Լազերային ֆիզիկայի ոլորտի առաջատարները՝ ԵՊՀ-ում․ մեկնարկել է «Սիգման» լազերների միջազգային դպրոցը

Ս.թ. հուլիսի 28-ից օգոստոսի 2-ն անցկացվող «Սիգման» միջազգային դպրոցը մեկշաբաթյա ամենամյա ծրագիր է, որը ուսանողներին հնարավորություն է տալիս խորությամբ ուսումնասիրելու լազերային ֆիզիկայի հիմունքներն ու լազերների կիրառությունները գիտության և տեխնոլոգիաների տարբեր բնագավառներում։ Ի հավելումն դրան՝ մասնակիցներին հնարավորություն է ընձեռվում ներկայացնելու իրենց սեփական հետազոտությունները, գրանցած գիտական արդյունքներն ու եզրակացությունները։

Ամեն տարի շուրջ 100 մագիստրանտներ և ասպիրանտներ հրավիրվում են մասնակցելու մեկշաբաթյա ծրագրին, որի ընթացքում ոլորտի միջազգային ճանաչում ունեցող գիտնականները և արդյունաբերական առաջատար հիմնարկների ներկայացուցիչները հանդես են գալիս դասախոսություններով։ 

«Սիգման» լազերների միջազգային դպրոցի ծրագրում ընդգրկված են լազերների նախագծմանը, աշխատանքի սկզբունքներին, տարբեր ծագման ակտիվ միջավայրերի ոչ գծային հատկություններին, տարբեր կիրառություններին և արդի խնդիրներին առնչվող դասախոսություններ։ Դպրոցի շրջանակում մասնակիցները շրջայց են կատարում նաև ԵՊՀ ֆոտոնիկայի և արհեստական բանականության լաբորատորիայում՝ ծանոթանալու այնտեղ կատարվող հետազոտական աշխատանքներին։

Միջազգային դպրոցի բացմանը ողջույնի խոսքով հանդես եկան ԵՊՀ ռեկտոր Հովհաննես Հովհաննիսյանը, ԵՊՀ շրջանավարտ, «OPTICA» միջազգային կազմակերպության դեսպան, Բրյուսելի ազատ համալսարանի գիտաշխատող Տաթևիկ Չալյանը, ԵՊՀ ֆոտոնիկայի և արհեստական բանականության լաբորատորիայի ղեկավար Մուշեղ Ռաֆայելյանը, Բրյուսելի ազատ համալսարանի պրոֆեսոր Հեիդի Օտտևաերեն։

ԵՊՀ ռեկտոր Հովհաննես Հովհաննիսյանը, կարևորելով «Սիգման» լազերների միջազգային դպրոցի անցկացումը ԵՊՀ-ում, ասաց․ «Շատ ուրախ եմ միջազգային հեղինակավոր դպրոցի շրջանակում Երևանի պետական համալսարանում համախմբված տեսնելու համաշխարհային ճանաչում ունեցող անվանի գիտնականների, հետազոտողների, ուսանողների։ Վստահ եմ, որ գիտական այս միջոցառման շրջանակում մասնակիցները ձեռք կբերեն նոր փորձառություն, նոր գիտելիքներ, ինչպես նաև կհաստատեն գործակցային նոր կապեր։ Շրջայց կատարելով ԵՊՀ ֆոտոնիկայի և արհեստական բանականության լաբորատորիայում՝ դպրոցի մասնակիցները կհամոզվեն, թե ԵՊՀ-ում ինչ մեծ ուշադրություն է դարձվում լաբորատորիաների վերազինման և ժամանակակից սարքավորումներով հարստացնելու գործընթացներին՝ ստեղծելու հարմարավետ և անհրաժեշտ նյութատեխնիկական բազայով հագեցած միջավայր մեր ուսանողների և հետազոտողների համար»։ 

