«Առանց բարեփոխումների՝ հնարավոր չէ ապահովել ֆինանսական կայունություն»․ ԵՊՀ շրջանավարտ Հասմիկ Ղահրամանյան

ԵՊՀ տնտեսագիտության և կառավարման ֆակուլտետի շրջանավարտ Հասմիկ Ղահրամանյանը, պահպանելով կապը մայր բուհի հետ, թեկնածուական ատենախոսությունը պաշտպանելուց հետո դասավանդում է ԵՊՀ-ում։ Զուգահեռաբար, նա արդեն 30 տարի աշխատում է ՀՀ կենտրոնական բանկում՝ ընդգրկված լինելով ֆինանսական կայունության ապահովմանն ուղղված մի շարք միջոցառումներում։

ԵՊՀ շրջանավարտների ֆորումի «Տնտեսություն և հասարակություն» սեկցիայի շրջանակում նա հանդես եկավ «Ֆինանսական ոլորտի հիմնական միտումները» թեմայով բանախոսությամբ, որի ընթացքում ներկայացրեց միջազգային և տեղական մակարդակներում ֆինանսական համակարգի հիմնական միտումները, անդրադարձ կատարեց բարեփոխումների անհրաժեշտությանը, ինչպես նաև ոլորտում առկա մարտահրավերներին։

«Շատ հեշտ է խոսել միտումների մասին, սակայն առանց ժամանակի պահանջներին համապատասխան բարեփոխումների՝ առաջընթաց հնարավոր չէ։ Ֆինանսական կայունությունն այսօր համարվում է կարևորագույն նպատակներից մեկը հատկապես 2007-2008 թթ․ համաշխարհային ֆինանսական ճգնաժամից հետո, երբ աշխարհի մի շարք երկրների կենտրոնական բանկերի տրվեց ֆինանսական կայունության ապահովման մանդատ»,- ընդգծեց նա։

Բանախոսը շեշտեց, որ ֆինանսական համակարգի զարգացումն ուղեկցվում է ինչպես հնարավորություններով, այնպես էլ ռիսկերով։ Օրինակ՝ վերջին տարիներին Հայաստանում նկատվում է հիփոթեքային վարկերի աճ, որը խթանվում է եկամտային հարկի վերադարձման մեխանիզմով։ Սակայն այս գործընթացում «թաքնված են» երկարաժամկետ ռիսկեր։

«Այս պահին այդ վարկերը ցածր ռիսկայնություն ունեն, սակայն 10 տարի անց տնտեսության մեջ հնարավոր են փոփոխություններ։ Այդ ռիսկերը կառավարելու համար Կենտրոնական բանկն իրականացնում է համապատասխան քաղաքականություն»,- ասաց Հասմիկ Ղահրամանյանը։

Ներկայացվեցին նաև վիճակագրական վերջին տվյալները՝ կապված ֆինանսական միջնորդության, առևտրային բանկերի, վարկային կազմակերպությունների գործունեության, տնային տնտեսությունների վարկային բեռի, դոլարայնացման մակարդակի, ֆոնդային բորսայի գործարքների ծավալների և բանկային համակարգի շահութաբերության հետ։ 

Խոսելով տնտեսության ճյուղերում առկա վարկային ռիսկերի մասին՝ բանախոսը նշեց․ «Ունենք շատ հետաքրքիր վիճակագրություն այն մասին, թե որ ճյուղերում են կենտրոնացած չաշխատող վարկերը։ Ամենաբարձր ռիսկայնությունը գրանցվել է հանրային սննդի ոլորտում, իսկ ամենացածրը՝ գյուղատնտեսության»։

Նա ներկայացրեց նաև ոլորտում կատարվող բարեփոխումները՝ ընդգծելով «Անկանխիկ գործառնությունների մասին» ՀՀ օրենքի ներդրման կարևորությունը։ 

«Անկանխիկ գործարքների աճը կարևոր է ոչ միայն ժամանակակից ֆինանսական հոսքերի կառավարման, այլև ստվերային տնտեսության բացահայտման տեսանկյունից»,- մատնանշեց բանախոսը։

Անդրադառնալով ապագա մարտահրավերներին՝ Հասմիկ Ղահրամանյանն առանձնացրեց կլիմայական ռիսկերն ու դրանց ֆինանսական ազդեցությունը․ «Պետք է հաշվի առնենք, որ որոշ վարկեր հնարավոր է չվերադարձվեն կլիմայական պայմանների պատճառով։ Այդ ռիսկերն այսօր դառնում են մեր ուսումնասիրության առարկա»։

Հարցին, թե արդյոք Հայաստանը ֆինանսապես կայուն պետություն է, բանախոսը հստակ պատասխանեց․ «Այո՛, Հայաստանը ֆինանսապես կայուն պետություն է»։

Առավել մանրամասն՝ տեսանյութում։