լեզուների և հաղորդակցության ֆակուլտետ
      • Եվրոպական ուսումնասիրությունների կենտրոն
      • Ֆարմացիայի ինստիտուտ
      • Ֆիզիկայի ինստիտուտ
      • Քաղաքացիական պաշտպանության ամբիոն
      • Ֆիզիկական դաստիարակության և սպորտի ամբիոն
    • Column Wrapper
      • ԵՊՀ ՍԹԵՄ ավագ դպրոց
      • ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղ
    • Գիտական կենտրոններ և լաբորատորիաներ
      • Կենսաբանության գիտահետազոտական ինստիտուտ
      • Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ
      • Հումանիտար հետազոտությունների ինստիտուտ
      • Մաթեմատիկական և կիրառական հետազոտությունների կենտրոն
      • Քիմիայի գիտահետազոտական կենտրոն
      • Ֆարմացիայի ինստիտուտի գիտահետազոտական կենտրոն
      • Ֆիզիկայի գիտահետազոտական ինստիտուտ
    • Գիտաուսումնական կենտրոններ
      • Ամերիկյան հետազոտությունների կենտրոն
      • Գերմեծ ինտեգրալ սխեմաների նախագծում (Սինոփսիս) մասնագիտացման լսարան-լաբորատորրիա
      • Դեղերի որակի հսկման և մոնիթորինգի գիտաուսումնական կենտրոն
      • Իրավաբանական կլինիկա
      • Կիրառական հոգեբանության կենտրոն
      • Հունագիտության գիտաուսումնական կենտրոն-գրադարան
      • Մանրէաբանական կենսատեխնոլոգիաների և կենսավառելիքի նորարարական կենտրոն
      • Ռուսական կենտրոն
      • Ռուսաստանյան հետազոտությունների կենտրոն
      • Սոցիոլոգիայի հեռաուսուցման լաբորատորիա
    • Column Wrapper
      • Բաններ
    • ԵՊՀ վարչական ստորաբաժանումներ
      • Անձնակազմի կառավարման բաժին
      • Արխիվ
      • Ավտոպարկ
      • Բիզնես ինկուբատոր
      • Բյուրականի ուսումնաարտադրական բազա
      • Բուժկետ
      • Գիտական քարտուղարություն
      • Գիտական քաղաքականության վարչություն
      • Գնումների կազմակերպման վարչություն
      • Դոկտորական կրթության կենտրոն
      • ԵՊՀ պատմության թանգարան
      • Էներգետիկ համակարգի շահագործման բաժին
      • Ընդհանուր բաժին
      • Ընդունելության և դիմորդների հետ տարվող աշխատանքների կենտրոն
      • Իրավաբանական ծառայություն
      • Ծաղկաձորի ուսումնաարտադրական բազա
      • Հակահրդեհային ծառայություն
      • Հատուկ բաժին
      • Հաշվապահական հաշվառման վարչություն
      • Հյուրերի տուն
      • Հրատարակչություն
      • Մարքեթինգի բաժին
      • Միջազգային համագործակցության վարչություն
      • Մշակույթի կենտրոն
      • Շրջանավարտների և կարիերայի կենտրոն
      • Որակի ապահովման կենտրոն
      • Ռազմավարական պլանավորման կենտրոն
      • Ռեկտորի աշխատակազմ
      • Սարգիս և Մարի Իզմիրլյանների անվան գրադարան
      • Տարածքի բարեկարգման և կանաչապատման բաժին
      • Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների վարչություն
      • Տնտեսական գործունեության կազմակերպման և վերահսկման բաժին
      • Ուսումնամեթոդական վարչություն
      • Ուսանողական հանրակացարան
      • Ուսանողների հետ տարվող աշխատանքների կենտրոն
      • Ֆինանսական վերլուծությունների վարչություն
  • Կառուցվածք
  • Շրջանավարտներ և կարիերա
    • Կարիերայի կենտրոն
    • Շրջանավարտների համայնք
    • ԵՊՀ բարեկամներ
  • Ուսանողական կյանք
    • Արվեստ և մշակույթ
    • ԵՊՀ ուսանողական խորհուրդ
    • ԵՊՀ ուսանողական գիտական ընկերություն
  1. Գլխավոր
  2. Նորություններ
  3. «Միջնադարում հայ քանդակագործ վարպետները ակտիվ մասնակցություն են ունեցել սելջուկյան Անատոլիայի կառույցների շինարարությանը». Զարուհի Հակոբյան
Փետրվար 27, 2025 | 17:00
Հետազոտություն
Մշակույթ
Մրցույթներ

«Միջնադարում հայ քանդակագործ վարպետները ակտիվ մասնակցություն են ունեցել սելջուկյան Անատոլիայի կառույցների շինարարությանը». Զարուհի Հակոբյան

ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետի հայ արվեստի պատմության և տեսության ամբիոնի դոցենտ Զարուհի Հակոբյանն իր գիտական խմբի հետ ուսումնասիրում է հայկական միջնադարյան քանդակի խորհրդաբանությունն ու ոճը, ինչպես նաև հարևան մշակույթների հետ ունեցած փոխառնչությունները: Նրա հեղինակած «Հայկական միջնադարյան քանդակը 12-14-րդ դարերում. զարգացման օրինաչափությունները, խորհրդաբանությունն ու ոճը» վերտառությամբ գիտական նախագիծը ԿԳՄՍՆ «Գիտական արդյունավետության խթանման դրամաշնորհային ծրագիր-2025» մրցույթում երաշխավորվել է ֆինանսավորման:

-Տիկի՛ն Հակոբյան, խնդրում եմ՝ նշե՛ք, թե ե՞րբ եք սկսել հայկական միջնադարյան քանդակին վերաբերող Ձեր ուսումնասիրությունների շարքը, ի՞նչ առանձնահատկություններ ունի միջնադարյան քանդակը, և ինչո՞վ է այն տարբերվում վաղմիջնադարյան քանդակից:

-Այս դրամաշնորհային նախագիծը մեր խմբի նախորդ՝ երկամյա գիտական ծրագրի շարունակությունն է, որը նույնպես տրվել էր ԿԳՄՍՆ բարձրագույն կրթության և գիտության կոմիտեի կողմից։ Նախորդ հետազոտությունը նվիրված էր խոնարհված և քիչ ուսումնասիրված հուշարձանների քանդակի ուսումնասիրմանը, որի արդյունքները հրատարակվեցին թվային գիրք-ալբոմով (Եր., 2023թ., ԵՊՀ հրատ․)։ Նոր նախագիծն առավել ընդգրկուն է և նպատակաուղղված է Զաքարյան շրջանի հուշարձանների քանդակի մի շարք՝ դեռևս չուսումնասիրված խնդիրների լուսաբանմանը, այն է՝ խորհրդաբանություն, առանձին օրինակների նույնականացում, հարևան մշակույթների հետ փոխառնչություններ և այլ հարցեր։ Հայ միջնադարյան քանդակին նվիրված իմ ուսումնասիրությունները սկսել եմ ԵՊՀ-ում դասավանդելուն զուգահեռ. ունեմ միայն քանդակին նվիրված մոտ 60 հրատարակում։ Մեր խմբի մյուս 4 անդամները ևս արվեստաբաններ են, որոնք երկար տարիներ զբաղվում են քանդակի ուսումնասիրությամբ և ունեն բազմաթիվ հոդվածներ։

Ինչ վերաբերում է վաղ և հասուն միջնադարի քանդակի տարբերությանը, ապա մեր թիրախավորած շրջանի՝ 12-14-րդ դարերի քանդակի թեմատիկան ավելի բազմազան է և հարուստ: Բացի ավանդական՝ ավետարանական տեսարաններից՝ նրանում բազմաթիվ են կենդանապատկերները: Ուսումնասիրվող ժամանակահատվածում բարձր զարգացում և նոր գեղարվեստական ոճ է ձեռք բերում զարդաքանդակը։ 

-Հայկական միջնադարյան արվեստում ի՞նչ նշանակություն է ունեցել քանդակը: Ի՞նչ խորհուրդ են ունեցել քանդակված պատկերները: Քարերի ո՞ր տեսակներն են կիրառվել:

-Միջնադարում քանդակը եկեղեցական ճարտարապետության և կոթողային հուշարձանի անբաժան մասն է եղել։ Այն կոչված էր իրեն հատուկ գեղարվեստական միջոցներով ազդելու ժողովրդի լայն շերտերի վրա: Թիրախը մասնավորապես նրանք էին, ովքեր գրագետ չէին, ուստի տեսողական արվեստի ազդեցությունը նրանց համար առաջնային էր։ Քանդակային պատկերների՝ ավետարանական տեսարանների, Քրիստոսի և Տիրամոր կերպարների, ինչպես նաև այլաբանական կենդանիների և թռչունների միջոցով արտահայտվում էին կրոնական պատկերացումները։ Քարով չափազանց հարուստ Հայաստանում քանդակի համար օգտագործվել են գրեթե բոլոր քարատեսակները, որոնցով և կառուցվել են բուն եկեղեցական հուշարձանները: Առավել հաճախ կիրառված քարերից են տուֆը, բազալտը, անդեզիտը, կրաքարը և այլն։      

-Ո՞ր քաղաքների հուշարձաններն ու եկեղեցիներն եք ուսումնասիրել, ի՞նչ բացահայտումներ եք կատարել: Հիմնականում ո՞ր ազգի ներկայացուցիչներ են եղել քանդակագործները:

-Մեր խմբի ներկայիս նախագիծը (ինչպես նախորդը) ընդգրկում է Հայաստանի ողջ տարածքի հուշարձանները, ներառված են նաև Արցախի և Անիի՝ Զաքարյան շրջանի կառույցները։ Այս ընթացքում հրատարակել և շրջանառության մեջ ենք դրել որոշ չուսումնասիրված քանդակային օրինակներ, բացահայտել ենք դրանց փոխառնչությունները ողջ արևելաքրիստոնեական և իսլամական աշխարհի քանդակային նմուշների հետ։ Ինչպես երևում է արձանագիր և գրավոր աղբյուրներից, Հայաստանում քանդակագործ վարպետները հայեր էին։ 12-14-րդ դարերում նրանք ակտիվ մասնակցել են նաև սելջուկյան Անատոլիայի կառույցների շինարարությանը։ Քարգործ վարպետները սովորաբար գործում էին արհեստանոց-խմբերով (արհեստագործական արտելներով), իսկ երբեմն նրանցից ոմանք կարող էին նաև հոգևորականներ լինել։

-Հայկական միջնադարյան քանդակագործության մեջ արդյոք կիրառվե՞լ են օտար մշակույթներին բնորոշ մոտեցումներ:

-12-14-րդ դարերում ողջ Առաջավոր Արևելքը և Հարավային Կովկասն ունեին առևտրական և միջմշակութային սերտ կապեր. դա չէր կարող չանդրադառնալ արվեստի զարգացման, բնականոն փոխառությունների վրա: Հայկական քանդակը իր հերթին մեծ ազդեցություն է ունեցել հարևան ժողովուրդների արվեստի վրա, օրինակ՝ սելջուկների, վրացիների: Վերջիններիս դեպքում փոխազդեցությունը բավական զգալի է:  

-Գիտական նախագծի շրջանակում ովքե՞ր են ներգրավված որպես հետազոտողներ, և ե՞րբ կամբողջացնեք արդյունքները:

-Գիտական խմբի հետազոտական աշխատանքներում ընդգրկված է արտասահմանցի մեկ գործընկեր Շվեյցարիայի Ֆրիբուրգի համալսարանից, որտեղ մեծ տեղ է հատկացված հարավկովկասյան ճարտարապետության և արվեստի ուսումնասիրությանը։ Խմբում ընդգրկված են նաև Լիլիթ Միքայելյանը՝ Հայ-ռուսական (Սլավոնական) համալսարանի արևելագիտության ինստիտուտի դասախոս, Արփինե Ասրյանը՝ Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի գիտահետազոտական ինստիտուտի գիտաշխատող, Թագուհի Ավետիսյանը՝ ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարության «Պատմամշակութային ժառանգության գիտահետազոտական կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի աշխատակից, և Արմինե Պետրոսյանը՝ Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի գիտահետազոտական ինստիտուտի արվեստագիտության ծրագրի ասպիրանտ: 

Հետազոտությունը կտևի երեք տարի: Մեր խումբը հրատարակման է պատրաստում մի շարք հոդվածներ՝ ինչպես տեղական, այնպես էլ միջազգային գիտական պարբերականներում՝ կենտրոնանալով միջազգային գիտական շտեմարաններում ընդգրկված և հատկապես «Scopus»-ային պարբերականների վրա։ 

Նարա Մարտիրոսյան
  • Բեռնել
    1
  • Բեռնել
    2
  • Բեռնել
    3
  • Բեռնել
    4
  • Բեռնել
  • Բեռնել
    5
  • Բեռնել
    6
    ShareFacebookTelegram

    Վերջին նորություններ

    Արցախյան ավանդազրույցների գրառում․ գիտական ծրագրի շրջանակում ստեղծվել է էլեկտրոնային շտեմարան

    07.07.2025

    ԵՊՀ ՈՒԳԸ «Սոցքեմփ» ոչ ֆորմալ կոնֆերանսը նշել է հոբելյանական տասնամյակը

    04.07.2025

    «Երևանում կմշակվեն տվյալահենք մոդելներ՝ «խելացի» քաղաքաշինության և քաղաքային միջավայրի զարգացման համար». ԵՊՀ հետազոտող Արտակ...

    04.07.2025
    Տեսնել բոլորը

    Հայտարարություններ

    Մեկնարկում է ՆԱՏՕ-ի ամառային դպրոցը

    07.07.2025 - 07.15.2025

    «Էրազմուս+» ծրագրի միջազգային կրեդիտային շարժունություն․ Բրյուսելի ազատ համալսարան, Բելգիա

    07.03.2025 - 07.31.2025

    Տեղեկատվական առցանց հանդիպում Ճապոնիայում ուսանելու վերաբերյալ

    06.26.2025 - 07.10.2025
    Տեսնել բոլորը

    Արագ հասանելիություն

    • Ինտրանետ
    • E-learning
    • Mulberry
    • Էլ. դիմումներ
    • Հեռախոսագիրք
    • Registrar
    • Փաստաթղթեր

    Footer site information

    • Հիմնական էջեր
      • Ընդունելություն
      • Կրթություն
      • Գիտություն
      • Նորություններ
    • Տեղեկատվություն
      • Հաճախ տրվող հարցեր
      • Թափուր հաստիքներ
      • Կրթական ծրագրերի որոնում
      • Դիմորդներին
      • Ուսանողներին
    • ԵՊՀ-ի մասին
      • ԵՊՀ կառավարումը
      • ԵՊՀ խորհրդանիշները
    © Երևանի պետական համալսարան 2025
    Հասցե` ՀՀ, ք. Երևան, 0025, Ալեք Մանուկյան 1 (+37460) 710000 info@ysu.am