ԵՊՀ շրջանավարտ, «OPTICA» միջազգային կազմակերպության դեսպան, Բրյուսելի ազատ համալսարանի գիտաշխատող Տաթևիկ Չալյանը, ընդգծելով, որ ԵՊՀ-ն տարածաշրջանում առաջինն է, որտեղ անցկացվում է լազերների միջազգային դպրոցը, մատնանշեց․ ««Սիգման» միջազգային դպրոցը ամեն տարի անցկացվում է տարբեր երկրների համալսարաններում։ Հյուրընկալող համալսարան դառնալու համար անհրաժեշտ է նախապես հայտ ներկայացնել, ինչից հետո արդեն հայտատու համալսարններից ընտրվում է միջազգային դպրոցի անցկացման վայրը։ ԵՊՀ-ն, համագործակցելով Բրյուսելի ազատ համալսարանի հետ, հայտ է ներկայացրել և դարձել միջազգային դպրոցի այս տարվա հյուրընկալողը։ Ինձ համար հատկանշական է այն, որ Սթենֆորդից հետո, որտեղ առաջին անգամ անցկացվել է դպրոցը, «Սիգման» միջազգային դպրոցն անցկացվում է Երևանի պետական համալսարանում»։ 

Տաթևիկ Չալյանը հավելեց, որ միջազգային դպրոցի հիմնական նպատակն է ստեղծել հարթակ, որտեղ ուսանողները հնարավորություն կունենան շփվելու լազերային ֆիզիկայի հիմնադիր աշխարհահռչակ գիտնականների հետ, ինչպես նաև հաստատելու մշակութային նոր կապեր տարբեր երկրների ներկայացուցիչների հետ։

«Մեր նպատակն է Հայաստանն առավելագույնս ներգրավել միջազգային գիտական ասպարեզում»,- ընդգծեց նա։

ԵՊՀ ֆոտոնիկայի և արհեստական բանականության լաբորատորիայի ղեկավար Մուշեղ Ռաֆայելյանն ընդգծեց, որ «OPTICA» միջազգային կազմակերպության հետ սերտ համագործակցության շրջանակում պարբերաբար անցկացվում են միջազգային կոնֆերանսներ, գիտական տարբեր միջոցառումներ, որոնցից մեկն էլ հենց «Սիգման» լազերների միջազգային դպրոցն է։ Խոսելով միջազգային դպրոցի մասին՝ նա նշեց․ «ԵՊՀ-ում անցկացվող միջազգային դպրոցն այս տարի ունի ավելի քան 90 մասնակից, որոնց մեծ մասն արտերկրից է (շուրջ 25 երկրից)։ Մասնակիցները հիմնականում մագիստրանտներ և ասպիրատներ են, որոնք ցանկություն ունեն նոր գիտելիք ձեռք բերելու լազերային ֆիզիկայի ոլորտում»։  

Միջազգային դպրոցի բանախոսներից էր «The Aerospace Corporation»-ի գիտաշխատող, ավագ գիտնական Հենրի Հելվաջյանը։ Լազերային ֆիզիկայի բնագավառում մասնագիտանալ ցանկացող երիտասարդներին նա խորհուրդ տվեց հետևյալը․ «Ես կցանկանայի, որ նրանք մտածեն «չսահմանափակված», որ մտածեն ոչ թե միայն այն մասին, թե ինչ են արել լազերները մինչ այժմ, այլ այն մասին, ինչ կարող են անել դրանք ապագայում։ Հայաստանը և նոր զարգացող երկրները կարող են առավելություն ստանալ հենց այս ուղղությամբ աշխատելու պարագայում։ Այս պահին լազերները կիրառվում են արտադրության մեջ, բժշկության և այլ ոլորտներում, սակայն դեռևս այնքան էլ կիրառական չեն տիեզերքում։ Գուցե սա մի հնարավորություն է՝ ինչ-որ նոր բան անելու ոլորտում»։

Հավելենք, որ «Սիգման» լազերների միջազգային դպրոցի կազմակերպական աշխատանքներում ընդգրկված է նաև Երևանի պետական համալսարանին առընթեր գործող Օպտիկների միջազգային կազմակերպությունների՝ «Optica»-ի և «SPIE»-ի ուսանողական միացյալ մասնաճյուղը («YSO Student Chapter»)։

Նշենք, որ մեկշաբաթյա միջազգային դպրոցի շրջանակում դասախոսություններով են հանդես գալու Անգլիայի, Իտալիայի, Գերմանիայի, Ռումինիայի, ԱՄՆ-ի, Հնդկաստանի, Բելգիայի և մի շարք այլ երկրների բուհերի պրոֆեսորներ: